Ở một số người, táo bón do cơ địa, trương lực cơ giảm, cơ thể ở trạng thái máu nhiệt gây âm hư hoặc do thiếu máu làm cho tân dịch giảm. Người già yếu sợ đi tiểu nhiều nên uống ít nước. Chị em phụ nữ sau sinh cũng là những đối tượng dễ bị táo bón. Khi bị táo bón chỉ cần thay đổi chế độ ăn uống, uống nhiều nước, ăn nhiều chất xơ, rau xanh và hoa quả tươi, vận động thường xuyên cũng cải thiện tình trạng táo bón, thậm chí hết bệnh luôn. Một số trường hợp táo bón kinh niên, khó điều trị, ngoài phương pháp dùng thuốc, người bệnh cần kết hợp phương pháp xoa bóp bấm huyệt.
Tư thế xoa bóp: Người bệnh có thể năm ngửa, đứng hay ngồi đều có thể được, tự mình xoa bóp lấy, ngày xoa 3 lần, mỗi lần 15 phút. Dùng hai bàn tay xoa vào nhau cho nóng lên rồi xoa vào bụng. Có thể dùng tay phải hay tay trái đều được. Xoa vùng bụng dưới, xoa quanh rốn rồi xoa lên vùng thượng vị, xoay theo chiều kim đồng hồ. Xoa 5 phút rồi chuyển sang bấm các huyệt sau:
Huyệt kiêu vỹ: Huyệt nằm dưới đầu xương ức. Dùng ngón trỏ hay ngón cái bấm mạnh vào huyệt, sau đó day mấy vòng, nhấc tay lên lại tiếp tục bấm.
Huyệt thần khuyết: Huyệt nằm ở ngay rốn, dùng lòng bàn tay xoa xát cho bụng nóng lên rồi day nhẹ mấy vòng cho bụng mềm, kích thích ruột co bóp.
Huyệt trung quản: Huyệt ở giữa hai huyệt có đường nối từ huyệt kiêu vỹ đến huyệt thần khuyết. Cũng xoa cho nóng bụng rồi day huyệt mấy vòng.
Huyệt thiên khu: Ở hai bên rốn ra hai bên 3cm. Dùng hai ngón tay trỏ ấn vào hai huyệt 5 cái sau đó day nhẹ và cuối cùng xoa hai bên cơ bụng. Cần day nhiều càng tốt, làm tăng nhu động ruột, đẩy phân và cặn bã ra ngoài
Cuối cùng là huyệt trung cực, huyệt nằm trên mạch nhâm, ở vùng bàng quang, phía trên xương mu. Dùng ngón tay day xong rồi bấm 5-10 lần sau đó dùng lòng bàn tay xoa cho bụng nóng lên, làm như vậy 5-10 phút.
Để xoa bóp có hiệu quả, có thể dùng thêm một ít dầu nóng xoa cho nóng bụng lên, cơ mềm mại và ấm lên sẽ tiêu hóa tốt hơn. Nên ăn nhiều thức ăn mát, dễ tiêu. Tránh chất nóng như hành, tỏi, ớt và các chất kích thích như bia, rượu.
BS Đức Quang, Viện Châm cứu T.Ư
