Theo các chuyên gia dinh dưỡng, tất các các loài cá sống trong tự nhiên đều có nguy cơ nhiễm ký sinh trùng gây bệnh cho người. Nếu môi trường sống của cá có chất thải công nghiệp, chất độc thì cá nhiễm thêm hóa chất độc hại. Có chất thải sinh hoạt thì cá nhiễm thêm vi khuẩn, virus gây bệnh.
Ở Việt Nam các loại gỏi sống thủy hải sản từ nhiều loại cá: cá nước ngọt, nước mặn, nước lợ. Gỏi sống là món khoái khẩu của nhiều người ở nhiều địa phương.
Tuy nhiên khi ăn gỏi cá, phải đối diện với các nguy cơ nhiễm các loại ký sinh trùng như giun Anisakis gây đau bụng dữ dội, buồn nôn và nôn. Trong một số trường hợp, các kháng nguyên có trong Anisakis simplex có thể gây phản ứng dị ứng và quá mẫn; Sán lá gan nhỏ, sán lá ruột nhỏ; Nhiễm chất độc trong nước thải công nghiệp như Methyl thủy ngân; Nhiễm vi khuẩn gây bệnh tả, lỵ, thương hàn có trong nước bẩn nuôi cá.
Gỏi sống thủy hải sản có thể chứa vi khuẩn, ký sinh trùng và các mầm bệnh khác. Một số xảy ra tự nhiên trong môi trường sống của cá, cua trong khi một số khác có thể là kết quả của việc xử lý thực phẩm không đúng cách. Trong khi một số ký sinh trùng không gây ra triệu chứng cấp tính rõ ràng nào, thì nhiều loại ký sinh trùng có thể gây hại nghiêm trọng về lâu dài.
Dưới đây là một số món gỏi sống dễ gây nhiễm sán lá phổi và các loại ký sinh trùng khác, cần lưu ý hạn chế tiêu thụ:
Gỏi sứa tươi
Sứa là một loại thực phẩm được yêu thích tại các vùng biển. Món gỏi sứa tươi sau khi được ngâm sạch sẽ được trộn với các gia vị như tiêu, muối, chuối chát và xoài bào. Tuy nhiên, việc ăn sứa sống có nguy cơ nhiễm độc từ các chất cặn bã mà sứa hấp thụ từ môi trường biển, cũng như các loại vi khuẩn, vi rút gây bệnh.
Gỏi mực nhảy
Mực được đánh bắt tươi sống, khi ăn vẫn còn đang "nhảy" trên đĩa. Người dân thường ăn mực sống trực tiếp mà không qua chế biến, chỉ cần rửa sạch và trộn với gia vị.
Tuy nhiên, mực sống cũng là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và ký sinh trùng phát triển, đe dọa sức khỏe hệ tiêu hóa và gây ra nhiều bệnh nhiễm trùng nguy hiểm.
Hàu sống
Hàu sống là một món ăn phổ biến không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia khác. Hàu cung cấp nhiều chất dinh dưỡng như protein, vitamin và kẽm.
Tuy nhiên, việc ăn hàu sống cũng mang theo nguy cơ nhiễm khuẩn Vibrio và các loại vi khuẩn gây bệnh khác, đặc biệt là khi hàu được thu hoạch từ những vùng nước ô nhiễm. Nhiễm khuẩn Vibrio có thể gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, buồn nôn và đau bụng.
Gỏi cá sống
Thói quen ăn cá sống, gỏi cá với cá chưa nấu chín được chế biến từ nhiều loại cá khác nhau như: cá hồi, cá trích, cá nhệch, cá chép, cá mè... Tập quán ăn uống này đã tồn tại rất lâu, hiện nay vẫn phổ biến ở một số địa phương.