Suy thượng thận do dùng thuốc corticoid chữa dị ứng, viêm khớp

Một số ít bệnh nhân dùng corticoid liều thấp và trong thời gian ngắn, ví dụ dưới 1 tháng, nhất là dưới 2 tuần thì thường chỉ bị suy thượng thận nhẹ, tạm thời và có thể hồi phục sau 1-2 tháng. Đại đa số các bệnh nhân chỉ được chẩn đoán suy thượng thận sau một thời gian dài nhiều tháng, nhiều năm dùng corticoid liều cao.

Khi đó tuyến thượng thận 2 bên đã bị teo và phải mất thời gian cũng có thể là vài tháng, hoặc cả năm thì tuyến thượng thận mới có thể sản xuất corticoid (nội sinh) như bình thường. Thậm chí có người bị suy thượng thận vĩnh viễn, không có khả năng hồi phục, và phải dùng thuốc Hydrocortisone thay thế suốt đời. Những trường hợp này bệnh nhân có thể đi khám lại sau 2-3 tháng để được làm một số xét nghiệm đánh giá liệu chức năng tuyến thượng thận đã hồi phục phần nào chưa.

Họ không nên đi khám liên tục hàng tuần hoặc mỗi 2-3 tuần vì chỉ tốn tiền và có khi lại mua sự lo lắng vào thân. Có những người đi làm xét nghiệm thấy Cortisol máu là 12 nmol/L (bình thường khoảng 120 – 500) trong khi tuần trước là 20 nmol/L thì rất buồn vì có vẻ chức năng tuyến thượng thận của mình lại tồi hơn sau một thời gian điều trị. Điều này là không đúng vì nồng độ cortisol trong máu sẽ dao động liên tục và nếu ở mức < 87 nmol/L nghĩa là vẫn bị suy thượng thận.

Một điều nữa cần lưu ý là thuốc Synacthen không có chỉ định cho điều trị suy tuyến thượng thận, mà chỉ nên dùng để làm test chẩn đoán suy thượng thận và đánh giá chức năng tuyến thượng thận đã phục hồi hoàn toàn hay chưa để quyết định ngừng điều trị hydrocortisone.

Một bệnh nhân suy thượng thận ghi lại kết quả của 4 lần từ Thanh Hóa ra Hà Nội trong vòng 17 ngày để kiểm tra xem đã “khỏi” suy thượng thận chưa. Trong đó có 1 lần dùng Synacthen để “kích” tuyến thượng thận sau khi mới điều trị hydrocortisone được 6 ngày.