Trẻ được xem là táo bón nếu có ≥ 2 tiêu chí sau:
- Có <3 lần đi tiêu trọn vẹn trong tuần.
- Phân cứng và to, phân dê, hoặc phân rất to, đi không thường xuyên, muốn làm nghẹt toilet.
- Khó chịu, căng thẳng khi đi tiêu.
- Phân cứng gây chảy máu hậu môn.
- Rặn, hành vi nín giữ phân.
- Đã có những đợt táo bón trước đây.
- Tiền căn hoặc hiện tại có nứt hậu môn, tiền căn đau khi đi tiêu và chảy máu do phân cứng.
Thông thường táo bón là do trẻ ít vận động, uống không đủ nước, ăn ít chất xơ. Để trị táo bón, nên cho trẻ ăn thực phẩm bổ, giàu chất xơ, chất pectin có trong rau xanh, củ quả tươi hoặc khô, ngũ cốc như gạo lứt, bắp tươi, bánh mì đen…Ngoài ra, tăng cường các loại thức ăn chứa nhiều magie như sữa, kê, đậu đũa, khoai lang, rau đay, rau dền, mồng tơi, khoai sọ, đu đủ, chuối tiêu, sữa chua vì magie là chất có tác dụng tăng cường nhu động ruột và nên uống đủ nước. Trẻ táo bón, đi phân cứng thường do nóng nhiệt, nên cho ăn thức ăn mát, nhuận táo như rau đay, mồng tơi nấu canh cua; mướp nấu canh đậu phụng; ngọn, lá khoai lang xào tỏi; rau giấp cá om cá lóc; rau giấp cá nấu nước uống; đậu xanh nấu với nấm mèo và các món khác chế biến từ cà chua, cà tím, rau dền, đậu bắp, rau đắng, đậu đen, nha đam; Ăn các loại rau xanh, trái cây tươi. Sáng sớm nên uống 1 cốc sữa ấm.
Riêng đối với trái cây, nên ưu tiên sử dụng cam vì cam vốn là loại quả rất tốt đối với sức khỏe. Ngoài giúp bổ sung chất dinh dưỡng như vitamin C, vitamin A, canxi, chất xơ, cam giúp giảm lượng đường trong máu, giúp trẻ bị táo bón giảm triệu chứng nhanh chóng. Uống nước cam hay ăn cam hàng ngày đều tốt. Bưởi cùng họ với cam nên rất giàu vitamin C, chất chống oxy hóa, ngừa táo bón, ngoài ra nó còn chứa lycoten có tác dụng chống ung thư. Quả chuối là loại quả có rất nhiều kali, axit folic, vitamin B6, pectin rất tốt cho hệ tiêu hóa. Dưa hấu được coi là một trong những loại quả an toàn, trị táo bón bởi dưa hấu nhiều chất xơ, vitamin C và kali.
Phòng chữa táo bón nên kiêng các loại thức ăn khô, cay nóng như thức ăn nhanh, thức ăn tinh chế, thịt, cá chiên rán, kho mặn để lâu, thức ăn nhiều dầu mỡ.
BS Nguyễn Phan (Vũng Tàu)
