Triển khai tiêm văcxin ComBE Five trên toàn quốc

Vắc xin ComBE Five thay thế vắc xin Quinvaxem

PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó viện trưởng Viện Dịch tễ TƯ cho biết, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 2912/QĐ ngày 14/5/2018 về việc triển khai vắc xin DPT-VGB-Hib (ComBE Five) do Công ty Biological E. Ltd Ấn Độ sản xuất, thay thế vắc xin Quinvaxem trong tiêm chủng mở rộng (TCMR) tại 7 tỉnh Hà Nam, Bắc Giang, Yên Bái, Kon Tum, Bình Định, Đồng Tháp, Bà Rịa Vũng Tàu trước khi triển khai trên toàn quốc. 

Kết quả triển khai tính đến ngày 30/11/2018, tại 60 huyện, 899 xã/phường, đã có 17.356 trẻ đã được tiêm vắc xin ComBE Five cho thấy, tỷ lệ tiêm chủng đạt 75,7%. Vắc xin ComBE Five đã được triển khai an toàn, việc theo dõi phản ứng sau tiêm vắc xin ComBE Five được thực hiện chủ động, chặt chẽ trong 3 ngày đầu sau tiêm chủng, ghi chép, báo cáo tất cả các trường hợp phản ứng thông thường được người nhà và cán bộ y tế ghi nhận.

Theo báo cáo của các địa phương, tỷ lệ phản ứng thông thường (sốt<39°C, sưng đau nhẹ tại chỗ tiêm, các triệu chứng khác như khó chịu, quấy khóc...) là 5,5 %. Có 3 trường hợp phản ứng phải nhập viện điều trị đã được Hội đồng chuyên môn đánh giá nguyên nhân phản ứng sau tiêm chủng tuyến tỉnh kết luận: 2 trường hợp phản ứng phản vệ, 1 trường hợp sốt cao/co giật đã được xử trí ban đầu và cấp cứu kịp thời tại bệnh viện. Không có trường hợp tử vong. 

Việc chuyển đổi sử dụng vắc xin DPT-VGB-Hib (ComBE Five) tại 7 tỉnh đã được sự chấp nhận của cộng đồng. Không có trường hợp từ chối không tiêm chủng vắc xin. Căn cứ kết quả chuyển đổi sử dụng vắc xin DPT-VGB-Hib (ComBE Five) tại 7 tỉnh, Bộ Y tế cho phép triển khai vắc xin ComBE Five trên quy mô toàn quốc từ cuối tháng 12/2018.

Cách giúp con an toàn khi tiêm

Vắc xin phối hợp bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib (DPT-VGB-Hib) có tên thương mại là ComBE Five do Công ty Biological E. Ấn Độ sản xuất có thành phần tương tự như vắc xin Quinvaxem đã sử dụng trong TCMR, gồm giải độc tố vi khuẩn bạch hầu, giải độc tố vi khuẩn uốn ván, vi khuẩn ho gà bất hoạt (toàn tế bào), kháng nguyên vi rút viêm gan B và kháng nguyên vi khuẩn Hib. Vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B và viêm phổi, viêm màng não mủ do Haemophilus influenzae týp b.

PGS.TS Dương Thị Hồng cho biết, phản ứng sau tiêm của vắc xin ComBE Five tương tự như những vắc xin có chứa thành phần DPT, VGB, Hib khác. Phản ứng thông thường: đối với vắc xin DTP có thành phần ho gà toàn tế bào đến 50% có thể có các phản ứng thông thường như sốt, đau, đỏ hoặc sưng nhẹ tại chỗ tiêm, những biểu hiện này tự khỏi sau 1 đến 3 ngày.  Các phản nặng hiếm gặp bao gồm sốc phản vệ, khóc thét, co giật, giảm trương lực cơ...

Để đảm bảo an toàn cho con, các bà mẹ cho con đi tiêm vào lúc 2, 3 và 4 tháng tuổi. Không sử dụng vắc xin này cho trẻ sơ sinh. Lịch tiêm này tương tự lịch tiêm vắc xin Quinvaxem trước đây. Nếu liều vắc xin nào bị bỏ lỡ hoặc tiêm muộn thì cần tiêm càng sớm càng tốt vào thời gian sau đó và không cần phải tiêm lại từ đầu. Chú ý khoảng cách giữa các mũi tiêm tối thiểu là 1 tháng. Không tiêm vắc xin cho trẻ nếu có phản ứng nặng đối với liều tiêm vắc xin DPT-VGB-Hib trước đó.

Hoãn tiêm cho trẻ nếu trẻ đang sốt hoặc mắc các bệnh cấp tính. Trước khi tiêm cần đề nghị bác sĩ khám sàng lọc. Không tiêm cho trẻ có tiền sử sốc hoặc phản ứng nặng  sau tiêm chủng vắc xin DPT-VGB-Hib lần tiêm chủng trước hoặc vắc xin có thành phần  DPT, viêm gan B, Hib như: Sốt cao trên 39°C trong vòng 1- 2 ngày sau tiêm vắc xin; Dấu hiệu não/màng não, tím tái, khó thở trong vòng 2 ngày sau tiêm vắc xin; Co giật có kèm theo sốt hoặc không sốt trong vòng 3 ngày sau tiêm vắc xin; Khóc dai dẳng trên 3 giờ… trong vòng 1 ngày sau tiêm vắc xin; Giảm trương lực cơ trong vòng 2 ngày sau tiêm vắc xin; Trẻ có tình trạng suy chức năng các cơ quan (như suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy tim, suy thận, suy gan....).

Tạm hoãn khi trẻ đang mắc các bệnh cấp tính, đặc biệt là các bệnh nhiễm trùng; Trẻ sốt ≥ 37,5°C hoặc hạ thân nhiệt ≤ 35,5 °C (đo nhiệt độ tại nách); Trẻ mới truyền máu, các sản phẩm từ máu hoặc dùng các sản phẩm globulin miễn dịch trong vòng 3 tháng trừ trường hợp trẻ đang sử dụng globulin miễn dịch điều trị viêm gan B; Trẻ đang hoặc mới kết thúc đợt điều trị corticoid (uống, tiêm) trong vòng 14 ngày; Cân nặng dưới 2000 gram.

Sau khi tiêm xong cho trẻ ở lại 30 phút tại điểm tiêm chủng để được cán bộ y tế theo dõi và kịp thời xử trí nếu có những phản ứng bất thường xảy ra. Tiếp tục theo dõi trẻ sau tiêm chủng tại nhà ít nhất 24 giờ sau tiêm chủng. Người theo dõi trẻ phải là người trưởng thành và biết chăm sóc trẻ. Đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế khi có các dấu hiệu: Tinh thần: quấy khóc dai dẳng, kích thích vật vã, lừ đừ, ...; Khó thở: rút lõm hõm ức, bụng, tím môi, thở ậm ạch; Sốt cao >39°C, khó hạ nhiệt độ, hoặc sốt kéo dài hơn 24h; Da nổi vân tím, chi lạnh; Nôn trớ nhiều lần, bỏ bữa ăn, bú kém, bỏ bú; Co giật; Phát ban...