Thiếu vitamin B1 hay gặp ở người nghiện rượu, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, đang cho con bú, trẻ sơ sinh và ở độ tuổi ăn bột, các vận động viên, người ăn chay, ăn kiêng, bị stress, bị tiểu đường, mắc bệnh tiêu hóa, phù thũng, bệnh gan, bệnh thần kinh; học sinh hay sử dụng thực phẩm công nghiệp, chế biến sẵn cũng dễ thiếu vitamin B1. Vitamin B1 không có tích trữ vì vì vitamin B1 tan trong nước và được bài tiết ra ngoài qua đường nước tiểu.
Theo các nghiên cứu, vitamin B1 giúp duy trì các hoạt động của tế bào cơ thể, nhất là việc sản xuất năng lượng. Nếu không có vitamin B1 hoặc thiếu hụt B1 thì hiệu quả sản xuất năng lượng có thể sẽ bị suy giảm hoặc bị vô hiệu hóa. Vitamin B1 có tác dụng hỗ trợ và bảo vệ hệ thống thần kinh trước nguy cơ bị tổn thương và thoái hóa. Biểu hiện của thiếu vitamin B1 là ăn kém ngon, hay mệt mỏi, ngại vận động, khó tiêu hóa, táo bón, lo sợ, đặc biệt các cơ bắp xuất hiện hiện tượng như có kim châm, đầu ngón chân ngón tay bị tê cứng. Trẻ thiếu vitamin B1 thường là trẻ bị tiêu chảy, stress, mắc bệnh mạn tính.
Vitamin B1 có nhiều trong vỏ lụa lúa gạo, các loại ngũ cốc, gạo lức, đậu mè, men bia và các loại rau quả tươi… Để tránh thiếu hụt B1, gạo không nên xay xát quá kỹ, đậu mè nên dùng nguyên cả vỏ lụa là tốt nhất. Các loại thực phẩm như lòng đỏ trứng, cá, các loại đậu, gan, thịt heo, gia cầm, cám gạo, mầm lúa mỳ, ngũ cốc nguyên cám rất giàu vitamin B1. Theo nghiên cứu 100g thịt lợn có 0,53mg vitamin B1, 100g thịt bò có 0,2mg vitamin B1, 100g thịt gà có 0,15mg vitamin B1; 100g lươn có 0,15mg vitamin B1; 100g lòng đỏ trứng gà có 0,32mg vitamin B1, 100g trứng vịt có 0,54mg vitamin B1; 100g đỗ xanh hạt có 0,72mg vitamin B1. Các loại thực phẩm như rau củ cũng chứa nhiều vitamin B1 nên bảo quản ở môi trường tự nhiên, ngay sau khi thu hoạch hoặc mua về dùng ngay vì vitamin này rất nhạy với nhiệt, chúng cũng sẽ mất dần nếu lưu giữ quá lâu trong tủ lạnh.
Lương y Thu Hằng (Phùng Khoang, Hà Nội)
