Một đôi mắt sáng và khỏe mạnh là niềm mong ước của tất cả mọi người. Vậy ăn gì để bổ mắt, giúp mắt sáng khỏe là điều mọi người cần biết.
Vitamin dành cho mắt
Từ lâu vitamin A đã được coi là “vitamin dành cho mắt” bởi những công dụng tuyệt vời như giúp mắt sáng, khỏe, cải thiện thị lực. Vitamin A có vai trò rất quan trọng tại mắt khi nó tham gia trực tiếp vào các phản ứng hóa học ở các tế bào que và nón ở võng mạc. Vitamin A còn có tác dụng trên biểu mô kết – giác mạc, giúp biểu mô giữ độ trong và bóng.
Vitamin A là một chất chống oxy hóa, có tác dụng bảo vệ mắt và tăng cường sức khỏe của niêm mạc và giác mạc, chống lại các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus. Dưỡng chất này còn giúp mắt hình thành sắc tố thị giác để thích ứng tốt hơn trong bóng tối. Thiếu vitamin A sẽ dẫn đến khô mắt, quáng gà, viêm loét giác mạc, có thể dẫn đến mù lòa.
Những loại thực phẩm quen thuộc giàu vitamin A trong những món ăn thường thấy hằng ngày là gan, trứng, sữa, dầu cá, đu đủ, xoài chín, gấc, cà rốt, khoai lang, các loại rau xanh đậm như rau ngót, rau muống, mồng tơi, rau đay..
Vitamin nhóm B giảm sung huyết thần kinh thị giác
Vitamin nhóm B đảm nhận vai trò đảm bảo sự trao đổi chất bình thường cho võng mạc và giác mạc, giúp giảm sung huyết thần kinh thị giác và là chất dinh dưỡng của dây thần kinh thị giác. Khi cơ thể không nạp đủ vitamin nhóm B, mắt sẽ dễ mắc phải các triệu chứng như mỏi, chảy nước mắt, đỏ mắt và co giật quanh cơ mắt.
Các vitamin nhóm B ảnh hưởng trực tiếp tới thần kinh thị giác gồm có: Vitamin B1, B2, B3 (PP) và B12. Vitamin B1 đóng vai trò chuyển hóa glucid, cung cấp năng lượng cho mắt, hạn chế tình trạng mỏi mắt, phòng ngừa và chữa trị bệnh đục thủy tinh thể do thiếu năng lượng. Thiếu vitamin B1 dễ phát sinh bệnh khô mắt, viêm thần kinh thị giác hoặc một số bệnh lý hốc mắt, khô mắt, giảm thị lực, giãn đồng tử nghiêm trọng, phản ứng chậm với ánh sáng… Bổ sung vitamin B1 từ thực phẩm tự nhiên như gan động vật, thịt lợn, thịt bò, thịt gà, lươn, lòng đỏ trứng, đỗ xanh, khoai tây…
Vitamin B2 giữ vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi sắc tố ở võng mạc, giúp mắt thích nghi với ánh sáng, tránh được những triệu chứng khó chịu như: nhức mỏi, viêm mắt, chảy nước mắt. Nếu thiếu nhiều vitamin B2 có thể gây loét giác mạc và tăng nguy cơ sung huyết thần kinh thị giác.
Vitamin B3 (vitamin PP) là vi chất cần thiết cho quá trình oxy hóa khử chuỗi hô hấp tế bào của mắt và chống dị ứng nên được sử dụng để điều trị viêm kết mạc do dị ứng. Vitamin B12 ngoài tác dụng tạo máu, bảo vệ tính toàn vẹn tế bào thần kinh, còn đóng vai trò quan trọng trong cơ chế tổng hợp protein, đẩy mạnh quá trình tổng hợp protein, giúp mau liền sẹo, rất cần thiết cho những người có tổn thương thị giác như loét giác mạc, viêm kết mạc do dị ứng hoặc sau phẫu thuật. Nguồn thực phẩm cung cấp các vitamin này là thịt các loại, cá, trứng, sữa, nấm, đậu đỗ, lạc, vừng, ngũ cốc nguyên hạt.
Vitamin C ngăn đục thủy tinh thể
Vitamin C có nhiệm vụ bảo vệ mắt khỏi tác hại của tia cực tím và giúp các tế bào chống lại sự ảnh hưởng của quá trình ôxy hóa. Đặc biệt, vitamin này đã được chứng minh có thể ngăn ngừa và trì hoãn sự phát triển của bệnh đục thủy tinh thể, hạn chế xuất huyết kết mạc và chảy máu trong nhãn cầu. Các loại rau củ quả như bưởi, cam, chanh, ổi, đu đủ, su hào, xoài, dâu và dứa... là những thực phẩm giàu vitamin C.
Hạn chế thoái hóa điểm vàng bằng vitamin E
Vitamin E hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ mắt khỏi tác nhân gây hại bên ngoài, thúc đẩy tuần hoàn máu và hỗ trợ cải thiện tình trạng giảm thị lực. Ngoài ra, dưỡng chất này còn có tác dụng ngăn ngừa bệnh thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể. Vitamin E có nhiều trong dầu thực vật, hạt dẻ, hạnh nhân, quả bơ, giá dỗ, hành tây và các loại hạt khác.
Omega -3, vũ khí chống khô mắt
Axit béo omega-3 chuỗi dài như eicosapentaenoic axit (EPA) và axit docosahexaenoic (DHA) rất quan trọng đối với sức khoẻ mắt. Omega 3 không những là một chất béo có lợi cho sức khỏe tim mạch mà còn là "vũ khí" chống khô mắt. Nhóm thực phẩm giàu omega 3 gồm có cá biển: cá hồi, cá thu, cá ngừ .. mỡ cá, các loại hạt, tinh dầu thực vật như tinh dầu quả óc chó, tinh dầu ôliu, tinh dầu hạt lanh…
ThS.BS Lê Thị Hải (nguyên trưởng phòng Khám tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng QG)
