Nhận biết và xử trí ngộ độc do sưởi than củi

Hỏi: Nghe nói ngộ độc khí carbon monoxide khi đốt than củi thường bị lả đi và tử vong, không có dấu hiệu nhận biết. Xin hỏi có đúng không, cách nào để nhận biết?

Hoàng Minh Thông (Hà Giang)

ThS Võ Thị Dung, Viện Y học Ứng dụng Việt Nam: Carbon monoxide liên kết với hemoglobin để tạo ra một phân tử gọi là cacboxyhemoglobin (COHb), gây cản trở khả năng vận chuyển và sử dụng oxy của cơ thể, đặc biệt là trong não. Do đó, các triệu chứng thường giống như các tình trạng khác thiếu oxy ảnh hưởng đến não bộ, ví dụ như đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi.

Khi quá trình ngộ độc carbon monoxide diễn ra, các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, nhưng vẫn cực kỳ mơ hồ và khó xác định cụ thể, bao gồm mất ý thức, khó thở, tức ngực, nôn mửa nhìn mờ hoặc nhìn đôi, mất tỉnh táo. Hiện chưa xác định được khoảng thời gian từ khi triệu chứng đau đầu xuất hiện cho tới khi bạn bị mất ý thức.

Tiếp xúc lâu dài với nồng độ carbon monoxit cao hoặc ngay cả khi mức độ không cao, nhưng phơi nhiễm tiếp tục trong nhiều ngày hoặc vài tuần có thể dẫn đến bệnh động mạch ngoại vi, bệnh cơ tim và các vấn đề về thần kinh lâu dài. Tổn thương não là một tổn thương nặng thường gặp khi bị ngộ độc khí carbon monoxide. Bệnh nhân có thể phát triển các biến chứng thần kinh, khó tập trung, mất trí nhớ, run, khó nói… cùng lúc với ngộ độc carbon monoxide hoặc sau đó.

Ngộ độc carbon monoxide là rất nghiêm trọng và luôn cần được đưa đi cấp cứu ngay. Nếu nghi ngờ bị ngộ độc khí carbon monoxide, hãy gọi cấp cứu ngay. Di chuyển  người bệnh đến vùng có không khí trong lành ngay lập tức. Thông thường, tốt nhất là nên ra ngoài trong khi chờ xe cứu thương. Bếp lò, lò sưởi, hoặc các thiết bị đốt củi thường là nguyên nhân cho ngộ độc khí carbon monoxide trong nhà.