Giáo sư danh dự Robert Beaglehole của Trường Đại học Auckland, New Zealand và là cựu Giám đốc Bộ phận Bệnh Mạn tính và Khuyến cáo về Sức khỏe của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã nhận định: “Nếu chấp nhận giải pháp giảm thiểu tác hại thuốc lá, đến năm 2030 sẽ tạo ra những khác biệt lớn giúp giảm thiểu gánh nặng bệnh tật”.
.jpg "FDA công bố một sản phẩm thuốc lá làm nóng được kinh doanh tại Mỹ như là sản phẩm thuốc lá điều chỉnh nguy cơ.") |
| FDA công bố một sản phẩm thuốc lá làm nóng được kinh doanh tại Mỹ như là sản phẩm thuốc lá điều chỉnh nguy cơ. |
Thuốc lá làm nóng: Không vô hại nhưng giảm tác hại
Nghiên cứu cho thấy khi hút (rít) thuốc lá điếu có hơn 6.000 chất có hại và tiềm năng gây hại hấp thu vào cơ thể. Chính dòng khói này là nguyên nhân gây ra các bệnh lý liên quan đến hút thuốc lá, bao gồm ung thư, tim mạch và hô hấp - điển hình là COPD.
Thuốc lá làm nóng đang được xem là giải pháp giảm thiểu phơi nhiễm của cơ thể với các chất độc hại. Nghiên cứu của Bekki và cộng sự (2017) đăng trên tạp chí của Trường Đại học Sức khỏe và Nghề nghiệp Nhật Bản chỉ rõ, hàm lượng các chất có hại và tiềm năng gây hại của thuốc lá làm nóng thấp hơn thuốc lá điếu.
Cụ thể: Hàm lượng tar: 9,8 so với 25,2; hàm lượng nicotin: 1,1 so với 1,7; hàm lượng carbon monoxide (CO – chất gây ra các bệnh hô hấp do hút thuốc lá): 0,44 so với 33,0. Trong khi đó, hàm lượng nước trong sol khí thuốc lá làm nóng là 33,1 so với 10,1 trong khói thuốc lá điếu, chứng tỏ sol khí thuốc lá làm nóng chứa chủ yếu là nước, không phải là khói.
Thêm vào đó, Viện Đánh giá Nguy cơ Liên bang Đức (BfR) xác định, khi so sánh thể tích của các hợp chất carbonyl formaldehyde, acetaldehyde, acrolein (chất gây ung thư đặc trưng trong thuốc lá điếu) và crotonaldehyde, khí thải ra từ hệ thống làm nóng thuốc lá giảm đáng kể, từ 80 - 96%, so với thuốc lá đốt cháy truyền thống.
 |
| Các tổ chức y tế và quản lý quốc tế khẳng định mọi hình thức sản phẩm thuốc lá đều có hại và thuốc lá không khói cũng không ngoại lệ, nhưng thuốc lá làm nóng được xem là biện pháp giảm thiểu nguy cơ. |
Thể tích của các hợp chất dễ bay hơi và bán bay hơi trong khí hơi từ hệ thống làm nóng thuốc lá thậm chí còn thấp hơn từ 97 - 99% so với thuốc lá điếu đốt cháy.
Sự khác biệt về hàm lượng độc chất gây hại và khả năng loại bỏ được quá trình đốt cháy chính là một trong những yếu tố để FDA phê duyệt một sản phẩm thuốc lá làm nóng (đã qua kiểm định) được thương mại với chỉ định Giảm thiểu phơi nhiễm với các chất gây hại lên cơ thể so với thuốc lá điếu.
WHO khuyến nghị quản lý trên luật hiện hành
WHO cũng như FDA vẫn khẳng định mọi hình thức sản phẩm thuốc lá đều có hại và thuốc lá không khói cũng không ngoại lệ.
PGS.TS.BS Trần Văn Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Phổi Việt Nam, Chủ tịch Hội Hô hấp TPHCM cho biết thêm: “Tôi hoàn toàn toàn ủng hộ chương trình phòng chống thuốc lá của Bộ Y tế và Chính phủ, phòng ngừa và ngăn chặn mạnh mẽ việc tiếp xúc với mọi loại thuốc lá, đặc biệt là thanh thiếu niên. Nhưng những bệnh nhân có các bệnh liên quan đến hút thuốc lá như đã nêu lại không thể cai nghiện, cai nghiện thất bại hoặc tái nghiện vẫn đang tiếp tục hút thuốc lá và chúng ta chưa có biện pháp nào hữu hiệu hơn.
Tôi nghĩ, chúng ta nên có cách tiếp cận nhân văn hơn như FDA Hoa Kỳ hay Bộ Y tế Nhật Bản đang làm, bằng cách chỉ định thay thế (thuốc lá điếu) bằng “biện pháp giảm thiểu tác hại” dưới sự giám sát của ngành y tế, hơn là cấm đoán”.
 |
| PGS.TS.BS Trần Văn Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Phổi Việt Nam, Chủ tịch Hội Hô hấp TPHCM. |
Trên phương diện pháp lý, theo Luật sư Phan Hoàng Lâm, Luật sư Đoàn Hà Nội kiêm Đại diện Công ty Luật DT LAW: “Thuốc lá làm nóng được xem là “thuốc lá” vì có chứa thành phần lá thuốc lá, phù hợp với khái niệm “thuốc lá” theo quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam.
Do vậy, loại thuốc này hoàn toàn được quản lý bởi Luật "Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012”. WHO cũng khuyến nghị rằng các sản phẩm thuốc lá làm nóng cần được quản lý bởi các chính sách và biện pháp giống với mọi sản phẩm thuốc lá khác, nhất quán với Công ước khung về Kiểm soát Thuốc lá (WHO FCTC) mà Việt Nam là thành viên.
Hiện nay, thuốc lá làm nóng hiện đã được thương mại hóa tại 63 quốc gia như là giải pháp giúp giảm tác hại thuốc lá đối với những người hút thuốc lá điếu trưởng thành lựa chọn tiếp tục hút thuốc.
