Từ vụ bằng giả Đại học Đông Đô: Còn có cả bằng thật, học giả

55 người đã sử dụng bằng giả của Đại học Đông Đô

Theo kết luận điều tra, Trường Đại học Đông Đô chưa được Bộ GĐ&ĐT cho phép đào tạo văn bằng 2, nhưng từ năm 2015 trường này đã đăng ký chỉ tiêu tuyển sinh và được Bộ GĐ&ĐT (Vụ Kế hoạch tài chính) thông báo chỉ tiêu tuyển sinh, Vụ Giáo dục đại học cho đăng tải “Đề án tuyển sinh” lên cổng thông tin tuyển sinh của Bộ GĐ&ĐT trong đó có chỉ tiêu hệ văn bằng 2 chính quy.

Lợi dụng sơ hở, thiếu sót của Bộ GD&ĐT trong công tác quản lý việc tuyển sinh, đào tạo, cấp bằng đối với hệ văn bằng 2; lợi dụng chính sách tự chủ giáo dục đại học, Trần Khắc Hùng (Chủ tịch HĐQT Trường Đại học Đông Đô) và đồng phạm đã tuyển sinh và cấp bằng cho hàng trăm trường hợp mà không cần phải học.

Căn cứ tài liệu thu giữ được, Cơ quan điều tra xác định Trường Đại học Đông Đô đã cấp bằng cử nhân ngành ngôn ngữ tiếng Anh cho 626 trường hợp nhưng chỉ có 216 trường hợp có thông tin để xác minh.

Kết quả xác minh xác định trong số 216 trường hợp nêu trên có tới 193 người được cấp bằng không qua tuyển sinh, đào tạo hoặc không đủ điều kiện để cấp bằng (số bằng này được cấp trong giai đoạn từ tháng 5/2018 đến tháng 3/2019); 23 người có tham gia học tập tại các cơ sở nhưng do Đại học Đông Đô chưa được cấp phép đào tạo văn bằng 2 nên số bằng đã cấp cho những người này không có giá trị.

Toàn bộ 193 bằng giả do Đại học Đông Đô cấp đều do Dương Văn Hòa ký với tư cách Hiệu trưởng. Cơ quan điều tra đã thu giữ được 177 bằng giả, trong đó có 67 bản chính, 110 bản photo và 84 bảng điểm khóa học.

Trong số 193 trường hợp được Đại học Đông Đô cấp bằng giả, có 60 trường hợp sử dụng bằng giả này.

Trong đó, có 55 người sử dụng để nộp hồ sơ xét tuyển nghiên cứu sinh hoặc bảo vệ luận án tiến sĩ, 1 trường hợp thi nâng ngạch thanh tra viên, 1 trường hợp thi công chức, 2 trường hợp khai vào hồ sơ cán bộ, 1 trường hợp nộp hồ sơ xét tuyển thạc sĩ.

Cơ quan điều tra đã kiến nghị các cơ quan chủ quản xử lý cán bộ theo quy định đối với 58 người, 2 trường hợp còn lại một người đã chết, người còn lại xin thôi không học thạc sỹ trước khi CQĐT khởi tố vụ án nên không kiến nghị xử lý.

Các trường hợp chưa sử dụng bằng, Cơ quan điều tra đã có văn bản đề nghị Bộ GĐ&ĐT có quyết định hủy bỏ, thu hồi và thông báo về việc bằng cử nhân văn bằng 2 ngành ngôn ngữ tiếng Anh do Đại học Đông Đô cấp không có giá trị.

Xã hội vẫn còn quá coi trọng bằng cấp

Liên quan đến vụ việc về việc cấp bằng giả của Trường Đại học Đông Đô, trao đổi với phóng viên KH&ĐS, GS.TS Trần Hồng Quân, Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học và cao đẳng Việt Nam, nguyên Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết, ông rất “sốt ruột”, nóng lòng với câu chuyện này.

Đây là một điển hình xấu trong hệ thống giáo dục đại học, pháp luật cần phải vào cuộc. Thứ nhất, phải xử lý những người liên quan. Thứ hai, cần phải xóa bỏ giá trị của tất cả những bằng giả đã được cấp.

Tuy nhiên, thực tế, không chỉ có chuyện bằng giả, mà còn có chuyện bằng thật nhưng học giả. Và còn có một loại khác là cấp bằng không do các trường, mà do các tội phạm khác họ làm bằng giả.

Như vậy, ở đây liên quan tới việc quản lý. Không chỉ riêng tiếng Anh mà tất cả các tiêu chí để đào tạo tiến sĩ phải có thực học, kiểm tra đánh giá. Nếu không thì chẳng những tiếng Anh, mà các chứng chỉ khác cũng giả. Điều này liên quan tới quản lý trực tiếp chứ không phải hệ thống tiêu chí, bởi hệ thống tiêu chí có rồi.

Và một điều nữa, là xã hội cần phải thay đổi trong việc tuyển dụng, không chỉ dựa vào bằng cấp, mà phải trên cơ sở đánh giá năng lực.

“Hiện nay, chúng ta vẫn còn quá coi trọng bằng cấp trong đánh giá cán bộ và sử dụng lao động. Điều đó không hợp lý, vì sẽ tạo ra xu thế chạy theo bằng. Dù là bằng thật, cũng không phải là xu thế hay. Còn nếu giả thì rất tệ. Ngoài ra, việc coi trọng bằng cấp còn dẫn tới việc, khi có bằng cấp rồi thì không quan tâm xây dựng các kỹ năng, năng lực. Thực tế, có khi hai người có bằng cấp giống nhau nhưng năng lực rất khác nhau”, ông Quân nói.

Việc cấp bằng giả của Trường Đại học Đông Đô cũng đặt vấn đề về việc học môn tiếng Anh hiện nay. Theo GS.TS Trần Hồng Quân, đây là một vấn đề lớn của quốc gia và chúng ta phải có chiến lược lớn về việc này. Hiện nay, các nước trong khu vực đã làm việc này lâu rồi. Bởi đó là một ngoại ngữ, một sinh ngữ mang tính phổ biến. Ví dụ, Singapore, mặc dù đất nước có 3 dân tộc, và dân tộc Hoa là đông nhất, nhưng họ không lấy tiếng Hoa làm tiếng Quốc ngữ, mà lấy tiếng Anh. Và đó là cơ sở quan trọng để cho Singapore phát triển mạnh như vậy.

Liên quan đến kết luận điều tra của cơ quan công an về vụ án cấp bằng giả của Trường Đại học Đông Đô, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học, Bộ GD&ĐT - bà Nguyễn Thu Thủy cho biết, cho đến thời điểm hiện tại, Bộ GD&ĐT chưa nhận được văn bản kết luận chính thức của Cơ quan điều tra Bộ Công an về vụ án cấp bằng giả của Đại học Đông Đô.

Tuy nhiên, các đơn vị chức năng của Bộ GD&ĐT đã và đang phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an để làm rõ thông tin và bản chất của vụ việc.

Bộ GD&ĐT cũng đã yêu cầu các cơ sở đào tạo sau đại học rà soát lại thông tin về đầu vào và đầu ra của các học viên sau đại học để có căn cứ xử lý.

Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra để xác minh thông tin và xử lý nghiêm theo đúng quy định pháp luật, đúng thẩm quyền, những trường hợp đã sử dụng bằng giả của Trường Đại học Đông Đô; đồng thời cũng sẽ xử lý nghiêm các đơn vị, cá nhân liên quan nếu có sai sót, vi phạm.