Nắng nóng gay gắt có đạt mức kỷ lục?

Hỏi: Những ngày qua nắng nóng rất gay gắt, dù dự báo mùa hè năm nay sẽ không quá nóng, xin hỏi cụ thể tình hình nắng nóng này thế nào?

Nguyễn Minh Phương (Hà Nội)

Ông Dư Đức Tiến, Trưởng phòng Dự báo số trị và viễn thám, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia: Trước hết, nhận xét về mức độ, đây là đợt nóng có mức độ gay gắt và đặc biệt gay gắt, nếu so với mặt bằng của một mùa hè dự kiến sẽ mát mẻ hơn so với những năm gần đây. Trong 3 ngày đỉnh điểm của đợt (19 - 21/6), số trạm có nhiệt độ tối cao >= 39 độ C là khá cao. Diện nóng bao phủ một khu vực rộng lớn từ hầu khắp Bắc Bộ xuống đến Phú Yên của Trung Bộ. Ngay cả những địa phương ven biển ven biển như Hải Phòng, Quảng Ninh vốn ít nắng nóng gay gắt cũng có những trạm ghi nhận mức nhiệt > 37 độ C, thậm chí trên 39 độ C. Trong đó, tâm nóng tập trung ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ, Hòa Bình, Thanh Hóa, Nghệ An.

Nguyên nhân nắng nóng do tác động của hình thế gây nóng đặc trưng ở phía Bắc: vùng áp thấp nóng phía Tây. Vùng áp thấp khơi sâu (thấp nhất có lúc xuống tới 995.5mb trên lãnh thổ nước ta) tạo đà kích thích đới gió Tây Nam phát triển, tương tác địa hình chắn gió của dãy Hoàng Liên Sơn ở Bắc Bộ và Trường Sơn ở Trung Bộ gây hiệu ứng phơn mạnh ở khu vực phía Đông 2 dãy núi này. Thêm vào đó, áp thấp nóng lần này mở rộng rãnh về phía Đông, nên càng tạo điều kiện cho vùng gió phơn mở rộng, lên đến tận khu Đông Bắc và ra đến tận các đảo ven bờ. Trên mực cao, áp cao cận nhiệt đới lấn vào, với cơ chế phân kỳ, ngăn cản sự hình thành mây ẩm, khiến trời quang, nắng chói chang và làm cái nóng thêm bức bối.

Đây chưa phải là đợt nắng gay gắt nhất tại Hà Nội trong thời gian vừa qua. Bởi khi so sánh về nền nhiệt cũng như cường độ nắng, thì đợt nắng này vẫn chưa gay gắt bằng đợt nắng nóng diện rộng từ ngày 28/5 - 3/6 vừa qua. Sự kết hợp của hai hình thế nêu trên khá giống với đợt nắng nóng kỷ lục cuối tháng 5, đầu tháng 6 năm 2017, tuy nhiên mức độ hoạt động có phần yếu hơn.