Ảnh minh họa.
Nguyên nhân của tình trạng đau từ ngón út đến lưng vai gáy là do tác động của kinh cân thái dương ở chân. Kinh cân này nếu bị tổn thương thì toàn bộ các vị trí trên cơ thể trên đường đi của kinh cân sẽ bị ảnh hưởng theo, gây nên tình trạng co rút, đau nhức, liệt (mềm nhũn).
Đường đi của kinh cân thái dương ở chân bắt đầu từ ngoài đầu ngón chân út, lên kết ở mắt cá ngoài chếch lên và kết ở gối lại xuống mắt cá ngoài kết ở giữa kheo. Nhánh của nó kết ở phần ngoài cẳng chân, lên kheo (phía trong), cùng đoạn giữa kheo lên kết ở mông. Tiếp tục đi cạnh cột sống lên gáy, ở đây phân một nhánh tách ra và kết ở cuống lưỡi.
Từ gáy đi thẳng lên kết ở xương chẩm, lên đỉnh đầu, xuống mặt và kết ở mũi, ở đây phân một nhánh thành lưới trên mặt rồi xuống kết ở gò má cạnh mũi, còn nhánh nữa từ bờ sau hố nách ra trước lên hố trên đòn, rồi lên kết ở mỏm trâm chũm sau tai; lại một nhánh nữa từ hố trên đòn đi lên ra gò má, cạnh mũi.
Kinh cân thái dương ở chân cũng như 11 kinh cân khác của hệ kinh lạc trên cơ thể, là kết tụ, phân tán và liên lạc với cơ khớp. Đường đi và biểu hiện bệnh lý của chúng đều thuộc về gân cơ (co rút, mềm nhũn).
Vì vậy, khi kinh cân thái dương ở chân bị đau sẽ có biểu hiện như ngón chân út co rút, gót chân sưng đau, chuột rút ở kheo, lưng ưỡn cứng, gáy co rút, vai không dơ cao được từ nách đến hố trên đòn co đau, khó cử động…
GS Hoàng Bảo Châu
(nguyên Viện trưởng Viện Y học Cổ truyền T.Ư)
