Ung thư đại tràng là ung thư gây tử vong cao thứ 4 trên thế giới sau ung thư phổi, ung thư dạ dày và ung thư gan.Thế nhưng, nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm thì tỷ lệ được chữa khỏi lên tới 90%.
Tiền sử gia đình mắc ung thư đại tràng
Cũng như các loại ung thư khác nếu tiền sử gia đình có người mắc ung thư đại tràng thì các thành viên trong gia đình đều có thể có nguy cơ mắc phải căn bệnh này.
Theo nghiên cứu, trong gia đình có người bị ung thư đại tràng làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng nếu thành viên đó có quan hệ gần nhất với người bệnh (cha mẹ, anh chị em, con cái), đặc biệt nếu nhiều thành viên trong gia đình bị bệnh hoặc nếu ung thư xuất hiện sớm (trước 45 tuổi).
Tuổi cao
Cũng như một số loại bệnh khác việc tuổi càng cao thì nguy cơ mắc phải các căn bệnh mạn tính càng lớn. Ung thư đại tràng cũng vậy, theo nghiên cứu có tới 90% bệnh nhân ung thư đại tràng có độ tuổi trên 50. Độ tuổi càng cao thì nguy cơ mắc ung thư đại tràng càng cao.
 |
BS Xuân Tuấn chuẩn bị vào ca phẫu thuật ung thư |
Lối sống
Lối sống quyết định hoặc ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe trong đó có nguy cơ bệnh tật. Theo nghiên cứu, nếu chúng ta có lối sống không lành mạnh thì có thể tăng nguy cơ ung thư đại tràng, cụ thể.
- Nếu chúng ta có chế độ ăn có nhiều mỡ và thịt đỏ, hoặc thịt chế biến sẵn, ăn ít chất xơ có thể tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
- Lối sống tĩnh tại, ít vận động, không hoạt động luyện tập thể thao.
- Thói quen có hại như hút thuốc lá, thuốc lào
- Thói quen lạm dụng các chất kích thích trong đó có rượu bia
- Người béo phì…
Mắc bệnh polyp tuyến ống gia đình
Polyp tuyến ống gia đình là một rối loạn di truyền ít phổ biến nếu ai mắc phải sẽ có nguy cơ ung thư đại tràng.
Theo nghiên cứu, gần 100% người có rối loạn này sẽ bị ung thư đại tràng trong suốt thời gian sống của họ, và hầu hết trường hợp xảy ra trước độ tuổi 50. Người bị polyp tuyến ống gia đình có hàng trăm polyp ở khắp ruột già khi bắt đầu tuổi vị thành niên.
Yếu tố liên quan di truyền không do polyp
Ung thư đại tràng có liên quan di truyền không do polyp hay còn gọi là hội chứng Lynch. Đây là một dạng di truyền khác liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư đại tràng. Dạng này phổ biến hơn loại polyp tuyến ống gia đình nhưng cũng không phổ biến.
Theo nghiên cứu hội chứng Lynch chiếm khoảng 1/20 trong tổng số trường hợp ung thư đại tràng. Và có khoảng 70% người bị hội chứng lynch sẽ mắc ung thư đại tràng ở độ tuổi 65. Bệnh cũng có xu hướng xảy ra ở những người trẻ tuổi. Người bị hội chứng lynch có nguy cơ mắc những căn bệnh ung thư khác bao gồm ung thư tử cung, dạ dày, buồng trứng, bàng quang, thận…
Ngoài ra, một số dạng di truyền hiếm gặp khác làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng, bao gồm hamartomatous polyp, hội chứng Peutz-Jegher, và hội chứng polyp thiếu niên…
Bệnh viêm ruột
Nếu mắc bệnh viêm ruột ( bệnh Crohn đại tràng hoặc viêm loét đại tràng) sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư đại tràng.
Tuy nhiên không phải ai mắc bệnh viêm ruột cũng bị ung thư đại tràng bởi nguy cơ tăng lên phụ thuộc vào số lượng ổ viêm và thời gian mắc bệnh. Các nghiên cứu cho thấy nếu ruột già bị viêm toàn bộ và bị viêm loét 10 năm trở lên thì nguy cơ mắc ung thư đại tràng rất cao.
BS Xuân Tuấn (Bệnh viện Ung bướu Hưng Việt)
