Trong quá trình tìm hiểu về người Tà Ôi ở A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế, điều thu hút nhất là những câu chuyện làm đẹp của người già thuở trước, đó là một phần lịch sử, linh hồn dân tộc họ.
Theo các già làng dân tộc Tà Ôi nơi đây kể lại: Xưa phụ nữ Tà ôi thường ra suối kiếm đá màu đỏ hoặc hồng (đá huyết) đem mài cho nhuyễn thành một thứ nước sền sệt để làm son môi; một số người khác thì dùng lá cây knier giã nhuyễn, trộn với các hợp chất khác để bôi lên môi cho bóng và đẹp.
Phụ nữ Tà Ôi xưa làm đẹp bằng cách ” cà răng, căng tai”.
Trước các dịp lễ hội, con gái thường cất công đến suối A Nôr hay đi xa hơn tận nguồn Ra Hô để kiếm đá màu. Con gái dùng son môi thường quyến rũ và được các chàng trai trong bản để mắt tới. Không chỉ dùng đá làm son môi, người Tà Ôi còn biết dùng những loại lá cây giã nhuyễn để có màu xanh hay lấy chất màu đen từ nhựa trong tẩu thuốc để làm cho lông mày đen bóng, đậm nét, khó phai.
Cách làm đẹp khác thường nhất của phụ nữ Tà Ôi xưa chính là tục “cà răng căng tai”. Để có được đôi tai dài, từ tuổi 14-16, thiếu nữ Tà Ôi đã phải đeo lên tai nhiều vòng xuyến bằng đồng, có xâu thêm hạt mã não. Các vòng đồng ấy sẽ được kết cho nặng dần bằng những vòng đồng nhỏ và những hạt mã não gắn thêm theo từng mùa rẫy.
Mỗi ngày mỗi ít, với sức nặng của vòng xuyến đeo tai, vành tai của người thiếu nữ Tà Ôi cứ dài dần ra. Cô gái nào có được vành tai dài đeo được vòng khuyên nhiều hạt mã não nhất sẽ được trai làng chú ý. Đây cũng chính là niềm tự hào của mỗi cô gái.
Từ khi sinh ra lớn lên chừng 14-15 tuổi, con gái con trai Tà Ôi đã được mẹ dạy cho cách làm đẹp rồi. Một trong số đó là tục mài răng. Cũng lấy sản phẩm từ núi rừng, những viên đá nhám kiếm từ suối mang về bỏ sẵn trên mái nhà, mỗi ngày mang xuống mài răng một lần. Cứ năm này qua tháng khác, lúc nào răng nhẵn, đều thì thôi. Vậy nên các cô gái, cứ cà mãi cho đến khi hàm răng bằng phẳng.
Bên cạnh việc cà răng, người Tà Ôi xưa còn làm đẹp bằng cách xăm mình. Ngày nay, tục xăm mình của con gái, con trai chỉ còn lại dấu tích trên gương mặt hay cánh tay của những người già còn sống trong các bản làng. Ngày xưa, khi phấn son chưa có thì đây là cách trang điểm duy nhất. Những cô gái xăm như thế trong các lễ hội thì ai nhìn cũng thích, có rất nhiều chàng trai theo đuổi.
Giờ đây, quan niệm về cái đẹp truyền thống của người Tà Ôi xưa đã mất dần vì lớp trẻ ngày nay không còn làm đẹp theo kiểu này vì quan niệm thẩm mỹ đã khác.
Theo Dân tộc Việt
