Rất ít khi u màng não tủy ác tính
Cách đây 1 tháng, chị N.T.H. (45 tuổi) bị đau lưng và tê bì tay, đặc biệt là chân. Chị đi khám, chiếu chụp nhiều nơi đều được kết luận thoái hóa và thoát vị đĩa đệm. Điều trị nội khoa nhiều phương pháp không khỏi, bệnh ngày càng nặng. Gần đây, chân chị bị tê dần từ mào chậu xuống ngón, bó chặt, khó cử động và không đi lại được. Kết quả chụp cộng hưởng từ cho thấy chị bị u màng não tủy, kích thước 10 x 14mm, tại vị trí T10 – T11. Khối u nằm trong màng cứng và ngoài tủy.
Chị được chỉ định phẫu thuật lấy u. Các bác sĩ đã cắt bỏ cung sau T10, mở màng cứng phát hiện u màu trắng, đường kính 10mm, nằm ở phía trước, đè đẩy tủy sống ngang mức ra sau, khối u dính chặt vào màng cứng phía trước. Các bác sĩ đã tách u khỏi màng cứng lấy toàn bộ u cho chị. Sau 1 ngày phẫu thuật chân chị đã co duỗi và đạp được, giảm đau và tê bì rất nhiều.
 |
| U tủy chèn ép ống sống. |
TS Nguyễn Hoàng Long, Phó trưởng khoa Cột sống, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, màng não là một lớp vỏ bao bọc xung quanh não và tủy sống. U màng não tủy xuất phát từ lớp vỏ bọc này. U màng não tủy chiếm một tỷ lệ rất cao trong các loại u nguyên phát tại tủy sống, chiếm khoảng 25% các loại u trong ống sống. Hầu hết u là lành tính và hầu như không gây triệu chứng, nhưng nếu nó phát triển nó có thể chèn ép vào các phần của tủy sống, gây các triệu chứng như đau, mất cảm giác hoặc rối loạn chức năng vận động và thậm chí liệt. Rất ít khi u màng não tủy ác tính.
Trong một nghiên cứu 8 trường hợp u màng não tủy được phẫu thuật tại khoa Phẫu thuật cột sống, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho thấy, 8/8 bệnh nhân u màng não tủy đều là nữ giới với tuổi trung bình 56 ± 19. Cả 8 trường hợp u đều xuất hiện ở cột sống ngực với các mức đốt sống khác nhau. Triệu chứng nổi bật là đau lưng, tê bì hai chân và rối loạn vận động ở các mức độ. 5/8 trường hợp có dấu hiệu đuôi màng não, trong đó có 1 bệnh nhân đến viện đã có biểu hiện rối loạn cơ tròn đại tiểu tiện khó. 25% các trường hợp còn lại đến viện với lý do đau lưng kèm tê hai chân. Trung bình thời gian diễn biến bệnh của bệnh nhân trước phẫu thuật là 9.6 ± 3.72 (tháng), trong đó bệnh nhân có thời gian từ lúc xuất hiện triệu chứng đến lúc mổ ngắn nhất là 3 tháng và dài nhất là 24 tháng. Sau mổ, tình trạng bệnh cải thiện rất nhanh và rõ rệt. Chụp lại MRI trung bình 21 tháng chưa phát hiện trường hợp nào tái phát.
 |
| Khối u màng não tủy được lấy ra từ ống sống của bệnh nhân. |
Mổ sớm ít biến chứng, nhanh hồi phục
TS Nguyễn Hoàng Long cho biết, hai triệu chứng cơ năng thường gặp ở bệnh nhân u tủy đó là đau lưng (100% các trường hợp) và tê bì hai chân (75% các trường hợp), chính điều đó dẫn đến nhiều trường hợp chẩn đoán nhầm với nhóm bệnh lý thoái hóa và thoát vị đĩa đệm, chỉ đến khi bệnh diễn biến một thời gian dài với biểu hiện liệt trên lâm sàng các thầy thuốc mới phát hiện ra và được điều trị muộn.
Tuy lành tính nhưng u tủy nằm bên trong ống sống khi chèn ép tuỷ sẽ làm giảm chức năng và đe dọa nghiêm trọng khả năng vận động. Bệnh u tủy sống có thể hình thành ở bất kỳ vị trí (thành phần) nào trong cấu trúc của tủy sống và cột sống: cột sống cổ, ngực hoặc thắt lưng.
TS Nguyễn Hoàng Long cảnh báo, đau và rối loạn vận động hoặc rối loạn cảm giác (tê, yếu tay chân) là dấu hiệu đầu tiên của bệnh nhưng mọi người hay bỏ qua khi còn nhẹ đến khi đau nhiều hoặc tê liệt không vận động được mọi người mới đi khám thì bệnh đã ở giai đoạn muộn rất khó hồi phục. Thời điểm điều trị tốt nhất là khi tình trạng thần kinh của bệnh nhân không phức tạp (chưa liệt hoàn toàn 2 chân, đại tiểu tiện còn tự chủ hoàn toàn, bệnh dưới 1 năm…), hầu hết có kết quả tốt, bệnh nhân phục hồi. Trường hợp nặng, bệnh phát triển lâu có tiến triển chèn ép tủy sống kéo dài do u có thể dẫn đến sự hư hại và thiếu hụt thần kinh lâu dài kể cả khi phẫu thuật thành công.
Vì vậy, người dân khi có biểu hiện đau lưng, yếu chi thì cần đi khám ở các cơ sở chuyên khoa. Phẫu thuật sớm cho kết quả tốt, nguy cơ tái phát ít.
