Nôn nhiều khi nghén có ảnh hưởng đến thận
Nguyên nhân của tổn thương thận cấp tính phụ thuộc vào chăm sóc y tế. Ở các nước kém phát triển nguyên nhân chính là nhiễm trùng huyết nặng do nhiễm trùng sau nạo phá thai. Các nguyên nhân khác bao gồm rối loạn liên quan đến tăng huyết áp của thai kỳ và xuất huyết.
Tỷ lệ tổn thương thận cấp tính liên quan đến thai kỳ gần đây gia tăng là do một số yếu tố: Việc tăng cường sử dụng công nghệ hỗ trợ sinh sản cho phép phụ nữ mang thai ở độ tuổi cao hơn, tỷ lệ mắc các rối loạn thai kỳ tăng huyết áp và tăng béo phì; tổn thương thận cấp tính cần lọc máu trong thai kỳ hoặc sau sinh còn ít phổ biến hơn, xảy ra ở 1 trên 10.000 phụ nữ mang thai, nhưng nó có liên quan đến tăng tỷ lệ tử vong.
Hầu hết các đợt tổn thương thận cấp tính trong thai kỳ xảy ra ở những phụ nữ khỏe mạnh với tình trạng khi mang thai không có trợ giúp về y tế. Tổn thương thận thai nghén do nguyên nhân nôn nhiều trong ba tháng đầu có thể dẫn đến sự suy giảm thể tích có thể phải nhập viện và điều trị bằng bù dịch truyền tĩnh mạch.
Sự thay đổi về huyết động trong tình trạng xuất huyết, tắc mạch phổi, suy tim hoặc nhiễm trùng huyết có thể gây ra tổn thương thận cấp tính trước thận, có thể dẫn đến hoại tử ống thận cấp tính do thiếu máu cục bộ nếu tổn thương đủ nghiêm trọng. Hoại tử ống thận cấp tính cũng có thể được thấy trong trường hợp gan nhiễm mỡ cấp tính của thai kỳ hoặc thuyên tắc nước ối hoặc là một chấn thương thứ phát liên quan đến tiền sản giật nặng, đặc biệt là HELLP (tan máu, kết quả xét nghiệm chức năng gan tăng, số lượng tiểu cầu thấp).
Hoại tử vỏ thận cấp tính có thể xảy ra trong bối cảnh hạ huyết áp nặng và dường như xảy ra phổ biến hơn trong thai kỳ so với các điều kiện khác mà biểu hiện bởi sự rối loạn huyết động. Nguy cơ tăng hoại tử vỏ thận trong thai kỳ có thể là do tính chất tăng đông tự nhiên của thai kỳ.
Chú ý sự thay đổi chỉ số huyết thanh
Tiêu chuẩn chẩn đoán tổn thương thận cấp tính trong thai kỳ chưa được chuẩn hóa. Mức độ creatinin huyết thanh thường thấp hơn trong thai kỳ do tăng lọc ở cầu thận. Sự gia tăng nồng độ creatinin huyết thanh > 0,3 mg / dL, phù hợp với giai đoạn 1 trong phân loại tổn thương thận cấp tính, có thể gây ra tổn thương thận đáng kể.
Trong trường hợp không có dữ liệu của bệnh nhân trước đo thì các thay đổi về nồng độ creatinin huyết thanh sẽ được diễn giải trong bệnh cảnh của ca lâm sàng. Ví dụ, sự gia tăng mức độ creatinin huyết thanh là 0,2 mg/ dL ở một phụ nữ bị tăng huyết áp và số lượng tiểu cầu thấp, liên quan đến hội chứng HELLP hoặc hội chứng urê huyết tán không điển hình, có khả năng bị tổn thương thận và cần theo dõi chặt chẽ các giá trị creatinin nối tiếp và kết quả xét nghiệm huyết thanh có liên quan. Siêu âm thận để loại trừ nguyên nhân sau sinh của tổn thương thận cấp tính có thể cho thấy thận ứ nước, nhưng điều này có thể là sinh lý hơn là bệnh lý. Nồng độ bổ thể huyết thanh có xu hướng tăng cao trong thai kỳ do gan tăng tổng hợp, có thể làm khó khăn hơn trong một số trường hợp chẩn đoán, chẳng hạn như viêm thận lupus.
PGS.TS Đỗ Gia Tuyển (Trưởng khoa Thận tiết niệu- Bệnh viện Bạch Mai)
