Đến thời điểm này, các đơn vị quân đội Ukraina bị bao vây hoàn toàn, rơi vào tình thế tuyệt vọng. Một số tay súng đầu hàng quân đội Nga và dân quân Donetsk, một số đơn vị cố gắng thoát ra khỏi vòng vây ở Mariupol.
Đêm ngày 11, rạng ngày 12/4, một nhóm binh sĩ Ukraine cố gắng đột phá vòng vây nhà máy Ilyich ở Mariupol. Nhóm Ukraina viết các dấu hiệu nhận dạng của Nga lên một đoàn xe chiến đấu hơn 30 chiếc, và tiến hành cuộc đột kích về phía bắc tới Mangush.
Tuy nhiên, các hoạt động của nhóm Ukraina diễn ra dưới sự kiểm soát chặt chẽ của các máy bay không người lái (UAV) Nga.
Cuộc tấn công đột phá đã bị hỏa lực không quân lục quân và pháo binh bẻ gãy. Theo cựu Bộ trưởng An ninh Donetsk Oleksandr Khodakovskyy, một số binh sĩ Ukraine đã thoát thân ra xung quanh.
“Một nhóm quân nhân Ukraine khoảng 100 người trên xe tăng, thiết giáp cố gắng tìm đường thoát khỏi nhà máy. 3 xe tăng, 5 xe chiến đấu bộ binh (BMP), 7 xe cơ giới bị phá hủy, hơn 50 binh sĩ Ukraine thiệt mạng. 42 quân nhân Ukraine đã hạ vũ khí và đầu hàng” - theo thông báo của Bộ Quốc phòng Nga.
Những con đường đến thành phố từ phía bắc hiện đang bị quân đội Nga phong tỏa, ngăn chặn khả năng đào thoát của quân đội Ukraina.
Theo nguồn tin địa phương, đây là nhóm binh sĩ thuộc Lữ đoàn 36 Ukraine, bị phong tỏa trong khu công nghiệp Azovmash. Trước khi hoạt động, nhóm đã đăng tải lời kêu gọi giúp đỡ trên tài khoản Facebook, thông báo thiếu đạn dược nghiêm trọng, cáo buộc các quan chức quân sự Kiev bỏ rơi họ.
“Bộ binh đều thiệt mạng, pháo thủ pháo phòng không, lính thông tin, lái xe, đầu bếp trực tiếp tham gia các trận đánh, cả các lính quân nhạc” - lời kêu gọi viết.
Các nguồn tin quân sự Nga công bố tài liệu của một sĩ quan hải quân Ukraine, Trung tá Ukraine Rostislav Lomtev, phó chỉ huy lữ đoàn 36. Sĩ quan này bị các chiến binh Donetsk bắt giữ ở Mariupol.
Ngày 12/4, lãnh đạo nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR), Denis Pushilin, tuyên bố cảng Mariupol đã được các lực lượng vũ trang (DPR) hoàn toàn kiểm soát. Các khu vực gần đó đang được truy quét tàn binh.
Tại Mariupol, những điểm kháng cự cuối cùng nằm trong địa phận của cơ sở công nghiệp Azovstal. Lực lượng tàn binh Ukraine đang bị đẩy ra khỏi khu vực ven biển và nhà máy Ilyich.
Theo ước tính của các quan chức Donetsk, khoảng 1.500 đến 3.000 tay súng Azovv và các quân nhân Ukraine đang ẩn náu tại Azovstal.
Số lượng các tay súng Ukraina trong khu vực cảng biển chưa được biết rõ. Theo dân quân Donetsk, khoảng 20.000 binh sĩ Ukraine bị bao vây ở Mariupol kể từ đầu tháng 3, Ukraine cho biết có khoảng 14.500 binh sĩ.
Nhóm Ukraina sử dụng các đường hầm của các cơ sở công nghiệp Azovstal, xây dựng từ thời Liên Xô, làm nơi trú ẩn.
Lực lượng dân quân Donetsk sơ tán dân thường khỏi Mariupol. Dân thường được vận chuyển an toàn bằng xe trinh sát BRM-1K.
Mariupol gần như hoàn toàn nằm trong quyền kiểm soát của dân quân Donetsk (DPR). Kế hoạch đánh chiếm Azovstal là phương án cuối cùng. Tấn công pháo đài của những kẻ theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine cần nhiều thời gian và lực lượng.
Ngày 11/4, đại diện lực lượng dân quân Donetsk Eduard Basurin tuyên bố không có ích gì khi xông vào các công sự ngầm của Azovstal ở Mariupol, vì sẽ rất khó kiểm soát các cơ sở dưới lòng đất, quân đội Nga và lực lượng dân quân Donetsk sẽ bị tổn thất đáng kể. Phía Nga không muốn hy sinh thêm lực lượng. Thay vào đó, theo Basurin, có thể "chuyển sang quân đội hóa học."
“Hiện tại, chúng ta cần phong tỏa hoàn toàn nhà máy này, tìm và chặn tất cả các lối ra, vào. Và sau đó, tôi nghĩ chúng ta nên chuyển sang đội quân hóa học, những người sẽ tìm cách hút ruồi ra khỏi lỗ của chúng” - ông nói.
Phát biểu này lập tức bị lợi dụng. Nhóm Azov cáo buộc máy bay không người lái Nga đã thả một số vũ khí hóa học xuống Azovstal. Zelensky. Truyền thông phương Tây (MSM), theo truyền thống loan tin giả, kêu gào về một hành động vô nhân đạo của Nga. Truyền thông phương Tây cho rằng, khí sarin đã được sử dụng để chống lại thường dân ở Mariupol.
Ông Bassurin bác bỏ việc sử dụng bất kỳ vũ khí hóa học nào ở Azovstal. Ông nói thêm rằng, quân đội hóa học là sử dụng súng phóng lựu nhiệt áp RPO-A Shmel như một kỹ thuật chiến đấu trong điều kiện tương tự.
Trong cuộc chiến này, việc sử dụng vũ khí hóa học hợp pháp có thể là một lựa chọn tốt cho dân quân Donetsk. Nếu không vi phạm Công ước Cấm vũ khí hóa học, dân quân Donetsk và quân đội Nga có thể sử dụng hơi cay, được cảnh sát tất cả các nước trên thế giới sử dụng.
Loại vũ khí này sẽ cứu được cơ sở công nghiệp lớn, giảm thương vong cho các lực lượng vũ trang Nga và mạng sống của những tay súng dân tộc chủ nghĩa Ukraine, vì vũ khí hóa học hợp pháp không gây chết người - ông Bassurin cho biết.
