Nguyên nhân dẫn đến chậm phát triển tâm thần

Hỏi: Chậm phát triển tâm thần được hiểu như thế nào? Các nguyên nhân dẫn đến bệnh lý này thường do đâu?

Đinh Hữu Minh (Đà Nẵng)

Nhận biết trẻ chậm phát triển.

BSCK II Nguyễn Minh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Sức khoẻ Tâm thần Quốc gia: Chậm phát triển tâm thần (CPTTT) là một trạng thái phát triển của trí tuệ bị ngừng lại hoặc không đầy đủ biểu hiện thông qua sự giảm sút các khả năng nhận thức, ngôn ngữ, vận động và các khả năng thích ứng xã hội hằng ngày.

Có nhiều mức độ bệnh từ nhẹ đến rất nặng. Ở những thể nặng chẩn đoán dễ dàng vì bệnh cảnh lâm sàng khá rõ nhưng can thiệp điều trị lại rất ít kết quả. Trẻ CPTTT thể nặng và thể vừa đều có những biểu hiện kém về mặt tư duy, cảm xúc, hành vi tác phong hoặc có những dị dạng cơ thể ở nhiều bộ phận.

Rất may theo số liệu điều tra nghiên cứu của nhiều tác giả thì CPTTT thể nặng chỉ chiếm 5%. Còn chẩn đoán CPTTT thể nhẹ thì khó vì bệnh cảnh lâm sàng nhiều khi không rõ ràng nên khó phân biệt nó với giới hạn bình thường nhưng nó lại chiếm tới hơn 80%. Ở mức độ nhẹ này việc can thiệp bằng giáo dục, huấn luyện có thể giúp trẻ phát triển trí tuệ tốt hơn, hòa nhập tốt hơn vào môi trường xã hội.

Các nguyên nhân của chậm phát triển tâm thần có thể do di truyền như hội chứng down, hội chứng nhiễm sắc thể X dễ gãy, phenylceton – niệu…; do biến chứng thời kỳ thai sản như thai nhi thiếu dinh dưỡng, đẻ non, thai bị nhiễm trùng, nhiễm độc hoặc bị chấn thương trước, trong hay sau khi sinh; do ảnh hưởng không thuận lợi từ môi trường gia đình và xã hội như thiếu kích thích hoạt động trí tuệ, ngôn ngữ, giao tiếp…

Để chẩn đoán sẽ có bộ tiêu chuẩn như dựa vào chỉ số trí tuệ của test tâm lý hay chẩn đoán sự giảm sút các khả năng thích ứng trong lĩnh vực giao tiếp, tự chăm sóc bản thân, công việc gia đình hay học tập…

PH (ghi)