Mẹo chữa bệnh hiểm nghèo

Kỳ 6: Mẹo chữa bệnh hiểm nghèo

Danh y Hoàng Đôn Hòa không chỉ để lại 11 phương thuốc chữa bệnh phụ nữ rất công hiệu, mà còn nhiều mẹo giản đơn chữa các bệnh hiểm nghèo. Theo như PGS.TS Ngô Quyết Chiến, nguyên Chủ nhiệm Khoa YHCT – Viện 103 là “chiến thuật chế biến thuốc rất độc thành ít độc để điều trị bệnh nan y”.

Lấy độc trị độc

PGS.TS Ngô Quyết Chiến, cho biết: Quan điểm thực tiễn của danh y Hoàng Đôn Hòa mang đậm tư tưởng triết học duy vật cổ đại phương Đông. Tuy nhiên lại độc lập sáng tạo, gần như ông là cầu nối giữa y lý của danh y Tuệ Tĩnh và Hải Thượng Lãn Ông là “dĩ thực vi tiên, tỳ vị là kho lương – kho lương mà cạn thì muôn dân tan rã”.

Cho nên, danh y Hoàng Đôn Hòa đã đề cập đến hàng loạt bệnh lý của y học cổ truyền phương Đông trước đó và đương thời, như: Trúng phong, thương hàn, hắc loạn, nha thống, đái đục…

 Các phương thuốc của danh y Hoàng Đôn Hòa trong cuốn “Hoạt nhân toát yếu”, phần lớn đều điều trị bệnh nan y rất hiệu quả. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc độc trong các phương thuốc lại vượt xa tầm hiểu biết của chúng ta. Vì vậy, cần phải có một chương trình thừa kế khẩn trương và nghiêm túc, để từ đó sàng lọc và áp dụng cho hiệu quả và an toàn”, PGS.TS Ngô Quyết Chiến, nguyên Chủ nhiệm Khoa YHCT – Viện 103.

“Phạm trù trúng phong, hiện nay tương ứng với tai biến mạch máu não. Hoàng Đôn Hòa đã để lại bài thuốc “Thần ứng hoàn” gồm các vị: Xương bồ, xuyên khung, thương truật, khương hoạt, bạch chỉ, tế tân, tạo giác, chu sa. Các loại này tán nhỏ, viên với hồ. Chứng lạnh thì uống với rượu, chứng nóng thì uống với giấm. Lại dùng thuốc mài với rượu xoa vào chỗ đau”, PGS.TS Ngô Quyết Chiến phân tích.

Ông Chiến cho rằng, phương thuốc này có vị rất độc: Chu sa chính là sunfua thủy ngân, nếu muốn dùng cần phải theo quy chế của thuốc độc. Tác dụng chính của phương thuốc là tân ôn giải biểu hoạt huyết thông khiếu trừ phong an thần. Có thể chỉ định trong chứng cảm mạo phong hàn và những ngày đầu của bệnh lý tai biến.

Còn một bài thuốc nữa, chuyên trị chứng bệnh thường gặp ở người có tuổi là phong thấp, đau nhức xương, viêm khớp dạng thấp có tên “Tam thần tửu”. Các vị trong bài này, gồm: Khương hoạt, độc hoạt, tùng tiết. Ba vị này ngâm với rượu trắng vừa đủ, rượu và thuốc được đun cách thủy cốt để lấy tinh dầu và hoạt chất, mỗi ngày uống một chén vào lúc đói.

“Các bài thuốc của Hoàng Đôn Hòa có giá trị thực tiễn cao, nhưng cần được nghiên cứu nghiêm túc bởi ông dùng chiến thuật chế biến thuốc rất độc thành ít độc để điều trị các bệnh nan y. Bài thuốc “Chinh truyền đan” dùng ba đậu – độc bàng A, “Ô long hoàn” dùng ô đầu cũng độc bảng A”, PGS.TS Ngô Quyết Chiến cho hay.

Bài thuốc “Thần hiệu kỳ phương” chữa ung nhọt ở sống lưng và các loại sưng tấy mà không cần hút ngòi, phẫu thuật như sau: Luộc bỏ vỏ 3 quả trứng vịt, rồi cho vào nồi nấu ra dầu. Đầu con ễnh ương 3 con đốt tồn tính. Ngân châu 3 đồng cân. Luyện đều thuốc với dầu trứng vịt, đậy kín lại. Lấy lông cánh gà phết thuốc vào xung quanh ung nhọt, để hở một lỗ ở giữa cho hơi độc tiết ra là khỏi.

Chữa bệnh điên cuồng

Tuy các phương thuốc của danh y Hoàng Đôn Hòa có nhiều độc tố nhưng bù lại có rất ít vị, giúp cho lương y và người bệnh dễ tìm và dễ sử dụng. Duy có bài “Kỳ ngộ tửu” là nhiều vị thuốc cộng lại, nhưng ý nghĩa thực tiễn đến nay vẫn được giới y học trong và ngoài nước trọng dụng. Nhiều bài thuốc được tổ chức theo phương pháp: Tòng trị – công bổ kiêm trị vô cùng hiệu quả.

