Suýt mất mạng vì thuyên tắc phổi toàn bộ & huyết khối

BS đang khám cho bệnh nhân sau phẫu thuật tại khoa Phẫu thuật tim.

Suy hô hấp cấp sau 10 ngày đại phẫu.

Bệnh nhân Nguyễn Thu H., (55 tuổi, ngụ TP Vĩnh Long), nhập cấp cứu BV Nhân dân Gia Định trong tình trạng khó thở dữ dội, đau tức ngực, ho khan nhiều. Bệnh nhân được chẩn đoán suy hô hấp cấp, theo dõi thuyên tắc phổi, huyết khối tĩnh mạch đùi khoeo. Trước đó 10 ngày, bệnh nhân đã phẫu thuật điều trị ung thu cổ tử cung và có ghi nhận huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới trong thời gian nàytại một cơ sở y tế khác. Qua các kết quả cận lâm sàng cấp cứu của bệnh nhân cho thấy huyết khối lấp hoàn toàn động mạch phổi phải, động mạch phổi trái ở đoạn gốc và các phân nhánh. Siêu âm tĩnh mạch chi dưới thấy huyết khối lấp hoàn toàn tĩnh mạch đùi nông, tĩnh mạch khoeo, chày trước và chày sau chân phải.

TS.BS Bùi Minh Thành – Trưởng khoa Phẫu thuật tim, BV Nhân dân Gia Định cho biết: “Ê kíp hội chẩn BS khoa Nội Tim mạch và Phẫu thuật tim đánh giá tình trạng bệnh nhân lúc này rất nguy kịch. Huyết khối nhiều, kích thước lớn, dài và cứng do hình thành nhiều ngày ở vị trí quan trọng là tim và phổi gây tăng áp phổi, cản trở hồi lưu từ động mạch chi dưới về tim, gây suy tim phải. Thêm nữa là đoạn huyết khối rất dài từ tĩnh mạch chủ dưới vẫn tiếp tục di chuyển lên trên theo hệ tuần hoàn sẽ gây lên tình trạng nặng nề, nguy kịch hơn. Cần phải quyết định phẫu thuật nhanh chóng, chính xác, kịp thời vì diễn tiến bất thường của quá trình thuyên tắc huyết khối bệnh nhân có nguy cơ bị đột tử rất cao.

Chúng tôi đã thuyết phục gia đình bệnh nhân là phải phẫu thuật khẩn cấp ngay lập tức mới có thể cứu mạng cho bệnh nhân trong trường hợp này”.Bệnh nhân được hội chẩn khẩn cấp giữa Khoa Nội tim mạch & Khoa Phẫu thuật tim với chỉ định phẫu thuật mổ cấp cứu lấy huyết khối thay vì điều trị tiêu sợi huyết hay hút huyết khối bằng catheter qua động mạch phổi như thông thường. Nhưng người nhà bệnh nhân không đồng ý phẫu thuật,vì bệnh nhân mới trải qua đợt đại phẫu 10 ngày trước. 

Giành giật sự sống trong gang tấc

Mãi đến chiều, người nhà bệnh nhân đồng ý phẫu thuật, với sự phối hợp đồng bộ nhanh chóng của các khoa, bệnh nhân được chuyển vào phòng mổ. Khi đó, bệnh nhân đã diễn tiến rất xấu: da niêm tím tái, nổi bông, phù toàn thân, bụng trướng, tăng áp phổi nặng, diễn tiến có khả năng suy thận với tình trạng thiểu niệu, vô niệu.

BS gây mê hồi sức gây mê nội khí quản cho bệnh nhân và các phẫu thuật viên tim thì phẫu thuật cấp cứu lấy huyết khối động mạch phổi 2 bên đến tận các động mạch phân thùy, tái lập lưu thông hệ động mạch phổi. Đồng thời lấy huyết khối nhĩ phải và tĩnh mạch chủ dưới, tái lập hồi lưu tĩnh mạch chủ dưới, dưới tuần hoàn ngoài cơ thể kèm lọc máu và hạ thân nhiệt chỉ huy.

Sau gần 3 tiếng ca mổ thành công, bệnh nhân được theo dõi sát tình trạng đông chảy máu để tiếp tục điều trị bệnh lý huyết khối tĩnh mạch sâu nhằm tránh tình trạng thuyên tắc huyết khối có thể tái phát ngay trong thời điểm hồi sức.

TS.BS Minh Thành – chia sẻ: “Để có thể thành công trong ca phẫu thuật này gồm rất nhiều yếu tố: sự nhận biết tình trạng nguy hiểm của bệnh lý thuyên tắc tĩnh mạch phổi, xác định phương pháp điều trị …Tinh thần hợp tác, sự tin tưởng của người nhà bệnh nhân. Phẫu thuật thì làm sao để vừa lấy được phần huyết khối bám thành các cành-cây huyết khối lấp kín các nhánh động mạch phổi 2 bên, trong nhĩ phải và tĩnh mạch chủ dưới lan xuống tận các tĩnh mạch trên gan, vừa tránh sang chấn đến các thành động mạch và tĩnh mạch….”.

Hiện, bệnh nhân tự thở đều, ăn uống, trò chuyện được, tiểu trong, tự ngồi dậy, trao đổi trò chuyện được với các chỉ số huyết học và sinh hoá ổn định.