ThS.BS Lê Thị Hải, nguyên Trưởng phòng khám Tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng QG cho biết, có hơn 600 loại carotenoid nhưng chỉ có lutein và zeaxanthin được tìm thấy trong võng mạc mắt người, nhờ cấu tạo đặc trưng, chúng đảm nhận những vai trò quan trọng đối với mắt và thị lực
Lutein và zeaxanthin là hai loại carotenoid (sắc tố vàng, cam) có trong các loại rau củ quả, đồng thời cũng là hai thành phần cấu tạo nên võng mạc, điểm vàng – bộ phận có vai trò nhận biết độ chi tiết và sắc nét của hình ảnh. Để bảo vệ mắt, chống lại các tác hại của ánh nắng mặt trời, chúng ta thường đeo kính râm chống nắng, đó là cách chống nắng cho mắt từ bên ngoài. Để chống nắng từ bên trong, cần bổ sung các chất dinh dưỡng lutein và zeaxanthin.
Ngay từ lứa tuổi học đường, lứa tuổi phải sử dụng mắt với cường độ lớn, việc chăm sóc mắt rất quan trọng. Trẻ đá bóng dưới ánh nắng mặt trời, trẻ tiếp xúc với các thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại, tivi…sẽ tiếp nhận năng lượng cao của ánh nắng hay tiếp nhận ánh sáng xanh, có ảnh hưởng cho mắt. Do ánh sáng tập trung mạnh ở điểm vàng nên đây là nơi dễ bị tổn thương nhất và lutein cũng như zeaxanthin với chức năng chống oxy hóa đã giúp bảo vệ sự toàn vẹn của điểm vàng.
Các nghiên cứu của Mỹ cho thấy, những người bị thoái hóa điểm vàng do tuổi già thường có nồng độ thấp của lutein và zeaxanthin tại điểm vàng của mắt cũng như trong máu. Những người có chế độ ăn chứa nhiều lutein và zeaxanthin thì ít bị mắc bệnh thoái hóa điểm vàng. Thoái hóa điểm vàng là bệnh gây mù và không điều trị được, vì vậy cách hiệu quả nhất là phòng bệnh bằng một chế độ dinh dưỡng giàu lutein và zeaxanthin. Thoái hóa điểm vàng tiến triển từ từ nên ngay từ khi còn trẻ cần phải phòng bệnh sớm.
Lutein và zeaxanthin có nhiều trong rau, củ, quả nhiều màu sắc như ớt chuông, cam, ngô, xoài, khoai lang, cà rốt, bí đỏ, cà chua, cải xoăn, rau bina, lòng đỏ trứng… Các loại cá như cá tuyết, cá ngừ, cá thu, cá cơm, cá hồi có chứa dầu omega-3. EPA và DHA trong những loại cá này giúp xây dựng tế bào võng mạc. Nước cam có chứa vitamin C, đặc biệt có nhiều lutein và zeaxanthin nên là một trong những thực phẩm hàng đầu cho đôi mắt khỏe mạnh.
Ngoài ra, nhóm thực phẩm giàu vitamin B giúp duy trì sự cân bằng của thần kinh thị giác, bảo vệ mắt, giúp ngăn ngừa một số bệnh về mắt. Vitamin B2 giữ vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi sắc tố ở võng mạc, giúp mắt thích nghi với ánh sáng, tránh được những triệu chứng khó chịu như nhức mỏi, viêm mắt, chảy nước mắt. Có thể bổ sung vitamin B2 từ những thực phẩm như hạnh nhân, thịt bò, ngũ cốc nguyên hạt, mầm lúa mì, nấm, sữa, sữa chua, trứng, bông cải xanh, cải bó xôi.