Lần đầu tiên Việt Nam thực hiện ghép tạng phối hợp

Ghép phổi + sửa tim

Bệnh nhân được ghép phổi là nữ P.T.H, (30 tuổi), mắc bệnh tim bẩm sinh thông liên nhĩ lỗ lớn, phát hiện muộn nên bệnh đã chuyển sang giai đoạn cuối từ hơn 3 năm nay (tăng áp lực động mạch phổi cố định - hội chứng Eisenmenger). Người bệnh thường xuyên trong tình trạng thiếu oxy, môi và các chi thâm tím, bão hòa oxy thấp, không lao động được. Nếu không được ghép phổi, tiên lượng bệnh nhân sẽ tử vong trong thời gian ngắn do suy chức năng tim – phổi. Người bệnh đã đăng ký vào chương trình ghép phổi của Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức từ cuối năm 2018.

Ca ghép tạng từ người cho chết não tại bệnh viện Việt Đức ngày 17/12.

 GS.TS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, với bệnh nhân H. chỉ có 2 hướng điều trị: Hoặc sửa chữa khuyết tật của tim bằng phẫu thuật tim hở đồng thì với ghép phổi (nếu chức năng của tim còn khá tốt), hoặc phải ghép đa tạng cả tim và phổi (nếu tim mất chức năng). Do chức năng tim của bệnh nhân khá tốt, nên được chỉ định phẫu thuật theo hướng thứ nhất.

Trong năm 2018 – 2019, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã thực hiện thành công 2 ca ghép hai phổi từ người hiến đa tạng chết não. Tuy nhiên cả 2 ca ghép đều dành cho những người bệnh mắc bệnh phổi mạn tính đơn thuần, nên không có các can thiệp vào tim trong quá trình ghép phổi. Với ca ghép phổi này sẽ phải thực hiện trên người bệnh đang mổ tim hở sửa dị tật tim bẩm sinh (vá thông liên nhĩ, sửa van ba lá), nên quy trình mổ phức tạp hơn và khá nhiều rủi ro.

TS.BS Phùng Duy Hồng Sơn, Phó giám đốc TT Tim mạch và lồng ngực, Trưởng khoa Phẫu thuật tim mạch và lồng ngực Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: Ca mổ ghép phổi đặc biệt này đã diễn ra trong 12 giờ. Ngay sau khi đưa phổi ghép hoạt động trở lại, các thông số huyết động và hô hấp đã trở lại như người có phổi bình thường (áp lực động mạch phổi giảm từ hơn 110mmHg trước mổ xuống 20mmHg, bão hòa ô xy 100%). Sau một tuần ghép phổi, sửa tim, người bệnh đã có thể tự thở, các xét nghiệm đánh giá chức năng phổi ghép tốt, tỉnh táo, tập phục hồi chức năng tại giường, ăn uống tiêu hóa tốt.

Ghép phổi đồng thời với phẫu thuật sửa tim.

Thành công của ca ghép phổi đặc biệt này có ý nghĩa rất lớn, mở ra cơ hội cho nhiều người bệnh còn trẻ ở Việt Nam. 

Ghép cả gan và thận

Bệnh nhân được ghép cả gan và thận là M.S (59 tuổi, quốc tịch Lào), bị đái tháo đường, cao huyết áp nhiều năm, phát hiện suy thận mạn kèm theo xơ gan (do rượu). Khi vào viện người bệnh đã suy cả gan và thận, phải chạy thận chu kỳ, đã xuất huyết tiêu hóa 2 lần, suy thận độ IV, xơ gan tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Bệnh nhân có chỉ định ghép gan và thận. Có thể ghép từng tạng hoặc đồng thời.

 Dựa vào kinh nghiệm thực tế qua 840 trường hợp ghép thận và 74 trường hợp ghép gan hội chẩn toàn viện đã quyết định ghép đồng thời (1 thì) cả gan và thận cho người bệnh từ người cho chết não để thay thế 2 tạng đã suy bằng 2 tạng mới (từ bệnh nhân chết não), như vậy sẽ tránh các nguy cơ của 2 cuộc mổ liên tiếp.

Các bác sĩ đang phẫu thuật cấy ghép tạng

TS Nguyễn Quang Nghĩa, Giám đốc Trung tâm Ghép tạng, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, sau 12h (từ 9h đến 21h), với sự tham gia của gần 100 chuyên gia trong lĩnh vực ghép tạng, ca mổ đã thành công: Gan và thận mới ghép đã hoạt động. Sau mổ không cần lọc máu, người bệnh tỉnh táo, rút nội khí quản sau 03 ngày. Hiện tại, người bệnh tự thở, các chức năng gan và thận đã dần phục hồi.

Theo GS.TS Trần Bình Giang, ghép đồng thời gan - thận là một kỹ thuật khó, đòi hỏi có đủ kinh nghiệm trong ghép gan và thận. Việc thay thế cũng lúc 2 tạng sẽ kéo dài thời gian phẫu thuật, sử dụng nhiều kỹ thuật phức tạp (như lọc máu liên tục trong mổ) và đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa các nhóm phẫu thuật.

Thành công bước đầu của ca ghép (lần đầu tiên tại Việt Nam) càng chứng tỏ trình độ của ngành ghép tạng Việt Nam nói chung và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức nói riêng đã đạt tầm cao mới, có thể sánh với các trung tâm ghép trạng trên thế giới.