Ông Chiến cho biết, trong cuốn “Hoạt nhân toát yếu” của Hoàng Đôn Hòa có một bài thuốc chữa điên cuồng có tên “Đại hoàng thang”. Bài thuốc này gồm đại hoàng 4 lạng ngâm một đêm, cắt miếng, nước 3 cân, sắc rồi chia uống làm 3 lần. Nếu chưa khỏi lại uống thêm.

Sau khi nghiên cứu, sàng lọc các bài thuốc từ cuốn “Hoạt nhân toát yếu”, các chuyên gia đã tìm ra 21 bài thuốc ngoại khoa khá độc đáo. Trong số đó, có lẽ độc đáo nhất là “Ngộ tiên đan” chữa bệnh phong hủi đến giai đoạn ác liệt, sống mũi lõm xuống, lông mày rơi rụng.

PGS.TS Nguyễn Văn Hồng, Bệnh viện 103 cho biết, bài thuốc này gồm các thành phần và cách bào chế như sau: Gai bồ kết đốt thành tro, hoàng bá hai vị có lượng bằng nhau tán nhỏ. Mỗi lần uống 3 đồng cân với rượu để cho trùng ra.

Một bài thuốc khác tên là “Hà mô tửu” của danh y Hoàng Đôn Hòa cũng dùng trong việc chữa trị phong hủi nặng, khi thân mình sưng loét, đầu tóc lông mày đều rụng. Thành phần gồm 1 con ễnh ương, đắp bùn lại rồi đốt chín. Sau đó lấy bùn ra, bỏ ễnh ương vào bát, nhân lúc còn nóng thì tưới rượu vào. Lấy cái bát nhỏ đậy kín lại, đun sắc độ 2 giờ. Lấy rượu đấy uống hết 1 lần cho ra mồ hôi, 3 ngày sau tất khỏi bệnh.

Cóc, cá thành thuốc

Theo PGS.TS Nguyễn Văn Hồng, còn một số bài thuốc chữa ung nhọt rất hiệu quả như “Quy kỳ thang” chữa ung nhọt phát bối ở sống lưng cùng các loại đinh râu, đinh độc. Tuy nhiên, nhiều người thích dùng phương thuốc bằng cao dán hơn như “Hóa độc bạch cao”.

Thuốc này được chế từ nhựa thông, sáp ong và dầu vừng; cùng bạch cập, bạch liễn, bạch chỉ, nhũ hương. Trước hết lấy 4 vị bạch – nhũ ngâm vào dầu vừng 3 ngày, nấu cho đến khi sắc khô vàng, bỏ bã rồi cho nhựa thông và sáp ong vào xào thành cao bôi vào chỗ sưng.

“Tôi rất chú ý đến bài “Vạn ứng cao” chữa tràng nhạc, tức hạch. Thành phần mà Hoàng Đôn Hòa chỉ dẫn gồm 1 con cóc, 10 con cá mài mại, 20 hột tiêu tán nhỏ cùng một chút thạch tín. Cốc và cá đốt tồn tính trộn bột hột tiêu và thạch tín rồi hòa với dầu, bôi vào chỗ đau. Nếu tràng nhạc chữa phá thì tự tiêu, nếu phá rồi thì hút mủ và ngòi ra là khỏi”, PGS.TS Nguyễn Văn Hồng khẳng định.

Cũng theo ông Hồng, dù các bài thuốc trong cuốn “Hoạt nhân toát yếu” rất công hiệu, nhưng không phải ai cũng biết cách bào chế, kể cả lương y. Ví như bài “Nhị diệu đan” chữa bướu cổ, gồm thành phần lá dây chìa vôi, thạch tín, kiêng sắt đều tán nhỏ.

“Lấy rễ cỏ trinh xát vào chỗ bướu cho ra máu, rồi lấy ngọn non lá thài lài chấm thuốc vào chỗ đau. Phương thuốc này dùng thạch tín rất độc, nếu người dùng không hợp lý sẽ gây nguy hiểm, không thể áp dụng được. Chỉ những thầy thuốc giỏi, đã quen tay thì mới làm được”, ông Hồng cho biết.

Còn một phương thuốc nữa có tên “Tiệp hiệu phương” chữa mụn chín mé đầu ngón tay. Chứng này theo ông Hồng, là rất nhiều người bị và áp dụng cách chữa của Hoàng Đôn Hòa đều khỏi. Cách bào chế là dùng phèn đen sao khô, tán nhỏ trộn với rau sam giã nhuyễn đắp vào chỗ đau.

Trần Hòa