Viêm khớp dạng thấp là một bệnh do viêm, nên việc bạn ăn một chế độ ăn chống viêm là vô cùng quan trọng. Nhưng, chọn đúng loại thực phẩm chỉ là bước đầu, việc bạn nấu chúng như thế nào cũng quan trọng không kém.
 |
Theo TS Sandra Woodruff, chuyên gia dinh dưỡng tại Tallahassee, Florida, một số kỹ thuật nấu nướng nhất định sẽ tạo ra một lượng lớn các “sản phẩm hóa đường ở cấp cao” (gọi tắt là AGEs). Tất cả những hợp chất này, có trong thịt, pho mát, dầu thực vật và bơ đều có thể trở thành một chất oxy hóa mạnh, có khả năng tạo ra các gốc tự do có hại trong cơ thể. Sự xuất hiện nhiều của các chất AGEs sẽ làm kích thích các đáp ứng viêm, giống như việc cơ thể phản ứng lại khi gặp các vi khuẩn gây hại.
Khi bạn bị viêm khớp dạng thấp, với 10 mẹo nấu ăn rất đơn giản dưới đây, bạn có thể hạ thấp tỷ lệ các chất AGEs trong thực phẩm, và do đó, tránh được tình trạng viêm.
Thịt không nên nấu quá chín: Thời gian nấu thịt càng lâu, thịt sẽ càng khô và càng hình thành nhiều AGEs. Vì vậy, nên nấu chín thịt đến một nhiệt độ vừa đủ để tiêu diệt các loại vi khuẩn.
Không dùng nhiệt khô khi nấu: Phương pháp nấu nướng dùng nhiệt khô, như nướng, bỏ lò hay rang có thể sẽ đẩy nhanh quá trình hình thành AGEs trong thực phẩm
Không rang các loạt hạt: Vì việc rang các loại hạt có thể sẽ làm tăng lượng AGEs, do vậy, tốt nhất bạn nên ăn sống các loại hạt này. Và cũng vì các loại hạt chứa rất nhiều các chất béo không bão hòa đơn có tác dụng chống viêm, nên bạn có thể thêm các loại hạt vào món salad, món chính hoặc món ăn vặt. Tuy nhiên, chỉ nên ăn có mức độ vì những loại hạt này thường chứa rất nhiều calo.
Nêm nếm nhiều gia vị: Rất nhiều loại thảo mộc và gia vị có chứa các chất chống oxy hóa và các chất chống viêm có thể chống lại AGEs trong thực phẩm.
Ướp thịt trước khi nướng: Nếu bạn định nướng hoặc bỏ lò thực phẩm, hãy ướp chúng trước với các chất có chứa axit như nước chanh, rượu vang đỏ hoặc giấm để ngăn chặn việc hình thành AGEs.
Nấu thức ăn bằng nhiệt ẩm: Thay vì sử dụng nhiệt cao và khô để nấu, bạn hãy dùng các phương pháp dùng nhiệt ẩm. Cách nấu nướng tốt nhất để phòng chống sự hình thành AGEs là kho, hấp, hầm, om, nấu trong giấy bọc. Hấp là cách tốt nhất. Mặc dù hấp thường sẽ tạo ra nhiệt ở nhiệt độ 100 độ C nhưng thực phẩm sẽ nguội và giảm nhiệt độ rất nhanh khi được tiếp xúc với không khí.
Thêm các chất có chứa axit vào súp và các món hầm: Cũng giống như việc thêm các thành phần axit vào các món nướng, bạn có thể dùng cà chua, rượu vang đỏ và các loại chất khác có chứa axit vào súp và các món hầm để làm giảm sự hình thành AGEs.
Ăn nhiều trái cây và rau xanh có nhiều màu sắc: Rau xanh sống hoặc nấu vừa phải có chứa rất nhiều chất dinh dưỡng có tác dụng chống viêm, so với những loại rau cùng loại được nấu chín kỹ. Để giúp bạn hấp thu được thêm nhiều vitamin và carotenoid, hãy thử trộn rau với một chút dầu ôliu. Nước ép là một cách khác để tiêu thụ rau xanh và trái cây vì cung cấp rất nhiều vitamin tự nhiên, chất khoáng và chất chống oxy hóa
Sử dụng dầu ôliu nguyên chất là loại dầu chính để nấu nướng: Những thành phần đặc biệt có trong dầu ôliu có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm. So sánh với các loại dầu khác, dầu ôliu cũng có lượng AGEs thấp hơn. Lưu giữ dầu ôliu trong tủ lạnh để ngăn chặn quá trình oxy hóa làm phá hủy các chất dinh dưỡng và kích thích việc hình thành AGEs.
Ngoài ra, nên duy trì cân nặng hợp lý đặc biệt quan trọng vì thừa cân sẽ làm tăng áp lực lên các khớp.
TS.BS Trương Hồng Sơn (Viện Trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam)
