1.Phép dưỡng tâm (tim) khí: Ngồi ngay ngắn, nắm hai tay, dùng sức đấm hai bên đầu sáu lần. Sau đó đan các ngón hai bàn tay vào nhau, dùng chân đạp vào tay 6 lần sau đó thở nhẹ nhàng, hà hơi ra 6-7 lần để khử các chứng phong tà trong tim, làm như vậy để trị chứng phiền táo, lở miệng, loét lưỡi.
 |
| thien.jpg |
2.Phép dưỡng can (gan) khí: Ngồi ngay ngắn, nâng hai tay lồng vào nhau, lật đi lật lại vào ngực nam 7 lần, nữ 9 lần, sau đó thở nhẹ, hà hơi ra 6-7 lần. Làm như vậy để trừ phong tà tích tụ ở gan, trị chứng đau mắt đỏ, chứng chảy nước mắt. Trong Đông y, can khai khiếu ra mắt, khí của can tốt, lưu thông thì mắt sáng. Khí của can bị uất thì mắt kém, sinh ra nhiều bệnh tật khác như quáng gà, thong manh, mắt mờ nhìn không rõ...
3.Phép luyện để dưỡng đởm (túi mật) khí. Ngồi ngay ngắn, xếp hai bàn chân ngửa lên. Dùng hai tay kéo hai cổ chân lên lắc 7 - 9 lần. Sau đó dùng hai tay chống đất nâng toàn thân lên 3 lần, rồi thở đều, làm như vậy để mọi phong độc, tà khí trong đởm thoát ra, đởm khí được trong lành, đởm chất trong suốt, các bệnh ở can đởm tự tiêu tan.
4.Phép luyện để dưỡng khí ở tỳ (dịch tụy). Ngồi ngay ngắn, co một chân, duỗi một chân, hai tay kéo ngược lên phía sau 5 lần để khử phong tà làm tổn thương thực của tạng tỳ. Sau đó hít thở 5-7 lần. Làm như vậy giảm được các bệnh ở tỳ vị, tránh được chứng hay khạc đờm, phản vị (trào ngược) và rối loạn tiêu hóa.
5.Phép luyện để dưỡng khí ở phế (phổi). Ngồi ngay ngắn hai tay chống đất, co người, cong cột sống lại, dướn người lên trên năm lần, sau đó thở ra hít vào nhẹ nhàng 7 lần, làm như vậy để khử khí của phong, hàn tà tích lại trong phổi. Để giải trừ các bệnh ở thượng tiêu (gồm tim, phổi, thực quản) tăng cường công năng của hô hấp và tuần hoàn của phổi.
6.Phép luyện để dưỡng khí ở thận. Ngồi ngay ngắn, dùng ngón tay miết từ hai bên tai xuống đến sườn 5-7 lần, rồi đứng lên nhảy ra phía trước, phía sau 9 lần, sau đó thở nhẹ chín lần để khử phong tà ở eo lưng, thận, bàng quang. Có tác dụng đề phòng và điều trị được bệnh hoa mắt, ù tai, liệt dương.
7. Phép luyện khí lúc bình minh để lưu thông khí huyết. Bình minh khi tỉnh giấc, ngồi dậy ngay ngắn, ngưng thần (không suy nghĩ) đầu lưỡi đưa lên hàm ếch, ngậm miệng thở nhẹ ba đến năm lần, ngọc tuyền (nước miếng) tự trào ra, nuốt xuống 3 lần, làm cho tà hỏa trong ngũ tạng không bốc lên. Khí huyết lưu thông đến tứ chi bách hài. Mỗi tháng tập 15 ngày, làm liên tục nhiều năm, ngăn ngừa được mọi bệnh tật không phát sinh từ nội tạng. Trừ được mối lo về sau khi tuổi cao không mắc chứng suy nhược.
8.Phép luyện khí để tiêu tích tụ. Do ăn uống tà độc bị tích tụ trong người, hàng ngày lúc đói ngồi ngay thẳng, hít khí vào thật đầy bụng, làm cho khí xuống tận đan điền (bụng dưới). Khi nội khí đã đầy, thở ra bằng miệng cho đến khi hết khí ở đan điền, làm như vậy từ 5-7 lần, mỗi ngày làm 2 lần, làm liên tục nhiều ngày trong năm để giảm được tích khí trong bụng, trừ được bệnh hay trướng bụng, đầy hơi.
9.Phép luyện khí để trị chứng váng đầu, đau đầu. Khi nhiễm phong tà vào cơ thể, hư hỏa bốc lên, khiến mắt hoa, đầu choáng váng, đau nửa đầu, hoặc đau trên đỉnh đầu. Cũng có trường hợp nặng, dẫn đến bán thân bất toại. Ngồi yên tĩnh không chú ý đến hơi thở, hai tay bịt kín tai, lắc đầu từ 5-7 lần, giữ nguyên thần (không suy nghĩ) rồi thở đưa khí lên nê hoàn (lồng ngực) để xua tà khí ra ngoài, làm cho phong tà trong cơ thể tự tan đi, bệnh sẽ hết. Đề phòng bệnh sau này tái phát cần phải làm nhiều ngày trong năm.
10.Phép luyện khí để không mắc chứng mộng thất phong kim quĩ (mộng tinh, di tinh). Khi dục động thì hỏa bốc lên, hỏa bốc lên làm thần mỏi. Khi thần mỏi thì không bế được tinh, tinh tự thoát ra sinh chứng mộng tinh, di tinh. Khi ngũ thần phải được nghỉ ngơi, không suy nghĩ. Dùng hai tay xoa hai mạn sườn 14 lần, vừa làm vừa nuốt khí xuống đan điền, giữ khí lại một lúc mới thở ra, rồi co chân nằm nghiêng một lúc trước khi ngủ, làm như vậy nhiều đêm bệnh sẽ tự khỏi.
Trong bài này chúng tôi giới thiệu phương pháp dưỡng sinh và mười phương pháp tập luyện dưỡng khí nội hình. Để bế được tinh, dưỡng được khí, tồn được thần giữ gìn sức khỏe lâu dài. Trước hết phải luyện tập để có thu, có tàng, có tồn, làm được những việc đó thường xuyên thì giữ được sức khỏe, việc sống trường thọ sẽ không khó đối với mọi người.
Thầy thuốc cao cấp Nguyễn Xuân Hướng, nguyên Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam
