 |
Người đàn ông 35 tuổi đột quỵ sau khi giác hơi không an toàn tại nhà. Ảnh minh họa |
Theo thông tin Bệnh viện Quân y 175 (TP.HCM) cho biết, vừa cứu điều trị thành công bệnh nhân N.V.S. (35 tuổi, TP.HCM) bị đột quỵ nguy kịch, với nguyên nhân xuất phát từ việc điều trị giác hơi không an toàn tại nhà.
Cụ thể, bệnh nhân N.V.S. (35 tuổi, TPHCM), tiền sử khỏe mạnh. Tuy vậy mới đây anh được chuyển vào khoa cấp cứu Bệnh viện Quân y 175 trong tình trạng ý thức lơ mơ, mất ngôn ngữ toàn bộ, liệt hoàn toàn nửa người phải, trên da vùng cổ bên trái vẫn in hằn dấu tích dụng cụ giác hơi..
Qua thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị đột quỵ nhồi máu não bán cầu trái giờ thứ 2 do tắc động mạch cảnh trong trái và động mạch não giữa trái bởi huyết khối.
Ngay lập tức, anh S. được truyền thuốc tiêu sợi huyết qua đường tĩnh mạch, rồi được chuyển lên phòng can thiệp mạch khảo sát và xử lý sang thương theo đường động mạch. Sau gần 1 giờ, các mạch máu bị tổn thương được khơi thông và sửa chữa, não được tái tưới máu.
Theo TS.BS Tạ Vương Khoa - Trưởng ê-kíp can thiệp mạch (Đơn vị can thiệp thần kinh, khoa Nội thần kinh) cho biết, đây là trường hợp đột quỵ rất nặng và phức tạp, thuộc dạng ca lâm sàng hiếm gặp trên thế giới.
Phân tích hình ảnh học mạch máu kỹ thuật số xoá nền (DSA) cho thấy động mạch cảnh trong bên trái đoạn cổ bị bóc tách bị rách, lóc dần lên trên và tách rời với lớp áo giữa (trung mạc) bởi tác động liên tục của dòng máu áp lực cao. Tính mạng bệnh nhân bị đe dọa nghiêm trọng, các bác sĩ phải chạy đua với thời gian cứu chữa người bệnh.
Sau can thiệp chưa đầy 48 giờ, bệnh nhân hồi phục hoàn toàn ý thức và sức cơ. 10 ngày sau đó, chức năng ngôn ngữ nhận thức hồi phục hoàn toàn. Bệnh nhân chỉ còn một vài khiếm khuyết chức năng ngôn ngữ vận động và đang điều trị phục hồi chức năng.
Điều đáng nói trong trường hợp bệnh nhân này là giác hơi liệu pháp, một phương pháp trị liệu có từ lâu đời và được sử dụng rất phổ biến trong dân gian, lại là nguyên nhân trực tiếp gây bóc tách động mạch cảnh trong.
Được biết, bệnh nhân có thói quen nhờ người chị ruột làm giác hơi tại nhà mỗi khi đau lưng, đau vai gáy, lần thực hiện gần nhất là buổi chiều hôm trước ngày bị đột quỵ. Dấu tích dụng cụ giác hơi vẫn còn in hằn trên da vùng cổ bên trái của bệnh nhân khi nhập viện. Hai động mạch cảnh trong, một bên phải và một bên trái, là các động mạch quan trọng dẫn máu từ tim lên não.
Bác sĩ cho rằng sang chấn tác động từ bên ngoài vào vùng cổ, từ các sang chấn có lực tác động mạnh như tai nạn giao thông hay đả thương, cho đến các sang chấn tưởng chừng vô hại như động tác massage vùng cổ, đều có thể gây chấn thương cho động mạch cảnh trong. Nghiêm trọng nhất là gây bóc tách động mạch dẫn đến đột quỵ mà phần lớn là đột quỵ nhồi máu não.
Nguyên lý của liệu pháp giác hơi là tạo áp suất âm trong những chiếc cốc chuyên dụng gắn trên da để sinh lực hút, lực hút có thể rất mạnh tùy theo kỹ năng, hoặc mong muốn của người điều trị. Vì vậy, chúng được khuyến cáo tránh đặt trên những vùng cơ thể có da và cơ mỏng, mạch máu đi nông nhằm tránh nguy cơ gây sang chấn mạch máu.
Bóc tách động mạch cảnh trong tuy là nguyên nhân hiếm gặp của nhồi máu não trong dân số chung (khoảng 2,5%) nhưng lại là lý do hàng đầu (tỷ lệ khoảng 20%) của nhồi máu não ở người trẻ dưới 40 tuổi.
Diễn biến đến đột quỵ ở bệnh nhân sau bóc tách động mạch cảnh trong do chấn thương rất khó đoán định, có thể xảy ra sớm trong vòng 24 giờ đầu nhưng cũng có thể diễn biến thầm lặng với vài ngày hoặc thậm chí vài tuần sau mới xảy ra mà không có triệu chứng cảnh báo.
Nếu có triệu chứng cũng là các triệu chứng mơ hồ, gây khó khăn cho việc chẩn đoán sớm để điều trị dự phòng.
Trong khi đó, nguyên lý của liệu pháp giác hơi là tạo áp suất âm trong những chiếc cốc chuyên dụng gắn trên da để sinh lực hút. Lực hút này có thể rất mạnh, tùy theo kỹ năng hoặc mong muốn của người điều trị và người được điều trị.
Bác sĩ khuyến cáo tránh đặt trên những vùng cơ thể có da và cơ mỏng, mạch máu đi nông nhằm tránh nguy cơ gây sang chấn mạch máu.
Bệnh viện từng tiếp nhận những trường hợp đột quỵ nguy kịch do chấn thương gây bóc tách động mạch vùng cổ, sau động tác "bẻ cổ" của người thợ hớt tóc, nhân viên massage... cho khách hàng. Cũng có bệnh nhân đột quỵ sau các động tác đơn giản như xoay lắc, gập ưỡn cổ quá mức.
