Cứu sống sản phụ sốc mất máu do đờ tử cung

Bệnh nhân 30 tuổi, sinh con lần thứ 2 bằng đẻ thường. Sau khi cháu bé lọt lòng thành công, sản phụ bắt đầu xuất hiện tình trạng băng huyết ồ ạt rồi rơi vào trạng thái mạch nhanh nhỏ, huyết áp tụt, da xanh, niêm mạc nhợt nhạt và lơ mơ dần. Xác định đây là một tai biến sản khoa nguy hiểm, hệ thống báo động đỏ của Bệnh viện đã được kích hoạt.

Cấp cứu bệnh nhân.

Qua thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị đờ tử cung sau đẻ gây chảy máu ồ ạt và rối loạn đông máu. Bệnh nhân đã rơi vào trạng thái suy hô hấp, suy tuần hoàn, hôn mê do thiếu oxy não. Biện pháp duy nhất lúc này là nhanh chóng mổ cắt tử cung, khâu cầm máu. Đồng thời cùng lúc phải hổi sức hô hấp, tuần hoàn, truyền máu và các chế phẩm của máu để nhanh chóng bù lại khối lượng máu đã mất.

Bệnh nhân được hỗ trợ hô hấp, đặt catheter tĩnh mạch trung tâm để truyền dịch, truyền máu, dùng thuốc vận mạch nâng huyết áp. Kíp phẫu thuật đã nhanh chóng mổ cắt tử cung để cầm máu... Sau mổ, bệnh nhân rơi vào trạng thái hôn mê, vẫn phải dùng thuốc để nâng huyết áp và nguy hiểm nhất là tình trạng rối loạn đông máu gây chảy máu mũi, máu miệng không tự cầm; ống nội khí quản, xông dạ dày và xông dẫn lưu ổ bụng cũng chảy máu đỏ tươi. Trước, trong và sau cuộc mổ, bệnh nhân được truyền hơn 7 lít máu và các chế phẩm của máu, phải nhét gạc mũi-miệng để băng ép cầm máu.

Bệnh nhân phải đối diện với quá nhiều nguy cơ, trong đó nguy hiểm nhất là nguy cơ xuất huyết não do rối loạn đông máu hoặc tổn thương tế bào não do thiếu oxy. May mắn ngày thứ 2 sau mổ, tình trạng rối loạn đông máu được cải thiện chút ít, bệnh nhân đã có cử động chân tay. Sau 1 tuần điều trị, hiện tại bệnh nhân đã tỉnh táo hoàn toàn, có thể tự ăn uống, các xét nghiệm đã dần về giới hạn bình thường. Hy vọng trong tuần này, bệnh nhân sẽ hồi phục sức khoẻ để xuất viện.

Đờ tử cung sau đẻ là tình trạng tử cung không thể co hồi sau khi sinh nở, là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến băng huyết sau sinh rất nguy hiểm, đe doạ đến tính mạng người mẹ. Thông thường, cơ tử cung sẽ tự động thắt chặt hoặc co lại để bong nhau (rau) sau khi sinh. Quá trình co hồi này giúp siết chặt các mạch máu gắn với bánh nhau và hỗ trợ ngăn ngừa chảy máu. Trong trường hợp cơ tử cung co không đủ mạnh, máu vẫn liên tục chảy tự do dẫn đến tình trạng sốc mất máu, rối loạn đông máu, nếu không được xử trí kịp thời sẽ nguy hiểm đến tính mạng.

Đờ tử cung là biến chứng sản khoa xảy ra bất ngờ và không có dấu hiệu báo trước. Sản phụ cần được theo dõi tích cực sau đẻ thường để phát hiện và xử trí kịp thời đờ tử cung gây băng huyết.

BS Hoàng Công Tình (Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình)