Theo nghiên cứu, tử vong do đột quỵ não đứng hàng thứ ba sau bệnh tim mạch và ung thư. Với những trường hợp không tử vong thì thường để lại di chứng nặng nề cả về thể xác, tâm thần cũng như là gánh nặng cho gia đình và xã hội…
Theo Hiệp hội đột quỵ Hoa Kỳ khuyên tất cả mọi người học cách nhận ra những dấu hiệu sau đây của đột quỵ:
Đột ngột tê hay yếu của mặt, tay hay chân, đặc biệt ở một nửa cơ thể.
Đột ngột lú lẫn, rối loạn hay không hiểu lời nói.
Đột ngột rối loạn thị giác ở một bên hay hai bên.
Đột ngột rối loạn việc đi đứng, choáng váng, mất thăng bằng hay mất khả năng phối hợp động tác.
Đột ngột đau đầu nhiều không biết nguyên nhân.
Quy tắc FAST là một trong những cách giúp nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ nhanh nhất và xử lý đúng.
F (face): bệnh nhân có thể bị méo miệng, liệt mặt, nhân trung lệch đi, biểu hiện rõ khi bệnh nhân cười khuôn mặt bị mất cân đối.
A (arm): yêu cầu bệnh nhân đưa hai tay lên cao. Bệnh nhân không nâng tay lên được, nếu nâng được cũng rất khó thì có khả năng người đó bị đột quỵ.
S (speech): gặp tình trạng khó nói, nói ngọng, dính chữ. Đề nghị bệnh nhân lặp lại một cụm từ đơn giản xem bệnh nhân có hiểu không? Có lặp lại được không? Nghe xem có bị đớ, ngọng hay dính chữ không? Nếu có thì người đó có dấu hiệu bị đột quỵ.
T (time): khi một người có những triệu chứng trên thì rất có thể họ đã bị đột quỵ, vì vậy hãy gọi ngay cấp cứu (115) hoặc đưa bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế gần nhất có điều trị đột quỵ.
 |
Tử vong do đột quỵ não đứng hàng thứ ba sau bệnh tim mạch và ung thư. Ảnh minh họa |
Nếu bạn đang có những thói quen dưới đây, hãy thay đổi và có một lối sống, sinh hoạt lành mạnh, tích cực để bảo vệ sức khỏe nhằm tránh những hậu quả đáng tiếc:
Thức khuya và căng thẳng
Thức khuya, công việc căng thẳng dễ khiến hệ thần kinh bị “kiệt sức”, tiết ra nhiều hormone adrenaline làm rối loạn hệ thần kinh thực vật và ảnh hưởng đến thần kinh não bộ.
Hiện nay, rất nhiều người trẻ tuổi có thói quen sử dụng điện thoại khi lên giường đi ngủ. Việc sử dụng điện thoại khuya (lướt facebook, đọc truyện, chơi game, xem phim,…) có thể gây hội chứng rối loạn giấc ngủ (mất ngủ, rối loạn nhịp thức ngủ, ngủ nhiều), rối loạn tâm thần, thiếu máu não làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Ăn đồ ăn nhiều dầu mỡ
Mỡ máu cao, máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ ngày càng phổ biến ở nhiều người trẻ tuổi – đây là một trong những nguyên nhân làm tăng nguy cơ đột quỵ não. Theo thống kê, có khoảng 50-60% người bệnh trẻ tuổi bị nhồi máu não có yếu tố rối loạn chuyển hóa mỡ máu, trong đó nam giới gặp nhiều hơn nữ giới.
Giới trẻ cần ăn uống khoa học, hạn chế thói quen ăn uống có hại cho sức khỏe như ăn nhiều thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn,… vì điều này có thể khiến bệnh lý mạch máu lớn và nhỏ xuất hiện sớm hơn, tăng nguy cơ đột quỵ não và đột tử do bệnh tim mạch.
Lười uống nước
Những người không thích uống nước sẽ khiến cơ thể thiếu nước, máu có xu hướng đặc hơn, làm tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu. Đặc biệt vào mùa hè, bạn dễ bị đổ mồ hôi, mất nước trong cơ thể nghiêm trọng.
Đừng đợi đến khi khát mới uống nước. Nên đặt một cốc nước cạnh giường và uống vài ngụm tầm nửa tiếng trước khi đi ngủ và khi thức dậy vào buổi sáng.
Ngồi bật dậy ngay khi vừa ngủ dậy vào sáng sớm
Không kể đông hay hè, đa phần mọi người đều có thói quen ngồi bật dậy ngay khi vừa thức dậy. Tuy nhiên đây lại là một thói quen xấu làm tăng nguy cơ đột quỵ. Nguyên nhân là do huyết áp thường tăng cao vào buổi sáng sớm khi mới thức dậy. Bật dậy ngay khi vừa mở mắt sẽ khiến huyết áp tăng đột ngột, từ đó sức ép lên các thành mạch cũng sẽ tăng lên, hình thành nên các cục máu đông, gây tắc lòng mạch.
Để tránh đột quỵ, tốt nhất bạn nên tuân theo nguyên tắc “2-2-1”: Thức dậy và nằm trên giường trong 2 phút, ngồi dậy và ngồi trên giường 2 phút, sau đó hạ chân xuống giường trong 1 phút rồi mới đứng dậy và đi xuống đất.
Tắm đêm
Tắm đêm khiến nguy cơ đột tử tăng cao, đặc biệt là ở những người có tiền sử mắc bệnh huyết áp, tim mạch, mỡ máu,... Nguyên nhân, vào buổi đêm nhiệt độ thường xuống thấp nên tắm vào thời điểm này sẽ dễ khiến cơ thể bị lạnh. Nhẹ thì bạn có thể mắc phải các triệu chứng như đau đầu, đau tay chân, nặng hơn là đột quỵ.
Lời khuyên dành cho mọi người là nên tắm trước 20h. Trước khi tắm nên rửa chân bằng nước ấm, dùng khăn hoặc tay xoa nóng da 3-5 phút rồi từ từ đổ nước lên cơ thể để cơ thể thích nghi dần. Tránh xả nước đột ngột từ trên đầu xuống vì điều này sẽ khiến cơ thể không kịp chuẩn bị, gây ra sự giãn nở đột ngột của các mạch máu trong đầu và cơ thể, từ đó dẫn đến đột quỵ.
Ăn quá mặn
Chế độ ăn nhiều muối là một trong những yếu tố nguy cơ chính dẫn tới huyết áp cao, đột quỵ. Ngoài ra, chế độ ăn nhiều đường, nhiều chất béo cũng không tốt cho sức khỏe mạch máu.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, bạn không nên ăn quá nhiều mỡ động vật và thức ăn có nhiều cholesterol như thịt mỡ, óc động vật, gan, trứng cá.
Uống nước đá quá lạnh ngay sau đi nắng
Uống nước đá lạnh sau khi đi ngoài trời nắng về có thể làm giảm cơn khát ngay lập tức. Tuy nhiên, sự thay đổi nhiệt độ đột ngột này có thể dẫn đến vài tác hại, thân nhiệt thay đổi dễ dẫn đến sốc nhiệt, thậm chí tăng nguy cơ đột quỵ.
Để quạt hoặc điều hòa thổi thẳng người
Mùa hè, việc sử dụng quạt điện hoặc điều hòa để làm mát diễn ra khá phổ biến, nhưng ngồi trực tiếp dưới quạt điện hoặc điều hòa là thói quen không tốt, bởi lúc này cơ thể tiết ra mồ hôi nhiều khiến các mạch máu dưới da bị giãn nở để tỏa nhiệt.
Nếu để luồng gió lớn thổi trực tiếp vào người thì mồ hôi sẽ càng bốc hơi mạnh, từ đó làm nhiệt độ ngoài da giảm và các mạch máu bị co lại đột ngột trong khi nhiệt độ bên trong cơ thể lại chưa ổn định. Điều này là nguyên nhân gây ra sự mất cân bằng nhiệt độ giữa môi trường trong và ngoài. Hậu quả là sau khi đứng dậy, bạn sẽ rất dễ gặp phải tình trạng hoa mắt, chóng mặt hay đột quỵ ngay tại chỗ.
Hút thuốc và nghiện rượu gây đột quỵ
Hút thuốc có thể làm tăng 90% nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, so với những người uống ít hoặc kiêng rượu thì những người nghiện rượu nặng có nguy cơ đột quỵ tăng 22%. Liều thuốc an toàn nhất để tránh đột quỵ là nói không với bia rượu.
