Theo Đông y, mũi có liên quan đến phế (phế khai khiếu ở mũi), chảy máu mũi, đa số do hoả, nhiệt ở phế bốc lên mũi. Khi bị chảy máu mũi, điều cần làm đầu tiên là dùng ngón tay ấn chặt vào bên cánh mũi có ra máu trong vòng 10 phút và nghiêng đầu về phía trước. Để người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn, nên cho người bệnh chống khuỷu tay lên mặt bàn hoặc lên tay vịn ghế tựa.
Người bệnh cũng có thể dùng bông gạc cầm máu hoặc đặt một cục đá vào gốc mũi cũng có tác dụng làm cho máu ngừng chảy.
Để phòng và trị bệnh nên dùng các thảo dược sau:
Lá dâu và cỏ nhọ nồi: Lá dâu bánh tẻ 16g, cỏ nhọ nồi 16g, đổ 3 bát nước sắc còn một bát, để nguội mới uống. Có thể giã nát 2 thứ rồi lấy nước cốt uống.
Lá sen tươi: 50g, hoặc 20g khô. Sắc uống. Để tăng tác dụng, cần đem lá sen sao cháy.
Lá xương sông, bạc hà tươi: Hái ngay một lá xương sông hoặc vài lá bạc hà tươi, vò nát, đút vào lỗ mũi, máu sẽ ngừng chảy ngay.
Rễ cỏ tranh + lá tre: Rễ cỏ tranh 16g, lá tre 16g, thạch cao sống 12g, đổ 3 bát nước, sắc lấy một bát, uống trong 1 lần, ngày dùng 1 - 2 lần.
Lá mã đề: Hái một nắm lá mã đề tươi, rửa sạch, giã nát, thêm chút nước sạch rồi vắt lấy nước cốt uống, sau đó nằm yên trên giường, đầu gối cao, lấy bã đắp trên trán. Uống nước mã đề vài ngày liền sẽ trị được chứng chảy máu cam vặt.
Lá trắc bá + rau má: Lá trắc bá sao vàng 16g, rau má 16g, đổ 3 bát nước, sắc lấy 1 bát, uống trong 1 lần, mỗi ngày uống 1 - 2 lần. Có thể kết hợp lấy lá dâu non, lá nhọ nồi vò nát, nhét vào lỗ mũi có máu chảy, sau đó dùng khăn ướt đắp lên trán, nằm yên, đầu gối cao.
Hoa kinh giới + vỏ quýt: Hoa kinh giới (sao đen), tán bột mịn, lấy vỏ quýt nấu nước, hòa với bột trên uống ngày 2 - 3 lần.
Mướp + rau ngót: Mướp 1 quả, rau ngót 100g, bạc hà 10g, các vị rửa sạch, cho nước đun kỹ, chắt nước uống 3 lần/ngày.
Lương y Hoàng Duy Tân (nguyên Phó Chủ tịch Hội Đông y Đồng Nai)
