Muối, cá biển, cá kho và các thực phẩm giàu muối: Đây là nhóm thực phẩm đầu tiên cần hạn chế. Bạn không thể không ăn muối trong cuộc sống thường ngày vì đó là gia vị rất cần thiết điều hòa vị giác. Nhưng nếu bạn có thể giảm được lượng muối trong chế độ ăn, bệnh tim mạch sẽ giảm được trên gần 20%. Hằng ngày, bình thường, chúng ta có thể ăn 5-10g muối/ngày. Nhưng nếu muốn giảm nguy cơ tim mạch, bạn cần ăn dưới 3g/ngày. Nếu bạn đang bị bệnh mạch, bạn cần khống chế dưới 2g.
Sở dĩ vậy, vì muối làm tăng trữ nước trong lòng mạch, muối làm tăng tích nước giữa các tế bào gây phù. Do đó, muối làm tăng gánh nặng của hệ tim mạch, đẩy cao con số huyết áp và không có lợi cho người bệnh suy tim. Các thực phẩm cần hạn chế là cá biển, cá khô, cá kho, dưa cà muối. Khi xào nấu cần giảm tay muối, nhẹ tay mắm. Lạp sườn, xúc xích, giăm bông cũng không là thực phẩm khuyến khích. Một lượng thế này: 1 thìa cà phê muối có khối lượng chừng 4g muối. Mỗi ngày chỉ nên ăn chừng ¾ lượng này, hay là mỗi bữa chỉ ăn ¼ thìa cà phê muối là đủ.
Dầu mỡ : Mỡ động vật rất không có lợi với bệnh tim mạch. Mỡ động vật là loại chất béo dễ lắng đọng vào thành mạch, làm tăng nguy cơ vữa xơ động mạch. Mỡ động vật làm tăng lượng cholesterol xấu trong máu, trực tiếp làm tăng rối loạn mỡ máu. Mỡ động vật làm giảm độ trơn nhẵn thành mạch, dễ tạo thành cục máu đông bất thường trong lòng mạch, làm tắc nghẽn mạch vành. Vì thế, mỡ động vật rất không có lợi với sức khỏe tim mạch. Lý do chính là vì trong mỡ động vật rất nhiều axit béo no. Đây là loại axit béo thủ phạm gây ra các biến chứng trên. Một ngày, chúng ta chỉ nên ăn trung bình từ 35-40g chất béo trong đó, chỉ nên ăn chừng 10g mỡ động vật (tương đương với 10g axit béo no) mà thôi.
Các thực phẩm giàu chất béo động vật là mỡ lợn nước, mỡ khối, mỡ lá, thịt ba chỉ, mỡ gà, thịt vịt, thịt ngan, thịt ngỗng vì những loại thịt này vô cùng nhiều axit béo no. Dầu thực vật là tốt nhất vì ít axit béo no nhưng không phải tất cả. Dầu dừa, dầu cọ, 2 loại dầu có độ béo ngậy cao, lại có nhiều axit béo no như mỡ động vật, cũng cần hạn chế. Ước chừng 1 thìa canh dầu thực vật khoảng 5g dầu. Một ngày không nên ăn quá 6 thìa canh vì chất béo còn có ở trong thịt nữa. Các món cần hạn chế là món quay, món chiên, món xào là những món ăn rất giàu chất béo.
Cholesterol, lòng đỏ trứng gà và nội tạng: Cholesterol là chất béo dễ gây thừa thãi nhất và cũng là chất dễ tích lũy nhất gây biến chứng cho bệnh tim mạch. Hầu như các bệnh tim mạch đều có liên quan ít nhiều đến cholesterol. Cholesterol là chất béo là chai cứng thành mạch, làm xơ vữa mạch máu, làm lớp lót trong mạch máu xù vì. Cholesterol cũng là thủ phạm gây ra các nguy cơ tắc mạch, nhồi máu, biến chứng mạch vành. Cholesterol rất cần hạn chế ăn. Một ngày chỉ nên ăn khoảng 300mg cholesterol. Nếu đã mắc bệnh tim mạch thì chỉ nên ăn một ngày không quá 200mg chất này. Nếu ăn đủ lượng như vậy, bạn yên tâm là bạn sẽ rất khỏe mạnh, không thiếu chất và không lo có nguy cơ bị bệnh tim mạch nữa.
Những thực phẩm giàu cholesterol là lòng đỏ trứng gà, tim lợn, bầu dục lợn, óc lợn, tứng vịt lộn... Một quả trứng gà có chừng 150mg-180mg cholesterol. Vậy nên, một ngày bạn không nên ăn quá 1 quả trứng gà và không nên ăn 2 ngày liên tục. Như vậy, một tuần chỉ nên ăn 3-4 quả trứng mà thôi. Còn nếu bạn đã bị bệnh tim mạch rồi, bạn chỉ nên ăn 2 lần trứng trong tuần. Bạn cũng nên thay đổi thói quen một buổi sáng ăn 2 quả trứng vịt lộn. Một số thực phẩm khác cần tránh là gà rán, gà chiên, thức ăn nhanh, bánh mỳ kẹp, hăm-bơ-gơ, đồ hộp, bơ, kem, nước béo. Đây là những thực phẩm rất không có lợi. Rượu, bia, thuốc là cũng là những thứ cần tránh tối đa.
Nếu làm tránh được các yếu tố trên, bạn đã tránh cho tim mạch khỏi những vấn đề gai góc nhất.
BS. Yên Lâm Phúc (Học viện quân y 103)
