Ngồi nhiều sinh tiểu đường
Nhân viên văn phòng, lễ tân, dạy học online… cả ngày ngồi bên máy tính sẽ rất nguy hiểm vì ngoài tác hại đối với mắt, cơ thể đốt cháy quá ít calo sẽ làm thay đổi cơ chế phản ứng với insulin. Đái tháo đường týp 2 xảy ra khi tuyến tụy không sản xuất đủ insulin (là hormon có vai trò giúp vận chuyển đường từ máu vào trong tế bào tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động), hoặc có đủ insulin nhưng chúng lại hoạt động không hiệu quả hoặc kết hợp cả hai. Đái tháo đường týp 2 xảy ra chủ yếu ở người ít vận động thể lực, ngồi nhiều, hay ăn vặt, đặc biệt ăn đồ ngọt và béo. Đái tháo đường cũng làm tăng biến chứng bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não. Việc kiểm soát nguy cơ đái tháo đường và biến chứng của nó không quá khó nếu mỗi người có ý thức ăn uống lành mạnh và vận động thể lực hợp lý.
Một nghiên cứu tại Anh cũng chỉ ra, ngồi lâu sẽ làm tăng nguy cơ tử vong do bệnh tiểu đường týp 2, bệnh tim mạch và ung thư. Nếu ngồi liên tục, lặp đi lặp lại nhiều ngày, hoạt động của các cơ quan vận động giảm, độ nhạy insulin giảm, lượng tiêu thụ calo giảm, chức năng tim phổi suy giảm. Ngược lại nếu đạp xe, đi bộ, tập thể dục… cơ bắp sẽ co lại và kích hoạt một hợp chất gọi là ATP giúp kiểm soát quá trình chuyển hóa glucose của tế bào. Tuy nhiên, khi cơ thể thiếu vận động, hoạt động của ATP cũng như số lượng ty thể tạo ra ATP sẽ bị giảm đi. Ngồi nhiều cơ thể đốt cháy quá ít calo gây thừa cân, béo phì và tiểu đường.
Ngồi nhiều tích mỡ
Ngồi làm việc bên máy tính, xem tivi nhiều hoặc lướt web hàng giờ có thể dẫn đến khả năng thừa cân hoặc béo phì. Ngồi nhiều khiến cơ bắp và mô ở vùng bụng ít được hoạt động, từ đó gây ra tình trạng tích tụ mỡ thừa ở vị trí này. Do ngồi nhiều nên khi ăn xong, những người này thường có thói quen ngả lưng ngay cho giãn xương cốt nhưng đây lại là nguyên nhân khiến vòng 2 tăng lên đáng kể và gây ra các vấn đề về dạ dày. Thường xuyên đi nằm sau khi ăn không chỉ gây ra tình trạng đầy bụng khó chịu mà sẽ khiến hệ tiêu hóa hoạt động trì trệ, cơ thể mệt do nặng bụng. Khi ta nằm, các chất béo không tiêu hóa hết sẽ tích tụ vào bụng, đùi, bắp tay… nên những người làm văn phòng hay gặp tình trạng béo cục bộ mà không rõ lý do. Tốt nhất ăn xong nên đi lại nhẹ nhàng để thức ăn kịp tiêu hóa, sau khoảng 30 phút đến một tiếng mới nên đi nằm.
Việc thức khuya cũng góp phần làm tăng cân. Thiếu ngủ khiến lượng mỡ dư thừa tích trữ nhiều hơn trong cơ thể. Khi ngủ không đủ giấc, hormon cortisol tăng lên kích thích thèm ăn, việc ăn vặt, ăn thức ăn nhiều đường, nhiều calo càng khiến khó kiểm soát cân nặng. Với những người phải làm việc trên máy tính nhiều, tốt nhất cứ 30 phút - 1 tiếng nên vận động, đi lại một lần để tim hoạt động, bộ máy tiêu hóa hoạt động, calo được đốt cháy. Mỗi ngày nên duy trì tập thể dục 1 giờ bằng đi bộ, đạp xe, yoga, bơi lội để tăng phản xạ, cơ thể linh hoạt, tránh được các bệnh béo phì, tiểu đường, tim mạch.
BS Xuân Ba (Hạ Đình, Hà Nội)
