Chăm sóc trẻ chú ý phát hiện sớm vàng da.
Teo đường mật bẩm sinh, biểu hiện sau vàng da sinh lý kéo dài ngày càng đậm nếu không điều trị khẩn trương sẽ đưa đến cổ chướng vô phương cứu chữa.
Nguyên nhân do dị tật bẩm sinh các đường dẫn mật có thể teo ở đoạn trong gan hay ngoài gan, còn nguyên nhân do đâu đến nay chưa rõ. Biểu hiện lâm sàng với các triệu chứng chính: vàng da xuất hiện sau vàng da sinh lý, ngày càng đậm, sẫm màu, các niêm mạc tiếp hợp mắt đều vàng.
Bệnh nhi tiêu tiện phân bạc màu trắng bệch như cứt cò liên tục, không có ngày bình thường. Nước tiểu màu vàng sẫm liên tục, không có một ngày hết vàng là biểu hiện sự teo đường mật hoàn toàn nên mật không vào được đường tiêu hóa mà phải vào đường máu và đào thải bằng đường tiểu.
Thể trạng trẻ giai đoạn đầu bình thường, trẻ vẫn bú mẹ bình thường, cân nặng vẫn lên đều. Thăm khám phát hiện gan to ở dưới bờ sườn phải 4 – 5 cm hay hơn nữa, bờ gan sắc, lách to. Giai đoạn cuối, bệnh nhi bị cổ chướng là dịch trong màng bụng và tuần hoàn bàng hệ là các tĩnh mạch nổi gồ màu xanh ở dưới ngực, bụng do gan bị xơ.
Xét nghiệm máu bilirubin toàn phần tăng cao, stercobilin trong phân âm tính. Nước tiểu có muối mật và sắc tố mật. Chức năng gan bình thường trong mấy tháng đầu, những tháng tiếp theo bị suy hoàn toàn. Tiến triển của bệnh dẫn đến xơ gan hoàn toàn vào khoảng tháng thứ 3 hay tháng thứ tư từ sau sinh.
Điều trị là khẩn trương đưa trẻ đến bệnh viện sau vàng da sinh lý là ngày thứ 10 sau sinh để phẫu thuật cắt bỏ đoạn teo đường dẫn mật, tránh tình trạng bệnh tiến triển thành xơ gan cổ chướng mới đến viện thì hết cách chữa.
Để đề phòng là cần theo dõi vàng da sinh lý nếu kéo dài hơn 10 ngày sau đẻ là vàng da bệnh lý cần đưa trẻ đến khám, làm các xét nghiệm để chẩn đoán và điều trị sớm trước khi có biến chứng.
BSCKII Nguyễn Hoàng Anh (Bệnh viện E)
