Mới đây, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (TP HCM), đã tiếp nhận trường hợp bệnh nhân ho dai dẳng kéo dài suốt nhiều tháng.
Qua khai thác bệnh sử được biết, bệnh nhân nữ 39 tuổi (TP HCM) không có biểu hiện ợ chua hay buồn nôn. Nghĩ do mắc bệnh hô hấp, nên bệnh nhân đến khám hô hấp ở phòng khám gần nhà. Bệnh nhân được dùng thuốc viêm phế quản. Tuy nhiên, sau 3 tháng điều trị, tình trạng ho không có dấu hiệu thuyên giảm. Những cơn ho thường đến vào nửa đêm và kéo dài cả tiếng đồng hồ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ và sức khỏe. Bệnh nhân quyết định đến bệnh viện để thăm khám.
![]() |
Ảnh minh họa. |
Tại bệnh viện, bệnh nhân được thực hiện các chẩn đoán để loại trừ nguyên nhân do hô hấp. Bệnh nhân thực hiện đo pH kháng trở thực quản trong vòng 24h nhằm đánh giá mối liên quan giữa trào ngược với các triệu chứng lâm sàng. Trào ngược xác định là do acid khi pH nhỏ hơn 4 tối thiểu 5 giây trong quá trình trào ngược. Ngược lại, nếu pH hơn 4 thì trào ngược không phải do acid.
Kết quả cho thấy, bệnh nhân bị trào ngược dạ dày do acid. Đây là nguyên nhân gây ra các cơn ho mạn tính diễn ra về đêm.
Bệnh nhân được chỉ định điều trị bằng thuốc, đồng thời kết hợp thay đổi chế độ sinh hoạt, vận động và ăn uống khoa học. Sau 2 tháng kiên trì uống thuốc, tái khám định kỳ, thay đổi lối sống, bệnh nhân đã thuyên giảm ho.
ThS.BS.CKI Đoàn Hoàng Long, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, cho biết, ho do trào ngược dạ dày chiếm hơn 25% các trường hợp ho mạn tính nhưng dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác nên thường bị bỏ qua, khiến bệnh diễn tiến nghiêm trọng. Tuy ho không phải là triệu chứng “điển hình” của trào ngược dạ dày, nhưng thực tế thăm khám và điều trị cho thấy, ho mạn tính (kéo dài từ 8 tuần) do nguyên nhân trào ngược chiếm tỷ lệ không nhỏ.
Ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể để bảo vệ đường thở khi có sự gia tăng acid từ dạ dày lên thực quản. Khi dịch trào ngược di chuyển lên và ra khỏi thực quản, sẽ kích thích các đám rối thần kinh ở vùng thực quản và hầu họng, gây ra phản xạ ho. Nếu không điều trị kịp thời, ho lâu ngày có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như ho mạn tính; viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản, viêm phổi, bệnh hen suyễn. Nặng hơn, có thể gây viêm loét thực quản, hẹp thực quản, barrett thực quản (tiền ung thư thực quản), thậm chí ung thư thực quản.
Người bệnh trào ngược dạ dày thường có các triệu chứng như nóng rát ở ngực, ợ chua sau khi ăn hoặc ban đêm. Tình trạng chướng bụng, khó tiêu, đau ngực, khó nuốt, viêm thanh quản, rối loạn giấc ngủ… cũng có thể xảy ra. Tuy nhiên, nhiều trường hợp ho là triệu chứng duy nhất nên người bệnh thường đến khám Hô hấp hoặc Tai mũi họng trước khi khám Tiêu hóa.
Tùy theo mức độ bệnh mà bác sĩ sẽ có chỉ định điều trị phù hợp như thay đổi lối sống, điều trị bằng thuốc, phẫu thuật. Ngoài ra, phòng ngừa từ các yếu tố nguy cơ như chia nhỏ bữa ăn, hạn chế ăn các loại thực phẩm kích thích dạ dày (cay nóng, nhiều dầu mỡ, cam quýt, cà phê, thức ăn nhanh…), duy trì vận động nhẹ nhàng, cân đối thời gian làm việc, nghỉ ngơi, kiểm soát stress, giữ tinh thần thoải mái, vui vẻ.
Bác sĩ nhấn mạnh, ho do trào ngược dạ dày là bệnh lý khó chẩn đoán, do vậy khi có triệu chứng ho dai dẳng cần đến các cơ sở y tế, bệnh viện uy tín để thăm khám.