Chị Nguyễn P.L. (SN 1975, Hà Nội) phát hiện mình ra máu bất thường tại vùng kín liền tới khám tại Phòng khám Sàng lọc ung thư tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Xét nghiệm cho thấy chị đang mắc UTCTC tại chỗ T1 – được đánh giá là giai đoạn tương đối sớm, kích thước u nhỏ khoảng 2cm, chưa di căn hạch, chưa xâm lấn tổ chức xung quanh.
Được sự tư vấn tận tình và động viên của TS.BS Nguyễn Đức Phúc, Phụ trách Bộ phận Ung thư E5, chị L. rất nhanh chóng quyết định phẫu thuật loại bỏ khối u. Sau cuộc mổ nội soi kéo dài hơn 2 giờ thành công tốt đẹp, sức khỏe của chị ổn định và đã được xuất viện.
Theo TS.BS Nguyễn Đức Phúc, thời điểm phát hiện đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều trị bệnh. Nếu sàng lọc dịnh kỳ, phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, việc điều trị chỉ cần phẫu thuật đơn thuần, tỷ lệ khỏi bệnh gần như tuyệt đối. Nếu phát hiện muộn, việc điều trị có thể kéo theo phác đồ điều trị phức tạp, phải phối hợp nhiều phương pháp như xạ trị, hóa trị... Khi đó, quá trình điều trị kéo dài hơn, tốn kém hơn mà phải đối mặt với tình huống tái phát, di căn.
Theo PGS.TS Nguyễn Văn Tuyên, nguyên Phó Giám đốc, Trưởng khoa Ngoại Phụ khoa, Bệnh viện K, UTCTC là loại ung thư có nguy cơ gây tử vong đứng hàng thứ 2 ở phụ nữ, chỉ sau ung thư vú, với tần suất 28,8/100.000 dân. Tại TPHCM, UTCTC đứng hàng đầu trong các ung thư gặp ở nữ giới với tỷ lệ là 35 ca/100.000 dân. Nghiêm trọng hơn bệnh đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa do quan hệ tình dục sớm, quan hệ không an toàn hoặc tình trạng nạo phá thai nhiều lần ở giới trẻ…
Theo báo cáo được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm, căn bệnh này cướp đi sinh mạng của trên 300.000 phụ nữ, trong đó tại Việt Nam có 2.400 ca tử vong mà nguyên nhân chính là do phát hiện muộn. Trong khi đó, UTCTC hoàn toàn không phải “án tử” nếu được phát hiện sớm.
PGS.TS Nguyễn Văn Tuyên cho biết, tiên lượng bệnh phụ thuộc vào kích thước của khối u và đặc biệt là giai đoạn bệnh. Sự tiến triển của UTCTC thường tại cổ tử cung rồi lan ra âm đạo, phần thấp của thân tử cung, niêm mạc tử cung, dây chằng rộng, dây chằng tử cung và các tạng xung quanh như bàng quang, trực tràng. Cổ tử cung giàu hệ thống hạch bạch huyết nên khi khối u đã xâm lấn vào hệ thống hạch như hạch quanh tử cung, hạch chậu, hạch lỗ bịt và hạch cạnh động mạch chủ. Di căn xa của UTCTC thường hiếm, chiếm khoảng 10 – 15% như di căn hạch đòn, xương, phổi. Di căn xa thường phối hợp tại phát tại chỗ và tại vùng đối với những trường hợp đã được điều trị.
Đối với giai đoạn sớm của bệnh như thể ung thư tại chỗ hoặc thể vi xâm lấn thường không có triệu chứng hoặc phát hiện ra một vết xước tổn thương nông khi soi cổ tử cung. UTCTC tiền xâm lấn dấu hiệu lâm sàng có thể chỉ thấy ra khí hư đơn thuần hoặc ra máu âm đạo (ra máu ngoài kỳ kinh hoặc sau sinh hoạt tình dục). Dấu hiệu đau tiểu khung, bất thường của hệ tiết niệu và trực tràng thường xuất hiện ở giai đoạn tiến triển và giai đoạn muộn.
Vì vậy, các chuyên gia đều khuyên, những phụ nữ đang trong tuổi hoạt động tình dục cần thường xuyên sàng lọc tế bào học 3 – 6 tháng/lần. Với những người có nguy cơ cao (hoạt động tình dục sớm, nhiều bạn tình, đẻ nhiều con...) cần soi tử cung để phát hiện sớm bệnh.
