Thịt gà (kê nhục): Các loại thịt gà đều có vị ngọt, tính ấm không độc; tác dụng bổ hư ích khí, kiện tỳ thận hóa thấp, lợi ngũ tạng, trị chứng khí huyết, tỳ thận hư nhược, giúp phụ nữ huyết hư kinh ra ít, trễ ngày đau bụng, ăn kém đều tốt. Dùng canh thịt gà hầm ngải cứu, đậu xanh, hoặc thịt gà hầm cà rốt, khoai tây; thịt gà làm gỏi ngó sen, cà rốt, hành ăn đều rất tốt.
Thịt bò: Vị ngọt, tính ấm, tác dụng bổ hư kiện tỳ, ích khí, dưỡng huyết, mạch gân xương, tiêu thủy thũng, giúp trị chứng khí huyết khí hư, chứng phụ nữ huyết hư hàn có kinh trễ ngày, người gầy yếu, da mét, lãnh cảm tình dục, mệt mỏi, huyết áp thấp và các chứng liên quan đến khí huyết hư dùng đều hay. Dùng dưới dạng phối hợp xào hoa lý, cần tây, cải xoong, cà rốt, khoai tây.
Thịt dê (dương nhục): Vị cam, tính ấm, tác dụng khai vị, ấm trung tiêu, dưỡng tâm thận, bổ hư, thêm khí lực mạnh dương, khỏe gân xương. Ăn thịt dê giúp trị phụ nữ huyết hàn kinh trễ ngày đau bụng, chứng lãnh cảm, tử cung lạnh, khó thụ thai, chứng sợ lạnh, sợ gió. Dùng phối hợp hầm cà rốt, hành, khoai tây, khoai sọ, hoặc xào với hoa lý, cần tây, cải xoong, luộc chấm mắm ăn đều tốt.
Thịt chim bồ câu: Vị mặn, tính bình, hơi ấm, tác dụng bổ ngũ tạng, tăng cường khí huyết, mạnh dương, kích thích tiêu hóa… giúp trị chứng khí huyết hư hàn, phụ nữ huyết hư kinh trễ ngày, đau bụng, người lớn, hư nhược mệt mỏi mới ốm dậy. Dùng dưới dạng phối hợp đậu xanh nấu cháo, hoặc cà rốt khoai tây, rau củ hầm ăn đều tốt.
Cá trạch (do ngư): Tính bình, không độc, tác dụng bổ huyết, ích khí, mạnh dương… chữa trị chứng trĩ, nóng sốt, miệng khô khát, chữa chứng phụ nữ huyết hư có kinh sau kỳ ra ít, người gầy ốm yếu, huyết hư hàn dùng rất hay. Dùng bằng cách phối hợp hoa lý, giá đậu, ngò tàu, nấu lẩu ăn. Hoặc phối hợp hoa chuối, đậu phụ, thịt giò heo, riềng, mẻ, tía tô, nghệ, tiêu, ớt gia vị vừa đủ nâu nhừ ăn.
Cá lóc: vị ngọt, tính bình, tác dụng bổ khí huyết, ích gân xương, trừ đàm, chữa phụ nữ khí huyết hư kinh không đều, ít sữa, chứng khí huyết hư đều hay. Nên dùng phối hợp, hoa lý, giá đậu, rau đắng, rau ngổ, gia vị nấu lẩu ăn, hoặc phối hợp gạo, đậu xanh, hành, tiêu gia vị nấu cháo và thêm gia vị tiêu mắm kho ăn đều tốt.
Thịt lươn: Vị ngọt tính rất ấm, tác dụng bổ trung ích khí, giúp trị phụ nữ khí huyết hư, kinh ra ít, kinh trễ kỳ, rong kinh, chứng hư nhược mệt mỏi đều rất tốt. Dùng bằng cách phối hợp sả ớt gia vị xào ăn, hoặc lươn cuốn nướng lá lốt, lươn nấu cháo đều tốt.
Cá kèo: Vị ngọt mặn, tính bình, kiện tỳ hóa đàm, dưỡng can thận, khỏe gân xương, thông huyết mạch, an thai, lợi sữa… giúp chữa tỳ vị hư ăn kém, ho đàm, phù thũng, nhức mỏi, tỳ hư không sinh huyết nhiếp huyết rong kinh, kinh ít, hết kinh sớm dùng đều hay. Cách chế biến: Cá kèo, củ kiệu, hành khô, thịt ba chỉ, mắm, gia vị vừa đủ kho ăn, hoặc phối hợp thịt xương gà, rau đắng, hoa lý, hoa chuối, nấu lẩu, hoặc tiêu mắm gia vị kho ăn đều tốt.
Ngoài ra tăng cường ăn vị bổ ấm, dễ tiêu, giàu dinh dưỡng, tốt nhất nhóm rau củ nên ăn như: Hoa lý, giá đậu, đậu đỏ, đậu vuông, đậu hà lan, ngải cứu, lá lốt, hành, hẹ, kiệu, rau mùi, kinh giới, tía tô các loại rau thơm hoặc nhóm cá thịt như: cá bống, cá chép cá trê, cá trạch, cá rô, cá mè, cá mòi, cá thu, cá mực. Nhóm thịt và các bộ phận như dê, bò, gà, heo đều tốt. Tuy nhiên kinh sau kỳ do huyết hư hàn nên hạn chế thức ăn rau củ quả có vị chua lạnh, mát quá, thức ăn ngọt béo khó tiêu cũng nên hạn chế.
Lương y Minh Phúc (Hội Đông y Vũng Tàu)
