Ông Trần Văn Kh. 58 tuổi được bệnh viện kết luận bị viêm gan mạn dẫn đến xơ gan. Hiện nay bụng ông ngày càng to, da vàng, chân teo nhỏ, sờ vào vùng gan thấy cứng và lổn nhổn. Gần đây, ông không muốn ăn.
Chúng tôi, lúc đầu chỉ cho gia đình ông bài thuốc sau để chiều ý gia đình chứ thấy tình trạng bệnh lý của ông khó có thể trị liệu.
Bài thuốc gồm: Lá chó đẻ 40g, gan heo 100g. Gan heo, rửa sạch, dùng dao rạch thành những rãnh dài, lấy lá chó đẻ nhét vào các rãnh gan, dùng chỉ bó chặt lại. Cho vào 1 cái bát, đem chưng cách thuỷ cho thật chín nhừ. Chắt lấy nước cho người bệnh uống dần trong ngày.
Mỗi ngày nấu 1 lần như vậy. Đến ngày thứ 3, bụng ông sôi kêu rồi đi tiêu ra nhiều nước hôi thối, tiểu cũng được nhiều hơn. Bụng xẹp bớt. Thấy có kết quả, ông cố ăn luôn cả bã thuốc và gan. Sau 2 tuần, nước da của ông bớt vàng, thèm ăn và ăn được mỗi bữa 1 chén cơm. Mỗi ngày đều đi tiêu được 1 lần (trước đây nhiều khi 7-8 ngày mới đi 1 lần). Đi tiểu mỗi ngày 4-5 lần, mỗi lần đi được khá nhiều nước (trước đây rất ít đi tiểu). Bụng ông xẹp bớt gần phân nửa.
Sau 1 tháng, sức khoẻ của ông phục hồi dần, bụng cũng hết to. Ăn và uống như vậy được 3 tháng, khi đi khám các xét nghiệm cho thấy gan phục hồi tốt, không còn dấu hiệu xơ và viêm nữa. Ông sống thêm đến 10 năm nữa mới chết vì tai biến mạch máu não.
Lá cây chó đẻ dân gian quen gọi là chó đẻ răng cưa. Tên khoa học là Phyllanthus urinaria L. Thuộc họ Thầu dầu (Euphorbiaceae). Đông y gọi là Diệp hạ châu.
Theo Đông y, chó đẻ răng cưa vị đắng, tính mát, có tác dụng tiêu độc, sát trùng, tán ứ, thông huyết, trị các bệnh về gan. Trong dân gian quen dùng làm thuốc điều kinh nguyệt, thông sữa, trị bệnh ngoài da, lở ngứa…
Loại cây này, khi chó đẻ xong, nếu bị nôn mửa, tiêu chảy… chúng thường ra vườn kiếm loại cây này nhai để trị, vì vậy gọi là chó đẻ.
Lương y Hoàng Duy Tân (nguyên Phó chủ tịch Hội Đông y Đồng Nai)
