Mời trao đổi, nhưng đòi đất
Ngày 02/5/2019, Tổ công tác của UBND tỉnh Trà Vinh (Tổ công tác 545) - do ông Phạm Khải Trung, Chánh thanh tra tỉnh làm tổ trưởng - làm việc với Giám đốc Công ty TNHH SeoTra tại trụ sở Thanh tra tỉnh Trà Vinh. Nội dung cuộc gặp, theo giấy mời trước đó, là trao đổi một số nội dung liên quan đến việc thực hiện dự án xây dựng và phát triển vùng nguyên liệu trồng chuối phục vụ xuất khẩu và nhà xưởng sơ chế giai đoạn 2011-2012 của Công ty TNHH SeoTra tại xã Ngãi Xuyên và xã Lưu Nghiệp Anh.
Ông Kim Tae Wha, Giám đốc công ty SeoTra cùng ông Nguyễn Ngô Quang Nhật (đại diện được ủy quyền) đã làm việc với Tổ công tác 545 tại trụ sở Thanh Tra tỉnh Trà Vinh. Tuy nhiên, hai "khách mời" này cực kỳ ngạc nhiên khi nội dung làm việc hoàn toàn khác với nội dung giấy mời. Cụ thể, Tổ công tác 545 đã đặt hai "câu hỏi" với hai khách mời như sau:
Một là, từ tháng 7/2010, Công ty được UBND tỉnh chấp thuận cho chủ trương đầu tư dự án trồng chuối. Theo tiến độ công ty đã đăng ký là hoàn thành dự án vào quý 1/2011. Tuy nhiên đến năm 2016, công ty chưa hoàn thành dự án theo tiến độ đã đăng ký. Do đó, Sở KHĐT đã ban hành quyết định chấm dứt dự án (tháng 7/2016). Đến tháng 8/2016, UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi diện tích 322.565.7m2 đất. Nhưng từ 2016 đến nay công ty không giao đất lại cho Nhà nước. Lý do tại sao?
Hai là, sau khi Sở KHĐT ban hành quyết định chấm dứt dự án và UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi đất, qua làm việc ngày 26/1/2018, ông Kim Tae Wha có ý kiến cho công ty xin trả trước khoảng 07 ha đất, và đến hết năm 2019 sẽ trả hết phần đất còn lại. Như vậy, kế hoạch của công ty xử lý tài sản trên đất như thế nào để trả lại đất vào cuối năm 2019?.
Theo ông Nguyễn Ngô Quang Nhật, Công ty TNHH SeoTra không nhận được quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh Trà Vinh. Cụ thề, ngày 22/8/2017 UBND xã Ngãi Xuyên đã có báo cáo số 22/BC-UBND với nội dung xác định rõ: “Do địa phương không nhận được quyết định số 1690 và 1691 của UBND tỉnh Trà Vinh về việc thu hồi và giao diện tích 322.565,7m2 của Công ty TNHH SeoTra cho Trung tâm phát triển quỹ đất thuộc Sở TNMT quản lý, nên không thể công bố và giao quyết định của UBND tỉnh Trà Vinh đối với Công ty TNHH SeoTra".
Nội dung thứ hai được ông Nhật nhấn mạnh, là Tổ công tác 545 đã cố tình viện dẫn một biên bản làm việc không có hiệu lực pháp luật (không có chữ ký xác nhận của Giám đốc Công ty TNHH SeoTra tại biên bản làm việc ngày 26/1/2018) để cho rằng ông Kim Tae Wha có ý kiến xin cho công ty được trả đất làm 2 thời điểm, là không đúng.
Căn cứ là không chuẩn?
Ông Kim Tae Wha, Giám đốc Công ty TNHH Seotra cho biết, được UBND tỉnh cấp chứng nhận đầu tư và giao đất, công ty đã tiến hành ngay các bước cải tạo đất từ vùng đất trồng lúa kém hiệu quả, áp dụng mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, tiến hành nhập giống chuối về ươm… Đến nay, tổng vốn đầu tư của công ty vào dự án đã lên tới khoảng 2 triệu USD. Từ năm 2014 đến nay, công ty đã xuất khẩu thành công trên 1.500 tấn chuối vào thị trường Hàn Quốc.
Trong khi dự án đang đi vào ổn định và mang lại hiệu quả kinh tế, thì UBND tỉnh Trà Vinh đã ban hành Quyết định số 1690/QĐ-UBND thu hồi diện tích 322.565,7m2 đất của công ty, với lý do: Chấm dứt hoạt động dự án đầu tư.
Sở KHĐT cũng ban hành Quyết định số 222/QĐ-SKHĐT chấm dứt hoạt động dự án của công ty. Với lý do nhà đầu tư đã vi phạm điểm g, khoản 1, Điều 48 Luật Đầu tư (sau 12 tháng mà nhà đầu tư không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện dự án theo tiến độ đăng ký với cơ quan đăng ký đầu tư và không thuộc trường hợp được giãn tiến độ thực hiện dự án đầu tư).
Theo đại diện của Công ty TNHH SeoTra, việc UBND tỉnh Trà Vinh căn cứ vào điểm g, khoản 1, Điều 48 Luật Đầu tư quy định việc chấm dứt dự án đầu tư để thu hồi đất của công ty là vận dụng sai pháp luật. Bởi thời điểm thu hồi đất (tháng 8/2016), Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 (có hiệu lực từ 3/3/2017) của Chính phủ quy định về nội dung thu hồi đất đối với trường hợp chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư chưa được ban hành. Nói cách khác, tỉnh Trà Vinh không thể áp dụng quy định đã viện dẫn trong quyết định thu hồi đất của Công ty.
Vào tháng 3/2019, tại vườn chuối của Công ty TNHH SeoTra, ông Trương Văn Hòn, Phó giám đốc sở TNMT cho biết, trong giai đoạn từ năm 2010 đến năm 2016, công ty đã trồng được khoảng 1/3 diện tích chuối trên tổng diện tích đất được giao (tương đương 10ha). Thế nhưng tại buổi trao đổi ngày 02/5, ông Hòn đã phủ nhận hoàn toàn thông tin này. Đồng thời, tổ công tác 545 vẫn kết luận yêu cầu công ty phải chấp hành quyết định số 1690/QĐ-UBND ngày 17/8/2016 của UBND tỉnh Trà Vinh. Và tự di dời tài sản trên đất, giao đất cho cơ quan của tỉnh. Tổ công tác này cũng đề nghị kể từ ngày 02/5/2019, Công ty TNHH SeoTra không được trồng mới chuối, xây dựng các công trình khác trên diện tích 322.565,7m2 "đã bị thu hồi".
Tuy nhiên, cần nhấn mạnh là, dù khẳng định công ty "không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện dự án", thì thực tế trên phần đất mà tỉnh Trà Vinh giao, đã hình thành vườn chuối triệu đô với sản phẩm được xuất khẩu thành công vào thị trường khó tính là Hàn Quốc và nhiều nước khác. Lý do thu hồi đất mà UBND tỉnh Trà Vinh viện dẫn, do thế mà lại không đúng. Trong tình thế ấy, việc tỉnh quyết liệt thu đất một mô hình trông chuối hiệu quả để giao cho Công ty Nhất Thống - TPHCM trồng rau (theo lời Trương Văn Hòn, Phó giám đốc Sở TNMT) bỗng dưng lại mang màu sắc của một phiêu lưu vô lối.
