Gan là cơ quan nội tạng quan trọng thuộc hệ tiêu hóa, trong đó có 3 chức năng tiêu biểu của gan là tiết dịch mật giúp tiêu hóa thức ăn; thanh lọc độc tố cho máu đi nuôi cơ thể và dự trữ glucose để tạo năng lượng. Chính vì vậy, khi gan bị bệnh, ảnh hưởng nghiêm trọng tới các hoạt động duy trì sự sống của cơ thể.
Tập bổ gan để trường thọ
Ba tư thế bổ gan, sáng mắt
Xoa mặt bằng tân dịch: Hai tay bịt miệng, lòng bàn tay thu được tân dịch và hơi nóng (tân dịch ứa ra do nước bọt) thì xoa lên mặt trên dưới 35 lần, cũng có thể dùng 2 chưởng (bàn tay) xoa mặt từ dưới lên trên và xuống 2 bên mang tai. Nhưng trước tiên phải xoa 2 chưởng cho nóng lên. Tác dụng: Mặt mũi hồng hào, không có nếp nhăn, làm cho sáng mắt, khỏe thần. Bên cạnh đó, còn dẫn khí nguyên hòa đi xuống hạ nguyên (vùng dưới có hoành đi xuống) bồi bổ can tạng.
Tay và cổ đua sức: Ngồi ngay ngắn bình thường, 2 tay chắp vào nhau che sau gáy, mặt nhìn ngửa lên, tay cùng cổ đua sức. Tác dụng: Trừ trúng phong ở gan, trừ nhiệt độc, chữa các chứng đau ở khớp và quanh vai (tức viêm khớp vai) chữa chứng hoa mắt và phong khí tích tụ trong người, còn điều chỉnh hạ nguyên bổ gan.
Vặn lưng: Hai tay dùng sức đè lên lưng, vặn lưng, vặn sang trái sang phải hết sức. Tác dụng: Trị khí phong độc ở ngực, cơ hoành đến hông eo, bổ gan sáng mắt.
Xoa bóp bổ sung: Ngoài ba biện pháp tập luyện trên, mọi người nên tích cực xoa bóp bổ sung để giúp gan khỏe và phục hồi gan bệnh:
Vỗ gan lách: Hai chân đứng dạng ngang bằng hai vai, hai tay các ngón chạm nhau đè lên vùng gan, lá lách dùng hai tay vỗ đạp hai bên.
Dùng hư tự quyết: Ngồi ngay ngắn, mắt mở to, lông mày giãn, dùng ý niệm từ từ xoay đầu, mắt trái nhắm, mắt phải lim dim. Khi đầu đến giữa thì hít vào, hai mắt khép thì thở ra niệm quyết “hư”. Tác dụng “hư” tự nhập can, lưu thông can khí, nếu gan nhiệt mắt hoa sẽ thấy phiền muộn, gan bế, má phù thũng... Phép này có thể chữa viêm gan, xơ gan...
Đạo dẫn can khí: Thở vào, xoay người bên trái và xoa bóp vùng hạ sườn phải bằng bàn tay phải. Thở ra xoay người ra đằng trước theo tư thế ban đầu: Làm mỗi bên 15 lần. Tác dụng khai mở khí huyết trong gan, tăng cường thể lực.
6 cách cải thiện sức khỏe lá gan
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư gan là một trong 5 loại ung thư gây tử vong hàng đầu thế giới. Tại Việt Nam, ung thư gan đứng thứ 1 về tỷ lệ mắc mới. Năm 2018, 25.000 ca mắc mới ung thư gan đã được thống kê tại Việt Nam, xếp thứ 4/185 quốc gia, vùng lãnh thổ. Về tỷ lệ tử vong do ung thư gan, Việt Nam tiếp tục đứng thứ 4 với tỉ lệ 23,2/100.000 dân, sau Mông Cổ, Ai Cập và Gambia.
Gan giữ vai trò là trung tâm chuyển hóa của cơ thể, dự trữ các chất dinh dưỡng, tổng hợp nên protein cho cơ thể. Do đó cơ thể chúng ta chỉ thực sự khỏe mạnh khi lá gan không bị “mệt mỏi”.
Khi can khí yếu, người bệnh có những biểu hiện kém ăn, tiêu hóa kém, người nhược, mệt mỏi, gầy sút. Người bệnh có thể mất ngủ, thị giác giảm nên sức nhìn kém. Từ đó làm giảm chức năng của tỳ vị và thận. Can khí đủ thì thần khí tươi sáng, dẫn đến tâm bình khí hòa và vượng tỳ thổ.
Đặc biệt vào mùa Xuân, dương khí hình thành, bắt đầu tích hỏa càng ảnh hưởng đến can, sẽ tạo gánh nặng cho tim. Can khí quá vượng gây nhức đầu, chóng mặt, mất ngủ, sinh nóng giận… Can khí hư gây hoa mắt, ù tai, lo sợ…Vậy nên dưỡng can vào mùa Xuân là rất cần thiết. Dưới đây là 6 cách để tăng cường công năng cho một lá gan khỏe mạnh:
1. Trước hết, nên tránh những kích xúc mạnh về tâm lý xã hội mà ảnh hưởng đến gan. Nên giữ một tâm thế sống thanh thản, vui tươi, yêu đời.
2. Vì gan tích hỏa, ta nên nhìn màu xanh cho mát gan khỏe thần, ăn chua để nhuận gan.
3. Vì gan tàng hồn, nên đừng nhìn quá nhiều để hồn về gan không gây bâng khuâng khó ngủ.
4. Thường xuyên xoa bóp mắt để vượng gan, sáng mắt.
5. Không đi lại quá nhiều hại gan và tổn thương gan sẽ không kiểm soát được hệ thống cơ xương.
6. Tập thở gan (thở bụng sâu) ý thủ vùng gan sẽ lưu thông khí huyết + kinh lạc tại gan, tăng cường sinh lực cho gan.
BS.VS Nguyễn Văn Thắng (Trưởng môn phái Thăng Long võ đạo)