Chỉ đạo “nóng” từ Chính phủ

Báo Tri Thức và Cuộc sống nhận được đơn kiến nghị của bà con thôn Vân Cát, xã Kim Thái, Huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định kiến nghị về việc quản lý di tích kiến trúc nghệ thuật Phủ Dầy.

Phủ Tiên Hương tại thôn Tiên Hương, xã Kim Thái, Vụ Bản, Nam Định treo biển Phủ chính Phủ Dầy. (Ảnh chụp ngày 5/12/2023)

Trong đơn có nội dung phản ánh về hiện tượng treo băng rôn, biển tên gọi tuỳ tiện, không đúng với quyết định xếp hạng di tích quốc gia, Quyết định số 488 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch .. như phủ Tiên hương, phủ Vân Cát... Điều này đã gây ra không ít khó khăn trong công tác quản lý, cũng như ảnh hưởng đến tình hình chính trị, an toàn xã hội tại địa phương.

Văn bản truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với UBND tỉnh Nam Định.

Trước đó, bà con thôn Vân Cát cũng đã có đơn kiến nghị gửi Thủ tướng Chính Phủ về một số bất cập trong việc quản lý di tích kiến trúc nghệ thuật Phủ Dầy. Ngày 20/11/2023 văn phòng Chính phủ đã có văn bản số 9064 truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với UBND tỉnh Nam Định theo chức năng nhiệm vụ và thẩm quyền được giao, khẩn trương chỉ đạo việc quản lý bảo vệ phát huy giá trị di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia Phủ Dầy (bao gồm cả việc treo tên di tích) theo Luật di sản văn hoá, quyết định xếp hạng di tích quốc gia, bảo đảm sự đồng thuận và đoàn kết trong cộng đồng, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện trước ngày 25/12/2023.

"Lùm xùm” trong việc treo biển tên di tích..

Ngày 25/01/2022, bà Trần Thị Huệ (Thủ nhang Phủ Tiên Hương) đã tự ý treo biển tên di tích là Phủ Chính thay cho Phủ Tiên Hương. Phòng Văn hoá và Thông tin Huyện Vụ Bản cùng UBND xã Kim Thái đã lập biên bản vi phạm, đề nghị giữ nguyên hiện trạng, nhưng bà Huệ không nhất trí và không ký vào biên bản.

Trong vai khách hành hương, phóng viên cũng đã được bà Trần Thị Huệ cho hay, bà đã làm đơn gửi các cấp từ xã đến huyện, tỉnh và Bộ và đã được chấp thuận cho treo biển.

Trao đổi với phóng viên, một cán bộ của Phòng Văn hoá Thông tin huyện Vụ Bản cho biết, bà Huệ đã viện dẫn văn bản số 812 ngày 11/10/2021 của Cục di sản văn hoá do Cục trưởng Lê Thị Thu Hiền ký để thực hiện việc thay biển tên Phủ Tiên Hương thành tên Phủ Chính. Văn bản có nội dung: “Cục di sản văn hoá thống nhất với đề nghị của bà Trần Thị Huệ (thủ nhang Phủ Tiên Hương) về việc treo biển tên di tích là Phủ Chính Tiên Hương”.

Văn bản gây tranh cãi của Cục Di sản Văn hóa.

Văn bản của Cục di sản văn hoá thống nhất cho treo biển tên di tích là Phủ Chính Tiên Hương, trái ngược với tên gọi các di tích thuộc quần thể di tích lịch sử Phủ Dầy theo Quyết định số 09 ngày 5/3/1975 của Bộ trưởng Bộ Văn hoá - Thông tin; Quyết định số 2330 ngày 17/10/2017 của UBND tỉnh Nam Định về việc phê duyệt, công bố danh mục kiểm kê di tích - lịch sử văn hoá trên địa bàn tỉnh Nam Định và kết quả nghiên cứu khảo sát đã được thống nhất công bố, theo đó tên gọi của 20 di tích trong đó có 02 phủ và 01 lăng là Phủ Tiên Hương, Phủ Vân Cát, Lăng Liễu Hạnh.

Đồng thời, cũng trái ngược với nội dung sửa đổi tên gọi di tích theo Quyết định số 488 ngày 28/01/2021 của Bộ trưởng Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện về việc sửa đổi tên gọi di tích tại phụ lục Quyết định số 09 ngày 21 tháng 02 năm 1975 của Bộ trưởng Bộ Văn hoá về việc xếp hạng di tích quốc gia, thành Di tích kiến trúc nghệ thuật Phủ Dầy gồm Phủ Tiên Hương, Phủ Vân Cát, Lăng Mẫu Liễu Hạnh.

Văn bản số 812 ngày 11/10/2021 của Cục di sản văn hoá cũng đã gây lên phản ứng trái chiều của một số cơ quan chức năng. Tại báo cáo số 41 ngày 13/03/2022 của UBND Huyện Vụ Bản gửi UBND tỉnh Nam Định, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Nam Định có nội dung “UBND huyện Vụ Bản nhận thấy văn bản số 812 ngày 11/10/2021 của Cục di sản văn hoá cho phép treo biển tên là Phủ Chính Tiên Hương là không thống nhất với Quyết định số 488 ngày 28/01/2021 của Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch. Đồng thời sẽ gây tình hình bất ổn, phức tạp về an ninh, trật tự xã hội tại địa phương, phá vỡ công tác quản lý di tích đã đi vào nề nếp của huyện Vụ Bản”.

Ông Trần Văn Cường (Thủ nhang Phủ Vân Cát) cho hay, trước đây, tại Phủ Vân Cát cũng có treo biển Phủ Chính Vân Cát. Tuy nhiên, hiện nay các biển này đã được dỡ bỏ.

“Việc treo biển tên di tích tại các di tích thuộc di tích kiến trúc nghệ thuật Phủ Dầy cần phải được thực hiện nghiêm theo Quyết định của Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện và các quy định tại Luật di sản văn hoá, quyết định xếp hạng di tích quốc gia, bảo đảm sự đồng thuận và đoàn kết trong cộng đồng”, ông Cường cho biết thêm.

Việc “lúng túng” có trong treo biển tên di tích trái với các quy định của pháp luật tại Phủ Tiên Hương, trách nhiệm thuộc về ai?

Chúng tôi sẽ thông tin trong kỳ tiếp theo.