Hòa Bình vẫn “nóng” tình trạng khai thác khoáng sản

Vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường

Thanh tra Chính phủ vừa công bố Thông báo Kết luận thanh tra công tác bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản ở tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2011 – 2018, trong đó có hàng loạt những tồn tại, hạn chế của tỉnh này liên quan tới công tác bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản.

Cụ thể, Hòa Bình vẫn còn 7/93 điểm mỏ chưa được phê duyệt phương án/đề án cải tạo phục hồi môi trường theo quy định. Trong đó có 3 dự án đang trình UBND tỉnh phê duyệt, 2 dự án chưa được phê duyệt (chưa khai thác), 2 dự án đã thực hiện hoạt động khai thác nhưng chưa được phê duyệt gồm: Dự án khai thác mỏ sét của Công ty cổ phần Tập đoàn xây dựng và du lịch Bình Minh; Mỏ đá của Công ty TNHH MTV Thiên Hà - Hòa Bình.

Khai thác khoáng sản ở tỉnh Hòa Bình chưa chấp hành các quy định về bảo vệ môi trường. (Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, công tác hướng dẫn, đôn đốc doanh nghiệp thực hiện kê khai và nộp phí bảo vệ môi trường vẫn còn hạn chế, một số doanh nghiệp thực hiện việc quy đổi khối lượng khoáng sản thành phẩm sang khoáng sản nguyên khai để nộp phí bảo vệ môi trường chưa thống nhất về hệ số, chưa nhận với hệ số khai thác lộ thiên (K) theo quy định tại Điều 4, Nghị định số 12/2016/NĐ-CP và Điều 5 Nghị định số 164/2016/NĐ-CP của Chính phủ; vẫn còn tình trạng nợ phí bảo vệ môi trường.

Qua kiểm tra trực tiếp tại 17 dự án khai thác khoáng sản, Thanh tra Chính phủ thấy vẫn còn một số chủ đầu tư dự án chưa thực hiện đầy đủ quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường như: Chưa có giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường trong giai đoạn vận hành nhưng vẫn khai thác; việc quan trắc, giám sát môi trường không khí, môi trường nước, môi trường đất chưa đầy đủ về tần suất, vị trí; chưa thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo định kỳ kết quả giám sát môi trường; khu vực lưu giữ chất thải nguy hại chưa đảm bảo, chưa lắp đặt trạm cân tại khu vực khai thác, hoặc có lắp đặt nhưng không sử dụng được… 

Trong số 17 dự án được thanh tra có 7 dự án chưa được cấp Giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường trong giai đoạn vận hành, cá biệt có 2/7 dự án chưa được cấp nhưng vẫn hoạt động khai thác là: Dự án khai thác và chế biến đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường tại xóm Rụt, xã Tân Vinh, huyện Lương Sơn của Công ty cổ phần Vinh Quang Hòa Bình; Dự án khai thác đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường tại núi Trũng Đô (KV5), xã Cao Dương, huyện Lương Sơn của Công ty TNHH Khai thác và chế biến khoáng sản Hiền Lương. 

Một số doanh nghiệp khai thác khoáng sản kê khai nộp phí bảo vệ môi trường chưa đúng quy định: Áp giá tính phí chưa đúng, chưa nhân với hệ số khai thác lộ thiên (K), gây thất thu ngân sách nhà nước.

Một số dự án khai thác khoáng sản đã được cấp Giấy xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành hiện đã đi vào hoạt động khai thác. Tuy nhiên, khi những dự án này được cấp Giấy xác nhận chủ trương đầu tư đã không tiếp tục thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường dẫn đến các biện pháp, công trình bảo vệ môi trường không phát huy tối đa hiệu quả.

Ngoài ra, qua kiểm tra cho thấy vẫn còn một số phương tiện vận tải trong khu vực khai thác, chế biến khoáng sản của một số dự án đã hết hạn kiểm định nhưng vẫn hoạt động, tiềm ẩn mất an toàn giao thông, an toàn lao động trong quá trình vận chuyển khoáng sản.

Xử lý nghiêm đơn vị buông lỏng quản lý

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo tỉnh Hòa Bình xử lý nghiêm đối với những trường hợp vi phạm, kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ để xảy ra các tồn tại. Các sở, ngành và đơn vị liên quan phải kiểm tra, ra soát và chấn chỉnh, có biện pháp khắc phục tồn tại, hạn chế, vi phạm đã được nêu tại kết luận thanh tra. Trách nhiệm chính thuộc về chủ đầu tư dự án, Sở Tài nguyên và Môi trường Hòa Bình, Cục Thuế tỉnh Hòa Bình; trách nhiệm chung thuộc về UBND tỉnh Hòa Bình.

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình kiểm tra, xác định lại hệ số nở rời từ thể tự nhiên sang thể nguyên khai, tỷ lệ quy đổi từ số lượng khoáng sản thành phẩm ra số lượng nguyên khai của một số loại khoáng sản trên địa bàn tỉnh cho phù hợp với thực tế, tránh gây thất thu ngân sách nhà nước; kiểm tra, rà soát việc thực hiện quy định về quy đổi khối lượng, nhân hệ số khai thác lộ thiên, kê khai khối lượng nộp phí bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên để truy thu đối với các chủ đầu tư dự án khai thác khoáng sản chưa thực hiện đúng quy định trên địa bàn tỉnh Hòa Bình.

Đồng thời, kiểm tra, rà soát toàn bộ các dự án khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Hòa Bình và tiến hành xử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật đối với các chủ đầu tư chưa thực hiện nghiêm túc các yêu cầu của Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đã được phê duyệt, vi phạm pháp luật về môi trường.

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị xử lý theo quy định đối với chủ đầu tư 37 dự án còn nợ tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường với tổng số tiền trên 6,8 tỷ đồng, các dự án khai thác khoáng sản còn nợ phí bảo vệ môi trường theo quy định.