Vào mùa hè nóng nực, khi nói đến những đồ uống giải khát không thể không nói đến các loại nước được chế từ rau diếp cá.
Theo dược học cổ truyền, rau diếp cá tính hàn, vị hơi cay, có công dụng thanh nhiệt giải độc, giải khát lợi thủy, nhuận phù.
Nghiên cứu hiện đại cho thấy, loại rau này có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, làm bền thành mạch, tăng cường công năng miễn dịch của cơ thể…được dùng để phòng chống bệnh trĩ, táo bón, sỏi tiết niệu, mụn nhọt, các bệnh lý viêm nhiễm, tiểu đường…
Ngoài ra còn để hạ sốt, làm mát gan, hỗ trợ làm đẹp da, đen tóc, chống lão hóa và kiểm soát cân nặng.
 |
Diếp cá đơn thuần: Để chế biến nước giải khát có thể dùng rau diếp cá đơn thuần hoặc phối hợp với các rau quả khác. Đơn giản nhất là dùng 100-200g rau diếp cá tươi rửa sạch, ngâm với nước muối loãng trong 30 phút rồi vớt ra, vẩy ráo rồi vò hoặc giã nát, vắt lấy nước cốt bỏ bã, hòa thêm với 300 ml nước sôi để nguội, chia uống 2 lần trong ngày, có thể pha thêm một chút đường phèn hoặc ướp lạnh cho dễ uống.
Tốt hơn thì cho toàn bộ rau cùng 500 ml nước vào cối sinh tố xay nhuyễn rồi lấy ra, lọc qua rây để bỏ bã, lấy nước cốt, chia uống vài lần.
Trà rau diếp cá: Với những người không chịu được mùi rau diếp cá tươi thì lấy 50g rau diếp cá khô (dùng cả thân và rễ) sắc hoặc hãm với nước sôi trong bình kín, sau chừng 20 phút là dùng được, pha chút đường phèn, chia uống vài lần trong ngày.
Cũng có thể phối hợp rau diếp cá với mướp đắng, dưa chuột, dưa hấu, củ đậu, mã thầy, dứa, bí đao, nước dừa…để chế nước thanh nhiệt giải khát. Ví như :
Diếp cá + mướp đắng: Rau diếp cá tươi 200g, mướp đắng 2 quả. Hai thứ rửa sạch, đem ngâm bằng nước muối loãng trong 10 phút, rau diếp cá lấy ra vẩy ráo nước, mướp đắng bỏ ruột, cắt thành từng khúc, rồi cho tất cả vào cối sinh tố cùng với 200 ml nước sôi để nguội xay nhuyễn, lọc qua rây lấy nước cốt, chế thêm đường, chia uống vài lần trong ngày.
Diếp cá + dưa chuột: Rau diếp cá tươi 200g, dưa chuột 2 quả. Hai thứ rửa sạch, đem ngâm bằng nước muối loãng trong 10 phút, rau diếp cá lấy ra vẩy ráo nước, dưa chuột cắt thành từng khúc, rồi cho tất cả vào cối sinh tố cùng với 200 ml nước sôi để nguội xay nhuyễn, lọc qua rây lấy nước cốt, chế thêm chút đường phèn, chia uống vài lần trong ngày.
Diếp cá + dưa hấu: Dưa hấu cả vỏ một miếng chừng 300g, rau diếp cá tươi 200g. Dưa hấu lọc vỏ và ruột riêng, vỏ dưa và rau diếp cá đem rửa sạch rồi ngâm bằng nước muối loãng trong 10 phút. Tiếp đó, thái vụn vỏ dưa rồi cùng ruột dưa và rau diếp cá vào cối sinh tố xay nhuyễn, lọc qua rây lấy nước cốt, chia uống vài lần trong ngày. Loại nước này có tác dụng giải nhiệt cực tốt
Diếp cá + dừa tươi: Dừa tươi 1 quả bổ lấy nước ; rau diếp cá tươi 200g rửa sạch, ngâm với nước muối loãng trong 10 phút, vớt ra vẩy ráo nước. Cho rau vào cối sinh tố cùng với nước dừa xay nhuyễn rồi lọc qua rây lấy nước cốt, chia uống vài lần trong ngày. Loại nước này không chỉ có thanh nhiệt giải khát mà còn có tác dụng bổ dưỡng rất tốt.
Rau diếp cá tuy có tác dụng thanh nhiệt giải khát lý tưởng và chữa trị được nhiều bệnh tật nhưng cần lưu ý không nên dùng lượng quá nhiều trong một lần và nhiều lần trong một ngày, đặc biệt là những người tỳ vị vốn đã hư yếu, hay đau bụng đi lỏng và rối loạn tiêu hóa.
Ngoài ra, khi dùng nên chọn lá rau diếp cá có màu xanh, to vừa phải, thân cây tươi, không bị héo, tránh dùng rau bị sâu và úa vàng.
ThS.BS Hoàng Khánh Toàn (Nguyên chủ nhiệm khoa Đông Y, Bệnh viện TƯQĐ 108 )
