Say tàu xe có thể phòng tránh được
Biểu hiện của say tàu xe là khi ngồi trên các phương tiện vận chuyển, cơ quan cảm nhận thăng bằng ở trong ốc tai tiền đình nhận được sự kích thích vận động quá độ, cơ quan tiền đình gây ra sự xuất hiện điện sinh vật, làm ảnh hưởng đến trung tâm thần kinh làm mất thăng bằng cơ thể, gây ra triệu chứng hoa mắt chóng mặt, nôn hay buồn nôn.
Người mệt mỏi đau đầu choáng váng, vã mồ hôi, chân tay lạnh, nôn nhiều gây mất nước, đau bụng cồn cào… Ta cần áp dụng thủ pháp sau:
*Bấm huyệt trung xung: Huyệt ở đầu ngón tay giữa dùng thủ pháp khá mạnh bấm vào huyệt, có thể dùng vật cứng đầu tỳ ấn mạnh 10 phút, không được làm xây xát da, tự bấm nếu có người nhà hỗ trợ càng tốt. Bấm hết tay trái sang tay phải, từ từ và liên tục tăng từ nhẹ đến nặng để người bệnh thích nghi. Sau đó tiếp sang huyệt thứ hai.
*Day ấn huyệt nội quan: huyệt ở giữa lần cổ tay lên 4 thốn (khoảng 5 cm) mặt trong cổ tay, giữa 2 dây chằng. Để ngửa bàn tay trái, dùng tay phải bấm vào huyệt, ngón cái đặt vào huyệt, còn 4 ngón đỡ dưới cổ tay làm nền. Bấm 1 phút sau đó day tại huyệt 1 phút. Sau khi bấm tay trái xong chuyển sang tay đối diện.
* Xoa huyệt quan nguyên: Huyệt ở dưới rốn 4 cm. Dùng lòng bàn tay xoa vào huyệt theo chiều kim đồng hồ 20 vòng. Sau đó xoa ngược lại 20 vòng. Có thể kết hợp xoa 1 chút dầu nóng làm ấm bụng, xoa vào lòng bàn chân, bàn tay và hai bên thái dương cho thăng bằng âm dương.
*Day huyệt ế phong: Huyệt ở dưới và sau dái tai, chỗ lõm sau xương hàm dùng 2 đầu ngón chỏ day vào 2 huyệt này mỗi lần 30 nhát. Huyệt này có tác dụng hết ù tai, hết chóng mặt rất hiệu nghiệm.
* Bấm huyệt túc tam lý: Huyệt ở dưới đầu gối, mặt ngoài và phía trên ống chân, cách bờ ngoài của xương bánh chè 4 cm. Dùng ngón cái bấm sâu vào huyệt 1 phút, 2 tay bấm 2 huyệt. Sau đó day 1 phút, cứ làm như vậy sẽ hết nôn và hết đau quặn bụng.
Sau khi xoa bóp bấm huyệt cho bệnh nhân uống 1 cốc nước ấm và nằm nghỉ ngơi cho chóng phục hồi.
Để phòng say tàu xe, trước khi lên xe không nên để cơ thể trong tình trạng quá no hay quá đói. Tư thế ngồi thẳng người đầu tựa vào ghế, hạn chế quay ngang quang ngửa. Luôn có phản xạ nuốt xuống bụng hay ngậm kẹo gừng vừa làm nóng người lại chống nôn. Thường xuyên tập luyện cho thần kinh vững vàng và cơ thể có sức đề kháng tốt.
BS Vũ Quang
Bệnh viện Châm cứu Trung ương
