Mỹ rút quân, SDF tìm tới Damascus nhằm cứu người Kurd

Lực lượng vũ trang quân đội Syria tiến vào các khu vực của người Kurd. Ảnh south Front

Bản đồ trên cung cấp một cái nhìn tổng quát về tình hình hiện tại trong khu vực.

Các đơn vị của Lực lượng Dân chủ Syria (SDF), chủ chốt là các Đơn vị bảo vệ Nhân dân Kurd, đang sụp đổ dưới sức ép từ cuộc tấn công của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và các nhóm Hồi giáo cực đoan thuộc Quân đội Quốc gia Syria (SNA) được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn.

Chỉ trong vài ngày tiến hành Chiến dịch Mùa xuân Hòa bình, Liên minh lực lượng do Thổ Nhĩ Kỳ chỉ huy đã chiếm được 42 khu định cư từ SDF. Lực lượng dân quân người Kurd tháo chạy khỏi các địa bàn chiến đấu ngay sau các cuộc tấn công bằng pháo binh và không quân của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ.  Chỉ có hai cuộc giao chiến đáng kể diễn ra ở các thị trấn Ras al-Ayn và Tell Abyad và trên đoạn đường cao tốc M4 nối giữa Aywah và Sahi Ruwaydat.

Liên minh quân sự Thổ Nhĩ Kỳ - SNA bắt đầu cuộc tấn công vào thị trấn Ras al-Ayn tối ngày 11.10.2019 và ngày 12.10.2019. Theo Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ, lực lượng SNA và quân đội quốc gia này đã kiểm soát hoàn toàn thị trấn. Nhưng SDF tiến hành cuộc phản công, đẩy lùi các nhóm SNA được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn về phía nam Ras al-Ayn. Ngày 13.10.2019, các bên tiếp tục giao chiến ác liệt trên phần thị trấn còn lại. Ngày 14.10.2019, Liên minh lực lượng quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và SNA giành được hoàn toàn thị trấn.

Giao chiến cũng diễn ra trên địa phận thị trấn Tell Abyad. quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và SNA tấn công vào thị trấn ngày 12.10.2019. Chiếm được trung tâm thị trấn ngày 13.10.2019 sau khi đè bẹp những phản ứng yếu ớt của SDF.

Thực tế những cuộc tấn công đánh chiếm các địa bàn ngoại vị phía đông và phía tây thị trấn của liên minh quân sự Thổ Nhĩ Kỳ - SNA và các cuộc không kích đã tiêu diệt tinh thần chiến đấu của lực lượng dân quân người Kurđ.

Ngày 12 và 13.10.2019, các nhóm xung kích của  SNA tiến công cắt đứt đường cao tốc M4 kéo dài dọc biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ. Theo các video trên mạng xã hội, các tay súng SNA khi tiến lên đường cao tốc đã bắt và xử tử một số người dân Kurđ, trong đó có bà Hevrin Khalaf, tổng thư ký Đảng Syria Tương lai có liên kết với SDF. 

Sau đó, SDF đã cố gắng tiến hành cuộc phản công giành lại quyền kiểm soát con đường, nhưng lực lượng SNA đã đẩy lùi các nỗ lực yếu ớt này.

Kế hoạch tiến công của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và SNA cho thấy, trong giai đoạn đầu tiên của chiến dịch, Ankara chiếm khu vực biên giới nằm giữa Ras al-Ayn và Tell Abyad, kiểm soát đường quốc lộ M4. Sau đó, lực lượng này tiến về Kobani và Manbij.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ triển khai xe tăng chiến đấu Leopard 2A4 trên bờ đông sông Euphrates và trang bị cầu nổi quân sự gần sông Sajur, phía bắc Manbij.

Theo Ankara, khoảng hơn 500 dân quân vũ trang người Kurd đã bị vô hiệu hóa kể từ khi bắt đầu chiến dịch. Các nguồn tin Thổ Nhĩ Kỳ cho biết có 6 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ và hơn 20 tay súng NSA thiệt mạng. Các phương tiện truyền thông ủng hộ SDF tuyên bố, hàng chục xe tăng, thiết giáp Thổ Nhĩ Kỳ bị phá hủy, hàng chục tay súng Hồi giáo cực đoan NSA bị tiêu diệt và đầu hàng. Nhưng cả hai bên đều không cung cấp bằng chứng nào chứng minh cho thông tin này.

Nguồn tin địa phương SDF cho biết, có khoảng 785 người có quan hệ với IS đã trốn khỏi trại Ain Issa do người Kurd kiểm soát, sau khi các đơn vị SDF tháo lui khỏi khu vực. 

Truyền thông SDF cáo buộc quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành cuộc tấn công nhằm giải thoát cho IS, tuyên bố các tù nhân khủng bố trốn thoát nhờ sự giúp đỡ của 'lính đánh thuê Thổ Nhĩ Kỳ'.

Ở chiều ngược lại, Ankara tuyên bố quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ chịu trách nhiệm đối với các trung tâm giam giữ IS trên vùng đông bắc Syria.

Dù thừa nhận vị trí, vai trò của SDF trong cuộc chiến chống IS và khẳng định chiến lược chống khủng bố của Mỹ trong khu vực, nhưng  Washington không hỗ trợ SDF trong các hoạt động quân sự nhằm đẩy lùi cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ. 

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper trong cuộc phỏng vấn với CBS News ngày 13.10.2019 cho biết, Mỹ đang chuẩn bị cơ động di chuyển khoảng 1.000 binh sĩ từ miền bắc Syria. Tình huống rút quân Mỹ là dấu hiệu cho thấy chính quyền của Tổng thống Trump đã phê chuẩn và phối hợp với Thổ Nhĩ Kỳ trong chiến dịch Mùa xuân Hòa bình nhằm tiêu diệt SDF.

Lực lượng SDF chỉ có thể giữ quyền kiểm soát trên các khu vực còn lại từ biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ với hỗ trợ của Quân đội Syria. Thực tế sức mạnh chiến đấu của SDF hoàn toàn không có sau khi mất chỗ dựa vào quân Mỹ.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng SNA có thể sẽ nhanh chóng đánh bại SDF và tiến chiếm hoàn toàn các khu vực do lực lượng dân quân người Kurd kiểm soát trên vùng đông đông bắc Syria, đẩy người Kurd ở Syria vào thế bại trận và không còn cơ hội hồi phục.

Tối ngày 13.10.2019, lực lượng SDF đạt được thỏa thuận để Quân đội Syria tiến vào một phần lớn các khu vực, bao gồm Manbij và Kobani để bảo vệ người Kurd chống lại các cuộc tấn công tiếp theo của liên minh quân sự Thổ Nhĩ Kỳ - SDF. 

Tình huống cực kỳ nguy hiểm của SDF và nguy cơ diệt vong dân tộc đã làm thay đổi hoàn toàn quan hệ giữa Damascus và SDF. Do đó, tình hình chiến trường Syria đã chuyển sang một giai đoạn mới.

Tổng quan tình hình chiến sự Syria tính đến ngày 14.10.2019 theo South Front