Theo nguyên tắc, các bác sĩ có quyền từ chối bệnh nhân trong vài trường hợp. Điều này đã gây ra nhiều tranh luận trong xã hội.
Xét về mặt đạo đức nghề nghiệp, bác sĩ luôn phải đặt tính mạng của bệnh nhân lên trên hết. Tuy nhiên, về mặt pháp lý, các bác sĩ vẫn có quyền từ chối thăm khám cho bệnh nhân trong những điều kiện, hoàn cảnh đặc biệt. Dưới đây là một số trường hợp bất khả kháng thường gặp khi bác sĩ từ chối bệnh nhân:
Bạo hành nhân viên y tế gia tăng và chưa có thuốc điều trị. Ảnh: laodong.vn.
Thứ nhất, nếu bác sỹ quá tải, phải làm nhiều, sức khỏe không tốt, họ có quyền từ chối khám chữa cho bệnh nhân nếu không phải trường hợp cấp cứu.
Thứ hai, nếu cơ sở không đủ điều kiện về trang thiết bị đáp ứng nhu cầu bệnh nhân, bác sỹ cũng có thể từ chối khám chữa. Ví dụ như bệnh nhân ở tuyến huyện mà đòi chụp cắt lớp CT, trong khi đó, bệnh viện không có máy chụp cắt lớp thì bác sỹ không thể đáp ứng được.
Tuy nhiên, nếu trường hợp đó cấp cứu hoặc bệnh nặng, bác sỹ cần phải tiến hành sơ, cấp cứu cho người bệnh rồi mới chuyển tới cơ sở khám chữa bệnh phù hợp nhất.
Vụ việc TS.BS Vũ Bá Quyết – Giám đốc BV Phụ sản Trung ương bị người bệnh “tố” từ chối không mổ với lý do bệnh nhân là phóng viên cách đây 2 năm đã gây tranh cãi dữ dội ở thời điểm đó. Sau đó, ông Quyết đã trần tình: “Đã là bác sĩ không ai có quyền từ chối mổ cấp cứu. Tôi từ chối là vì bệnh nhân đến khám dịch vụ và xin mổ tự nguyện yêu cầu. Ai yêu cầu tôi cũng mổ thì làm sao tôi có đủ sức, thời gian để quản lý nữa. Đấy là chưa nói đến độ an toàn”.
Sau hàng loạt vụ bạo hành nhân viên y tế ở các bệnh viện, một lần nữa, quyền từ chối điều trị cho bệnh nhân của các bác sĩ lại được mang ra mổ xẻ.
BSCKII Trần Thị Bích Hằng – Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam nhấn mạnh: “Cán bộ y tế bị đánh đập, hành hung đã diễn ra từ nhiều năm nay, mặc dù đã có những quy định xử phạt song vẫn chưa hiệu quả. Đã đến lúc chúng ta cần phải vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa để chấm dứt thực trạng đau lòng này”.
Tuy nhiên, BSCKII Trần Thị Bích Hằng cho rằng, việc bác sĩ từ chối bệnh nhân phải xem xét cụ thể. Bởi bác sĩ có nhiệm vụ điều trị cho người bệnh.
TS Lương Quốc Chính – Khoa Cấp cứu A9 (BV Bạch Mai, Hà Nội) từng chia sẻ: Bác sĩ từng từ chối rất nhiều bệnh nhân khi họ gây khó dễ cho bác sĩ, có thái độ không tôn trọng bác sĩ… Theo y đức, bác sĩ được phép từ chối bệnh nhân trong trường hợp không phải cấp cứu, không nguy hiểm tới tính mạng của người bệnh.
TS.BS Dương Đức Hùng – Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp (BV Bạch Mai) cũng cho rằng: Bệnh nhân, người nhà bệnh nhân đánh, chửi bác sĩ là điều rất sai trái. Khi nhân viên y tế bị đánh, chửi thì không thể khám chữa bệnh tốt được, hệ số an toàn của khám chữa bệnh sẽ bị giảm sút. Bác sĩ vừa khám bệnh, vừa phải đề phòng bị đánh sẽ không thể tập trung trong điều trị. Đó có thể là lý do xảy ra tai biến y khoa.
PV (tổng hợp)
