Dây thần kinh gặp vấn đề khi truyền thông tin đến não
Tê bì tay chân là tình trạng mất cảm giác một phần hoặc toàn phần ở chân hoặc tay, do dây thần kinh gặp vấn đề khi truyền thông tin đến não.
Người hay bị tê chân tay thường có những biểu hiện như:
Tê tay chân, cảm giác như kim đâm hoặc kiến bò.
Tê ngứa ở ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa giống như hội chứng ống cổ tay.
Tê ngón út và áp út giống như tổn thương thần kinh trụ, kèm theo đau cứng khớp bàn tay.
Tình trạng tê bì kéo dài khiến tay, chân mất đi cảm giác, thường gặp khi về đêm.
Tê bì chân tay kèm theo đau mỏi cổ, vai, gáy lan xuống nửa người.
Có cảm giác nóng ran, tê ngứa châm chích và nóng bỏng ở tứ chi giống như bệnh lý viêm đa dây thần kinh trong tiểu đường, hoặc bệnh lý tổn thương đa rễ thần kinh.
Tê bì chân tay có thể lan đến hết cánh tay, cổ chân, cẳng chân và hạn chế vận động.
Tay chân bị chuột rút, co thắt cơ đột ngột, dẫn đến đau nhức âm ỉ ở bắp tay hoặc bắp chân.
Triệu chứng tê bì chân tay kiểu trung ương, kèm theo thay đổi cảm giác, phản xạ và có tổn thương thần kinh sọ.
Chấn thương: Tình trạng tổn thương tay, chân, cột sống, hông, mắt cá do tai nạn giao thông, lao động hoặc tai nạn thể thao có thể khiến cơ bị sưng viêm và chèn ép lên dây thần kinh, từ đó làm cho chân tay tê bì.
- Sai tư thế: Ngồi/đứng một chỗ quá lâu, nằm ngủ nghiêng một bên, khuân vác vật nặng, thói quen kê gối cao hoặc mang giày cao gót, có thể làm tổn thương mao mạch và rễ thần kinh, dẫn đến tê chân tay và giảm khả năng vận động thể chất.
- Yếu tố lối sống: Mặc đồ quá bó, căng thẳng kéo dài hoặc thời tiết thay đổi đột ngột làm cho các tế bào thần kinh gần bề mặt da trở nên mẫn cảm hơn, dễ gây ngứa và tê bì chân tay.
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc: Một số loại thuốc điều trị có thành phần gây mẫn cảm, có thể gây tê tay chân, người bệnh cần hết sức lưu ý.
- Phụ nữ mang thai: Ở giai đoạn cuối thai kỳ, thai nhi chèn ép mạch máu và rễ thần kinh, khiến quá trình lưu thông máu trở nên khó khăn. Do đó, khi duy trì một tư thế quá lâu hoặc thực hiện động tác ngồi xổm, bà bầu dễ bị tê mỏi, đau nhức chân tay.
- Thiếu hụt vitamin và khoáng chất: Sự thiếu hụt vitamin B12, Kali hoặc Magie trong cơ thể gây ra tình trạng tê ngứa ở cả tay và chân.
- Lạm dụng rượu bia: Rượu bia là tác nhân phá hủy mô xung quanh cơ thể, bao gồm hệ thống dây thần kinh. Điều này cũng lý giải tại sao tiêu thụ quá nhiều thức uống có cồn khiến bạn gặp phải triệu chứng yếu cơ, ngứa ran và tê bì ở chân tay.
 |
Cẩn thận tê bì tay chân, chuột rút... là dấu hiệu cảnh báo bệnh nguy hiểm - Ảnh minh họa |
Những bệnh lý nguy hiểm gây tê bì chân tay
Đôi lúc, tê bì chân tay là tín hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp phải một trong số những bệnh lý nguy hiểm dưới đây:
- Thoái hóa cột sống: Theo tuổi tác, các đốt sống trở nên yếu và bào mòn. Cơ thể vì vậy tạo và tích tụ canxi để khắc phục tình trạng này, nhưng điều đó lại vô tình gây nên gai xương chèn ép rễ thần kinh gây đau nhức và tê ngứa ở tay chân.
- Thoát vị đĩa đệm: Tương tự như gai xương, đĩa đệm khi trượt khỏi vị trí ban đầu cũng sẽ chèn ép vào các mô mềm và các dây thần kinh xung quanh, từ đó dẫn đến đau nhức, tê ngứa chân tay.
- Thoái hóa khớp: Đây là tình trạng sụn khớp bị bào mòn, các đoạn xương có thể lệch khỏi vị trí vốn có do khớp mất khả năng kết nối, từ đó gây tổn thương các mô và rễ thần kinh xung quanh, làm cho tay chân bị tê.
- Hẹp ống sống: Thoái hoá cột sống hay thoái vị đĩa đệm nặng có thể chèn ép vào ống sống, làm hẹp ống sống, ảnh hưởng đến xúc cảm ở tay chân. Nếu tình trạng hẹp ống sống không sớm được can thiệp, nguy cơ tắc nghẽn lưu lượng máu và dẫn truyền thần kinh đến tứ chi rất dễ xảy ra, gây tê mỏi chân tay.
- Viêm đa khớp dạng thấp: Các khớp ở tay và chân khi bị viêm nhiễm, sưng tấy dễ dẫn đến bệnh tê bì chân tay, đặc biệt là những người hay ngồi hoặc đứng quá lâu.
- Đa xơ cứng: Bệnh này là rối loạn tự miễn, có tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương, gây hại đến màng bọc Myelin và làm cho người bệnh bị tê tay chân.
- Hội chứng ống cổ tay: Các dây thần kinh đi qua cổ tay bị chèn ép do các gân bị sưng lên, khiến cho cảm giác ở các ngón tay bị suy giảm và hạn chế các cử động, lâu dần dẫn đến tê bì tay.
- Viêm đa rễ thần kinh: Đây là bệnh do tổn thương hệ thần kinh ngoại biên, gây nên rối loạn cảm giác và cản trở khả năng vận động của người bệnh. Theo thời gian, bệnh có thể gây ra tê bì tay chân.
- Xơ vữa động mạch: Bệnh xơ vữa động mạch khiến cho lòng động mạch bị thu hẹp, dẫn đến dây thần kinh bị chèn ép và khiến người bệnh bị tê tay chân.
BS Đinh Minh Trí (Đại học Y dược, TP HCM)
