Afghanistan gia tăng căng thẳng, “nổi dậy” phóng rockets vào dinh tổng thống ngày lễ Eid al-Adha

Cuộc tấn công bất ngờ diễn ra trong thời gian buổi cầu nguyện của lễ hội người Hồi giáo Eid al-Adha, gây lên những vụ nổ lớn, nhưng tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani và đại đa số khách tham gia vẫn bình tĩnh tiếp tục buổi cầu nguyện ngoài trời.

Ba quả rockets phóng vào ngoại vi cung điện tổng thống Afghanistan khi buổi cầu nguyện sáng ngày lễ Eid diễn ra.

Taliban phủ nhận đã tiến hành cuộc tấn công vào cung điện, được bảo vệ chắc chắn này.  Phát ngôn viên Taliban, Zabihullah Mujahid, trong một tin nhắn thoại cho hãng Reuters cho biết, trong ngày lễ tôn giáo Eid, các tay súng của tổ chức thánh chiến này đã ngừng tấn công và đang "phòng ngự". Khác hơn các năm trước, Taliban không chính thức tuyên bố ngừng bắn một tuần khi lễ thánh Eid diễn ra.

Phóng sự truyền hình ghi lại cảnh tổng thống Afghanistan Ghani và hàng chục người khác đã quỳ gối cầu nguyện khi tiếng nổ đầu tiên vang lên. Tất cả đều tiếp tục cầu nguyện khi các nhân viên an ninh vội vã tiến về phía các vụ nổ.

Vụ tấn công diễn ra khi lễ cầu nguyện Eid đang tiến hành.

Truyền thông chính phủ Kabul cáo buộc Taliban đã thực hiện cuộc tiến công này do các tay súng Taliban nhiều năm vẫn phòng rocket vào thành phố.

Ông Ghani trong bài phát biểu trước quốc dân sau buổi cầu nguyện sáng cho thánh Eid al-Adha, hay còn gọi là “Lễ hiến sinh” : “Ngày lễ Eid này hướng tới các lực lượng vũ trang Afghanistan để tôn vinh sự hy sinh và lòng dũng cảm của người lính, đặc biệt là trong ba tháng qua”.

“Taliban không có ý định và không sẵn sàng cho hòa bình” - ông Ghani nói - "Chúng ta đã chứng minh rằng chính phủ Afghanistan có ý định, sẵn sàng đấu tranh và hy sinh vì hòa bình".

Binh sĩ Afghanistan giao chiến với Taliban trên địa phận tỉnh Kubar.

Trong thời gian này, các lực lượng vũ trang Afghanistan có nhiều bức xúc và lo ngại do không có quân tiếp viện và tiếp vận kịp thời, thường xuyên thiếu lương thực và đạn dược khi Taliban tiến công, không có sự yểm trợ không quân cần thiết.

Trong rất nhiều trường hợp, binh sĩ Afghanistan nhanh chóng đầu hàng mà không chiến đấu. Cơ quan giám sát của Washington, theo dõi chi tiêu của Mỹ ở Afghanistan báo cáo, quân đội đang mất tinh thần chiến đấu nặng nề, tham nhũng tràn lan.

Sau khi rút quân, Mỹ và NATO cam kết chi 4 tỷ USD hàng năm cho các lực lượng Afghanistan đến hết năm 2024, phần lớn số tiền đó từ Washington.

Ghani nói rằng ông thất vọng khi chính phủ Afghanistan quyết định thả 5.000 tù nhân Taliban làm điều kiện ban đầu cho các cuộc đàm phán hòa bình năm 2020, cho đó là một "sai lầm lớn" khiến quân đội mất tinh thần và tăng thêm sức mạnh cho lực lượng nổi dậy.

Trong bài phát biểu của mình, Ghani lên án nước láng giềng Pakistan đã chứa chấp bộ máy lãnh đạo Taliban, cung cấp hậu phương an toàn và hỗ trợ hậu cần, kỹ thuật cho quân nổi dậy. Trong cuộc chiến gần đây nhất trong thị trấn biên giới Spin Boldak Afghanistan, truyền thông đại chúng đã ghi lại cảnh, các chiến binh Taliban đang được điều trị tại một bệnh viện Pakistan bên kia biên giới ở Chaman.

Pakistan hiện đang là quốc gia có ý nghĩa then chốt quyết định hòa bình ở Afghanistan. Bộ máy lãnh đạo Taliban có trụ sở chính tại Pakistan, Islamabad có thể sử dụng ảnh hưởng của mình để quyết định, buộc Taliban đàm phán hòa bình với Kabul trong tình huống cần thiết.

Pakistan cũng đã chỉ trích nặng nề Kabul, cáo buộc chính phủ Afghanistan che chở một nhóm chiến binh nổi dậy Taliban Pakistan (Tehreek-e-Taliban Pakistan) có thể ẩn nấp an toàn ở Afghanistan và thường xuyên tiến hành các cuộc tấn công vào quân đội Pakistan.

Tổng thống Ghani nhấn mạnh: “Pakistan không muốn có một Taliban trên lãnh thổ của mình”, nhưng Islamabad lại “hậu thuẫn và vận động cho phong trào Taliban ở Afghanistan”.

Tháng 3/2020, tổ chức khủng bố quốc tế đã phóng 4 quả rockets vào ngoại vi cung điện trong lễ nhậm chức tổng thống của ông Ghani. Vụ tấn công này cũng có thể do các tay súng IS thực hiện.