Xông hơi bài tiết mồ hôi, sát trùng thông khí mũi họng
Xông hơi có thể được chia làm 2 nhóm là xông hơi khô và xông hơi ướt; hoặc chia theo vùng xông, xông hơi toàn thân và xông hơi bộ phận (xông hơi mũi họng…).
 |
| Các phương pháp xông hơi đều có nguyên lý chung là làm tăng nhiệt độ để cơ thể bài tiết mồ hôi và thông qua mùi thơm sát trùng, tăng thông khí vùng mũi họng. (Ảnh minh họa) |
Xông khô tức là sử dụng nhiệt khô, làm nóng nhờ các viên đá được đặt trên các thanh điện trở, sau đó chế hỗn hợp tinh dầu pha loãng tạo mùi hương; hoặc làm nóng bằng tia hồng ngoại. Nhiệt độ của phòng xông hơi khô có thể đạt được lên đến 75 độ C và độ ẩm chỉ ở mức 10%.
Còn xông hơi ướt là sử dụng nhiệt ướt, làm nóng nhờ thiết bị là nồi hơi, hơi nước nóng được dẫn vào bên trong nhờ hệ thống ống. Phòng xông hơi ướt cung cấp nhiệt ở khoảng 45 độ C nhưng độ ẩm cao đến 100%.
Các phương pháp xông hơi đều có nguyên lý chung là làm tăng nhiệt độ để cơ thể bài tiết mồ hôi và thông qua mùi thơm sát trùng, tăng thông khí vùng mũi họng. Trong điều kiện hiện nay, người dân có thể sử dụng nồi xông tại nhà với các loại thảo dược hoặc xông hơi nước cùng tinh dầu pha loãng và trùm chăn rộng để xông.
Thảo dược xông hơi thường là các loại lá có tinh dầu như chanh, bưởi, sả, hương nhu, tía tô, cúc tần, kinh giới…
Xông thảo dược thường dùng sức nóng hơi nước và tinh dầu toát ra từ thảo dược với chỉ định là giải cảm phong hàn.
Làm sạch cơ thể trước khi xông hơi
Trước khi xông hơi, nên làm sạch cơ thể nếu xông toàn thân và làm sạch vùng cơ thể nếu xông theo bộ phận để loại bỏ bụi bẩn, mỹ phẩm, tạo điều kiện cho da và lỗ chân lông tiếp xúc với nhiệt và ẩm tốt hơn. Uống một ít nước, ăn nhẹ (không để quá đói hoặc quá no). Chuẩn bị khăn lau, quấn mình và lau mặt.
Xông hơi bộ phận chủ yếu vùng mặt trực tiếp vùng mũi họng ngoài sát trùng, ra mồ hôi tại chỗ, tăng thông khí còn dùng trong làm đẹp, làm sạch da, thông thoáng da, giảm mụn, hỗ trợ loại bỏ tế bào chết, làm sáng da. Sau khi xông hơi tốt nhất nên uống một ly nước ấm, hoặc trà gừng, súp hay cháo nóng, sẽ giúp làm ấm cơ thể.
Xông hơi toàn thân nên xông cách ngày, còn xông hơi bộ phận cũng cách ngày xen kẽ với xông hơi toàn thân, mỗi lần tối đa 15 - 20 phút. Liệu trình trong giai đoạn hiện nay là xông liên tục 2 tuần.
Nấu nồi xông với 3 loại lá: Lá có tác dụng kháng sinh (lá hành, lá tỏi, kim ngân hoa, sài đất, bồ công anh…); lá có tác dụng hạ sốt (lá tre, lá trúc, đậu săng, lá duối…); lá có tinh dầu, có tác dụng sát trùng đường hô hấp (lá chanh, lá bưởi, lá tía tô, lá kinh giới, lá bạc hà, lá sả, lá hương nhu,..)
 |
| Xông tai mũi họng, chỉ cần trùm kín vùng đầu mặt cổ và nồi xông, mở nồi nước xông từ từ cho hơi nóng của nước và mùi tinh dầu bốc lên. (Ảnh minh họa) |
Mỗi thứ một nắm nhỏ, tổng cộng khoảng 200 - 300g, rửa sạch lá, cho vào nồi khoảng 2 - 3 lít nước, đun sôi. Đặc biệt, những lá có tinh dầu cho vào sau khi nước đã sôi, đậy kín vung, đun sôi lại khoảng 10 - 15 phút, bắc ra. Khi xông chùm chăn kín cả người nếu xông toàn thân.
Còn nếu xông bộ phận, thí dụ xông tai mũi họng, chỉ cần trùm kín vùng đầu mặt cổ và nồi xông, mở nồi nước xông từ từ cho hơi nóng của nước và mùi tinh dầu bốc lên toàn thân hay bộ phận. Xông từ 10 - 20 phút. Xông hơi xong, lau sạch mồ hôi, thay quần áo, tránh gió lạnh.
Sau khi xông, ăn bát cháo hành với tía tô (ăn nóng), thêm thịt hoặc lòng đỏ trứng (nếu có).
Một số tình trạng sức khỏe không được xông hơi
Xông hơi là biện pháp tốt cho sức khỏe, tuy nhiên một số trường hợp cần chú ý những vấn đề có thể gặp khi xông hơi như mất nước và chất điện giải, tăng nhịp tim, hạ huyết áp, khô da...
Các đối tượng cần hạn chế hoặc tránh xông hơi gồm trẻ nhỏ, người lớn tuổi và người mắc các bệnh mạn tính như hạ huyết áp, rối loạn tuần hoàn não, thiếu máu não, tiểu đường, bệnh thận và suy tim sẽ có nguy cơ bị mất nước cao hơn.
Cần cẩn thận, đặc biệt lưu ý khi xông hơi như ăn quá no, sốt cao, mắc bệnh ngoài da, phụ nữ đang có kinh, hay phụ nữ có thai…
Với tác dụng hơi nóng, kháng sinh thực vật và tinh dầu tiết ra từ thảo dược giúp giảm tải lượng virus, sát khuẩn mũi họng, tăng thông khí hô hấp, chống nhiễm khuẩn, làm ra mồ hôi thải độc cơ thể, cải thiện tuần hoàn máu tại chỗ thông qua cải thiện tuần hoàn toàn thân, thư giãn cơ thể.
BSCKII Huỳnh Tấn Vũ (Trưởng Đơn vị Điều trị Ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM - Cơ sở 3)
