Thận âm hư ở phụ nữ tiền mãn kinh (ảnh minh họa).
Phụ nữ trước và sau 49 tuổi thận khí dần dần suy yếu. Thiên quý cũng dần dần cạn kiệt, hai mạch xung nhâm cũng dần dần hư suy. Tại thời điểm chuyển giao này trước ảnh hưởng của hoàn cảnh nội ngoại, ví dụ bẩm tố người bệnh là âm hư hoặc dương hư hoặc những người tính tình hay ức chế, hoặc gia đình xã hội thay đổi, đều dễ làm thận âm thận dương không được điều đạt mà sinh bệnh.
Tinh và huyết ít bì phu thất đưỡng huyết táo sinh phong gây bì phu ngứa. Thận hư thiên quý cạn kiệt làm xung nhâm thất điều gây nên kinh nguyệt hỗn loạn. Lượng nhiều hoặc ít, mầu đỏ tươi, lưỡi đỏ rêu ít. Mạch tế sác đều là các triệu chứng của thận âm hư
Pháp điều trị thận âm hư ở phụ nữ tiền mãn kinh: Tư thận ích âm, dưỡng âm tiềm dương
Nếu thận thủy bất túc không chế được tâm hỏa gây tâm thận không giao nhau bệnh nhân có triệu chứng tâm phiền mất ngủ, tâm quý dị nộ, nặng thì tâm thần thất thường, váng đầu hay quên, eo lưng vô lực, lưỡi đỏ, rêu ít mạch tế sác. Pháp điều trị tư âm bổ huyết, dưỡng tâm an thần. Dùng bài thiên vương bổ tâm đan.
Nếu thận âm hư, thủy không dưỡng được mộc làm cho can thận âm hư gây chóng mặt ù tai, hai bên sườn ngực đau tức, miệng đắng ợ chua, ngoại âm ngứa, lưỡi đỏ khô, mạch huyền tế, Pháp điều trị là tư thận dưỡng can, dùng bài nhất quán tiễn.
Nếu can thận âm hư nặng dẫn đến can dương thượng khang gây chóng mặt đau đầu, tai ù tai điếc, cấp táo dị nộ, mặt đỏ, lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch huyền hữu lực, Pháp chữa Dưỡng âm tiềm dương, chấn can tức phong, Phương dùng bài chấn can tức phong thang.
Nếu tình trí u uất, can uất hóa nhiệt, biểu hiện hoa mắt chóng mặt, miệng đắng họng khô, tâm hung phiền muộn, miệng khát thích uống nước lạnh, đại tiện táo, tiểu tiện đỏ, lưỡi hồng rêu vàng mạch huyền sác, pháp điều trị sơ can giải uất thanh nhiệt, dùng bài tiêu giao đan chi.
Ths Đỗ Việt Hương (Bệnh viện Tuệ Tĩnh)
