Trà ôn tỳ vị: chữa bệnh đường tiêu hóa…
Tiên linh tỳ 15g, mộc hương 9g, thần khúc 20g. Tất cả sấy khô, tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau chừng 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.
Công dụng: ôn tỳ trợ vận, noãn trung khai vị, dùng làm trà uống thường xuyên trong mùa lạnh rất tốt, đặc biệt thích hợp với những người có bệnh lý đường tiêu hóa mạn tính như viêm dạ dày, viêm đại tràng, viêm tụy…thuộc thể “tỳ dương hư” hoặc “tỳ thận dương hư” với các biểu hiện tinh thần mệt mỏi, nhạt miệng, ăn kém bụng lạnh đầy và đau, sôi bụng, ăn không tiêu, đại tiện lỏng nát và đi nhiều lần trong ngày…
Trong bài, tiên linh tỳ (còn gọi là dâm dương hoắc) vị cay, tính ấm, có công dụng bổ thận tráng dương, khu phong trừ thấp. Mộc hương vị cay đắng, tính ấm, có công dụng ôn trung hành khí, hòa vị, chỉ thống.
Thần khúc vị ngọt cay, tính ấm có công dụng tiêu thực hòa vị. Ba vị phối hợp chặt chẽ với nhau tạo nên công dụng bổ thận tráng dương, ôn trung điều khí, từ đó mà đạt được mục đích làm ấm tỳ vị, kích thích tiêu hóa, phòng chống tích cực các bệnh lý đường tiêu hóa trong mùa lạnh.
Trà kỷ tử trường sinh bất lão: trị đau nhức xương khớp, chống suy giảm tình dục…
Kỷ tử 200g, phúc bồn tử 50g, ngũ gia bì 50g, nhục đậu khấu 30g, nhục quế 30g, thục địa 50g, đẳng sâm 50g. Tất cả sấy khô, tán vụn, đựng trong lọ sứ để dùng dần. Mỗi ngày lấy 30g hãm với nước sôi trong bình kín, sau chừng 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.
Công dụng: ôn bổ can thận, ích khí dưỡng huyết, kiện tỳ ích vị, làm mạnh gân cốt, dùng làm trà uống thường xuyên trong mùa lạnh rất tốt, đặc biệt đối với những người suy nhược cơ thể, đau nhức cơ khớp, tiêu hóa kém, suy giảm ham muốn tình dục.
Trong bài, kỷ tử vị ngọt, tính bình, có công dụng tư bổ can thận, nhuận tràng và làm sáng mắt. Phúc bồn tử vị ngọt, tính ấm, có công dụng ích thận cố tinh. Ngũ gia bì vị đắng cay, tính ấm, có công dụng trừ phong thấp, làm mạnh gân cốt. Nhục đậu khấu vị cay, tính ấm có công dụng ôn trung hành khí, sáp tràng chỉ tả, kích thích tiêu hóa. Thục địa vị ngọt, tính ấm, có công dụng tư âm dưỡng huyết, bổ tinh ích tủy.
Đẳng sâm vị ngọt, tính bình, có công dụng bổ trung ích khí, sinh tân dưỡng huyết và nhục quế vị ngọt cay, tính nhiệt có công dụng bổ hỏa trợ dương, tán hàn giảm đau. Các vị thuốc phối hợp chặt chẽ với nhau tạo nên công dụng ôn bổ can thận, ích khí dưỡng huyết, kiên tỳ ích vị, kích thích tiêu hóa, tán hàn trừ phong, làm mạnh gân cốt.
ThS Hoàng Khánh Toàn (Chủ nhiệm Khoa Y học cổ truyền BV TƯ quân đội 108)
