Bệnh nhân xơ gan cần những bữa ăn nhẹ

Bệnh nhân gan suy giảm tổng hợp chất dinh dưỡng

Để điều trị hiệu quả bệnh gan mạn tính, kể cả xơ gan, theo PGS.TS.BS Bùi Hữu Hoàng, chúng ta cần nhiều yếu tố tác động, trong đó dinh dưỡng và nâng cao thể trạng người bệnh rất quan trọng.

Người dân cần đi khám sớm để tầm soát bệnh, bởi các bệnh về gan thường diễn tiến âm thầm. (Ảnh minh họa: An Quý)

Gan đóng một vai trò quan trọng trong các hoạt động sống của cơ thể như giải độc, sinh tổng hợp chất đạm, chuyển hóa chất đường, chất béo…

Xơ gan có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa, chán ăn, mất cảm giác ngon miệng và làm cho chất lượng cuộc sống xấu đi. Do chức năng gan suy giảm, bệnh nhân thiếu hụt dinh dưỡng. Xơ gan còn dẫn đến các biến chứng như xuất huyết nội tạng, cổ trướng, vàng da, vàng mắt, chứng não gan, thậm chí ung thư gan và gây tử vong.

Ngoài ra, theo các chuyên gia gan mật, tình trạng tăng amoniac máu trong bệnh cảnh xơ gan lâu ngày sẽ khiến cơ thể thoái triển sự tổng hợp các protein, giảm khối lượng cơ và làm giảm chức năng co bóp - vận động của cơ.

Để tránh tình trạng thiếu cơ, bên cạnh việc bổ sung dinh dưỡng, chúng ta cần có những bài tập vật lý trị liệu thích hợp để tăng sức cơ, bảo vệ tính đàn hồi của cơ, tránh teo. 

Món ăn - bài thuốc cho bệnh nhân xơ gan

Dinh dưỡng hợp lý là bài thuốc giúp khôi phục sức khỏe và nâng cao thể trạng cho bệnh nhân, giúp vượt qua bệnh tật. Theo PGS.TS.BS Bùi Hữu Hoàng, bệnh nhân xơ gan bị xáo trộn dinh dưỡng, chức năng hoạt động của cơ thể bị suy yếu, trong đó có khả năng điều chỉnh đường huyết. Một người bình thường, khi ngủ qua đêm, sau 8 tiếng, không có vấn đề gì xảy ra. Nhưng, một bệnh nhân xơ gan, sau 8 tiếng, không ăn uống, nhịn kéo dài, cơ thể thiếu chất đường nên phải tìm cách huy động các thành phần khác từ cơ tạo ra chất đường bù đắp. Sử dụng chất cơ, chất đạm lâu ngày làm các hệ thống cơ bị teo đi, người bệnh ngày càng bị suy dinh dưỡng nặng.

Một bữa ăn nhẹ trước khi đi ngủ sẽ giúp bệnh nhân xơ gan giảm nguy cơ suy dinh dưỡng, mất cơ (Ảnh minh họa).

Chính vì vậy, các chuyên gia gan mật khuyến cáo, khối cơ là cơ quan quan trọng, bổ sung và bù trừ cho hoạt động của gan trong quá trình giải độc chất amoniac - chất độc đối với thần kinh dẫn đến một trong những biến chứng nguy hiểm do xơ gan là hôn mê, bệnh não gan.

Bữa ăn nhẹ của bệnh nhân, theo PGS.TS.BS Bùi Hữu Hoàng, giúp bổ sung những chất đường để cơ thể không lấy nguyên liệu từ cơ. Chính vì vậy, bệnh nhân xơ gan cần một bữa ăn phụ qua đêm. Trước khi đi ngủ, bệnh nhân xơ gan có thể uống một ly sữa hoặc một bữa ăn phụ cung cấp chất đạm. Cơ thể sẽ có năng lượng để sử dụng tái tạo đường.

Trên thực tế, nhiều bệnh nhân xơ gan khi đến khám, bụng báng rất to, phù chân, sau một thời gian có những trị liệu, bữa ăn đặc hiệu và được bác sĩ tư vấn, kích thích ăn uống trở lại, bệnh nhân bắt đầu ăn uống khá lên, bụng xẹp.

Tỷ lệ xơ gan trên bệnh nhân mắc bệnh gan ở Việt Nam là khoảng 20%. Trong số các nguyên nhân dẫn đến xơ gan, viêm gan do virus và viêm gan do rượu được coi là hai nguyên nhân hàng đầu. Số liệu báo cáo trong hội nghị tổ chức tại TPHCM năm 2019 của Hội Truyền nhiễm Việt Nam và các bác sĩ trong lĩnh vực Tiêu hóa - Gan mật cho thấy Việt Nam nằm trong quốc gia có tỷ lệ người nhiễm virus viêm gan tương đối cao (khoảng 10 - 20% dân số nhiễm virus viêm gan B và 9,4% nhiễm virus viêm gan C).