Sau xạ trị tuyến giáp cần lưu ý gì?

Có 4 loại ung thư tuyến giáp là  tổn thương ác tính của tế bào, chia ra các thể ung thư tuyến giáp: thể nhú, thể nang, thể tủy và ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa. Ngoài ra có ung thư tế bào cạnh tuyến giáp, tế bào C, ung thư của các nơi khác di căn đến tuyến giáp như u lympho di căn, ung thư phổi, ung thư xương…

Phẫu thuật cho bệnh nhân mắc bệnh tuyến giáp.

Khi tuyến giáp bị ung thư thì tế bào cạnh đó cũng ung thư do các nơi khác di căn đến. 90% ung thư tuyến giáp là thể nhú và thể nang, nếu phát hiện sớm có thể chữa khỏi bằng xạ trị.

Hiện nay, iot phóng xạ được sử dụng khá rộng rãi trong chẩn đoán và điều trị nhiều bệnh tuyến giáp. Từ iot bình thường có thể sử dụng các máy gia tốc để chế biến thành 2 loại iot có khả năng giải phóng các tia phóng xạ (radiation) được sử dụng cho mục đích y khoa như iot 123 (vô hại với tế bào tuyến giáp, thường dùng để chẩn đoán) và iot 131 (có thể phá hủy tế bào tuyến giáp, được sử dụng cho cả chẩn đoán và điều trị).

Ths.BS Mai Văn Sâm, tham vấn BV Ung bướu Hưng Việt cho biết, sau điều trị xạ (iot 131), tức là iot có gắn phóng xạ, người bệnh phải cách ly với trẻ em, phụ nữ có thai, phụ nữ chưa có gia đình trong vòng 2 tuần. Phụ nữ điều trị ung thư tuyến giáp bằng xạ trị có thể gây mãn kinh sớm. Trường hợp nam giới có thể gây vô sinh trong thời gian ngắn (2 năm).

Người bệnh sau mổ ung thư tuyến giáp có điều trị iot 131 lưu ý ăn uống như người bình thường, không được cung cấp quá nhiều iot khiến bệnh dễ tái phát. Chỉ cần uống đủ hormone tuyến giáp, không để xảy ra tình trạng suy giáp. Việc theo dõi định kỳ rất cần thiết với tất cả bệnh nhân ung thư tuyến giáp bởi bệnh có thể tái phát sau điều trị.

Các xét nghiệm chính cần làm trong quá trình theo dõi bệnh là siêu âm vùng cổ và xét nghiệm máu. Chỉ số Tg (thyroglobulin) là dấu ấn ung thư quan trọng trong quá trình theo dõi. Tg là protein được sản xuất bởi hầu hết các loại tế bào ung thư tuyến giáp và mô giáp bình thường. Sau khi đã được phẫu thuật cắt giáp toàn bộ và điều trị hủy mô giáp bằng  iot 131, chỉ số Tg được dùng để theo dõi bệnh.

Nếu chỉ số này cao trong huyết thanh thì có thể nghi ngờ bệnh tái phát và kết hợp thêm với một số xét nghiệm chẩn đoán khác. Đối với những bệnh nhân có nguy cơ tái phát cao, chụp xạ hình toàn thân chẩn đoán với iot 131 sau khi ngừng thuốc hormon cũng có thể được áp dụng để bổ trợ cùng với xét nghiệm Tg và siêu âm cổ.

Khánh Thủy